ASYA’NIN YÜKSELİŞİ TEZİ KÜRESEL KONJONKTÜRDE DEĞİŞEN ASIRLIK DENGELER VE PARAMETRELER IŞIĞINDA BİR GELECEK PROJEKSİYONU

Yıl 2023, Cilt: 33 Sayı: 1, 313 - 330, 19.01.2023

İhsan Kurtbaş

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1217807

Öz

On dokuzuncu yüzyıl İngiliz Yüzyılı, yirminci yüzyıl Amerikan Yüzyılı olarak değerlendirilirken yaşadığımız 21. yüzyıl ise Çin Yüzyılı, Asya Yüzyılı, Pasifik Yüzyılı, Pasifik Çağı, Asya Pasifik Yüzyılı gibi isimlerle anılmaktadır. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Soğuk Savaş Dönemi’yle tesis edilen ABD ve SSCB egemenliğindeki iki kutuplu dünya düzeni; Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla yerini ABD önderliğinde tek kutuplu dünya düzenine bırakmıştır. Bununla birlikte 2000’li yılların başından beri ekonomik, ticari ve siyasi açılardan dünyadaki güç dengeleri Asya lehine değişmekte; “Asya’nın yükselişi” şeklinde ifade bulan güçlü bir argüman, geniş çevreler tarafından dile getirilmektedir.
Küresel ölçekte değişim ve dönüşüme işaret eden Asya merkezli bu makro gelişmeler, yüzlerce yıl süren ve emperyalizm, hegemonya ve sömürgecilikle özdeşleşen Batı egemenliğinin sonra ermesi veya daha ılımlı yaklaşımla Batının yeni güç dengeleriyle frenlenmesi anlamına gelmektedir. Bu argüman ışığında, bu çalışmada ülkelerin GSYH oranları, küresel ithalat ihracat miktarları, askerî güçleri, savunma harcamaları, nüfus oranları gibi parametreler ve kesişen tematik mevzular ışığında, Asya ve Batı merkezli iki kutbun mevcut ve gelecekteki durumlarının karşılaştırmalı analizi yapılarak; gelecek projeksiyonu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Elde edilen veriler, olağanüstü gelişmeler olmadığı sürece, başta Çin Halk Cumhuriyeti olmak üzere, kıta devletlerinin büyük çoğunluğunu kast eden Asya’nın yükselişi tezinin gerçekleşmekte olan bir teori olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Asya Çağı, Asya-Doğu, Avrupa-Batı, Çin-ABD, Asya'nın Yükselişi

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurumdan destek alınmamıştır.

Proje Numarası

Herhangi bir proje dahilinde yapılmamıştır.

THE RISE OF ASIAN THESIS A Prediction of the Future Based on Changes in Centennial Balances and Parameters in the Global Conjuncture

Öz

While the nineteenth century is known as the English Century and the twentieth century as the American Century, the 21st century we live in is called the Chinese Century, the Asian Century, the Pacific Century, the Pacific Age, and the Asia Pacific Century. The bipolar world order under the domination of the USA and the USSR, which was established with the Cold War Era after the Second World War; With the collapse of the Soviet Union, it was replaced by a unipolar world order under the leadership of the USA. However, since the beginning of the 2000s, the balance of power in the world in economic, commercial and political terms has been changing in favor of Asia; A strong argument expressed as "the rise of Asia" has been voiced by wide circles.
These Asian-centered macro developments, which point to a change and transformation on a global scale, mean the end of Western domination, which lasted for hundreds of years and identified with imperialism, hegemony and colonialism, or, with a more moderate approach, curbing the West with new balances of power. In the light of this argument, this study aims to present a future projection about and a comparative analysis of the current and future situations of the two poles centered in Asia and the West, in the light of parameters such as countries' GDP ratios, global import and export amounts, military power and defense expenditures, population ratios, and cross-cutting thematic issues. The data obtained show that the thesis of the rise of Asia, which refers to the majority of the continental states, especially the People's Republic of China, is an emerging theory unless there are extraordinary developments.

Anahtar Kelimeler

Asia-East, Europa-West, China-USA, Rise of Asia, Asian Age

Proje Numarası

Herhangi bir proje dahilinde yapılmamıştır.

Kaynakça

• Bajpai, A. (2012). The “Rise of Asia”. World Affairs: The Journal of International Issues, 16(2), 12-37. https://www.jstor.org/stable/10.2307/48504921 adresinden alınmıştır.
• blackrock.com. (2022). Investing in the Rise of Asia. blackrock.com: https://www.blackrock.com/au/intermediaries/ishares/thematic-investing/rise-of-asia adresinden alınmıştır.
• byjus.com. (2022, 10. 22). China’s String of Pearls: Notes for UPSC International Relations. 10. 25. 2022 tarihinde byjus.com: https://byjus.com/free-ias-prep/chinas-string-pearls/ adresinden alınmıştır.
• Çaşkurlu, S. (2022). ABD-Çin Hegemonya Mücadelesi: Kaya Gazı Devrimi, Yenilenebilir Enerji ve Nadir Elementler. Fiscaoeconomia, 6(1), 59-80. doi:Doi: 10.25295/fsecon.1041487.
• Dadush, U., & Stancil, B. (2009, 11 19). The G20 in 2050. carnegieendowment.org: https://carnegieendowment.org/2009/11/19/g20-in-2050-pub-24195 adresinden alınmıştır..
• data.wordbank.org. (2022, 10. 01). GDP growth (annual %). 10. 01. 2022 tarihinde data.wordbank.org: https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG?most_recent_value_desc=true adresinden alınmıştır.
• Desjardins, J. (2016, 4. 27). Four Maps Showing China’s Rising Dominance in Trade. 05. 17. 2022 tarihinde visualcapitalist.com: https://www.visualcapitalist.com/four-maps-showing-chinas-rising-dominance-trade/ adresinden alınmıştır.
• Doğan, B., & Can, M. (2016). Küreselleşmenin Büyümeye Etkisi: Güney Kore Örnekleminde Eşbütünleşme Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 197-220. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/382468 adresinden alınmıştır.
• Frank, A. G. (2010). Yeninde Doğu: Asya Çağında Küresel Ekonomi. (K. Kurtul, Çev.) Ankara.
• globalfirepower.com. (2022). 2022 Military Strength Ranking. globalfirepower.com: https://www.globalfirepower.com/countries-listing.php adresinden alınmıştır.
• globalsavunma. (2022). Nadir Toprak Elementlerinin Lazer Silah Sistemlerindeki Rolü. Global Savunma. 10. 01, 2022 tarihinde https://globalsavunma.com.tr/nadir-toprak-elementlerinin-lazer-silah-sistemlerindeki-rolu.html adresinden alınmıştır.
• gov.uk. (2021, 07 28). Trend Deck 2021: Natural Resources. 09 18. 2022 tarihinde gov.uk: https://www.gov.uk/government/publications/trend-deck-2021-natural-resources/trend-deck-2021-natural-resources adresinden alınmıştır.
• Harrison, V., & Palumbo, D. (2019). Çin Halk Cumhuriyeti 70 Yaşında: 'Ekonomik Mucize' Nasıl Gerçekleşti? BBC News. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-49880943 adresinden alınmıştır.
• Hughes, S., Ritchie, E., & Mtchell, I. (2022, 05. 09). cgdev.org. 09. 17. 2022 tarihinde The World in 2050: Economic Growth, Climate Change and the Implications for Poverty: https://www.cgdev.org/blog/world-2050-economic-growth-climate-change-and-implications-poverty adresinden alınmıştır.
• IEP. (2021). Institute for Economics&Peace. Sydney: Institute for Economics & Peace. https://www.visionofhumanity.org/resources/ adresinden alınmıştır.
• İkiz, A. (2019). Tek Kuşak Tek Yol Projesi ve Türkiye’ye Olası Etkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(72), 1688-1700. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/834056 adresinden alınmıştır.
• Jisi, W. (2004). China’s Changing Role in Asia. K. Ryosei, & W. Jisi içinde, The Rise of China and a Changing East Asian Order (s. 3-21). Tokyo: Japan Center for International Exchange.
• Lancet. (2020). Fertility, Mortality, Migration, and Population Scenarios for 195 Countries and territories from 2017 to 2100: A Forecasting Analysis for the Global Burden of Disease Study. Global Health Metrics, 1285-1306.
• Mahbubani, K. (2008). The New Asian Hemisphere: The Irressistible Shift of Global Power to the East. New York: Public Affairs.
• McCarthy, J. (2009, 09 25). Jacinda Ardern Says Economic Growth Is Pointless If People Aren't Thriving. globalcitizen.org: https://www.globalcitizen.org/en/content/jacinda-ardern-goalkeepers-unga-2019/ adresinden alınmıştır.
• Nehru, C. P. (2022). Asya Yeniden Kendine Geliyor! 08 11. 2022 tarihinde teori dergisi: https://www.teoridergisi.com/asya-yeniden-kendine-geliyor adresinden alınmıştır.
• Purdy, C. (2021, Ocak 1). Three Megatrends Impacting The Natural Resource Sector in 2021. 09. 24. 2022 tarihinde c.resource.com: https://www.c-resource.com/2021/01/28/three-megatrends-impacting-the-natural-resource-sector-in-2021/ adresinden alınmıştır.
• PwC. (2017). The Long View: How Will The Global Economic Order Change by 2050? PwC. www.pwc.com/structure adresinden alınmıştır.
• pwc. (2017, 02 07). Uk Could Remain A Top 10 Global Economy In 2050, Despite Brexit. 09. 04. 2022 tarihinde pwc.blogs.com: https://pwc.blogs.com/press_room/2017/02/uk-could-remain-a-top-10-global-economy-in-2050-despite-brexit.html adresinden alınmıştır.
• Rapier, R. (2022, 07. 22). The U.S. Is Still The World’s Top Oil Producer. 05. 28. 2022 tarihinde www.forbes.com: https://www.forbes.com/sites/rrapier/2022/07/22/the-us-is-still-the-worlds-top-oil-producer/?sh=148bbcef7b39 adresinden alınmıştır.
• Ross, J. (2022, 05. 19). https://advisor.visualcapitalist.com/gdp-growth-by-country-in-2021/. 09. 03. 2022 tarihinde dvisor.visualcapitalist: https://advisor.visualcapitalist.com/gdp-growth-by-country-in-2021/ adresinden alınmıştır.
• Sak, G. (2020, 10. 27). Yeni Nüfus Projeksiyonuna Göre Türkiye 100 Milyonu Nasıl Aşıyor? 09. 03. 2022 tarihinde tepav.org.tr: https://www.tepav.org.tr/tr/blog/s/6796/Yeni+nufus+projeksiyonuna+gore+Turkiye+100+milyonu+nasil+asiyor_ adresinden alınmıştır.
• Shambaugh, D. (2022). International Relatifons of Asia. London: Rowman and Littlefield.
• Srivastava, D. K. (2022, 08. 25). Indian Economy In 2050 In Pursuit To Achieve The $30 Trillion Mark. 09. 10. 2022 tarihinde www.ey.com: https://www.ey.com/en_in/tax/economy-watch/indian-economy-by-twenty-fifty-in-pursuit-to-achieve-the-thirty-trillion-dollar-mark adresinden alınmıştır.
• statisticstimes.com. (2021, 10. 26). Projected GDP Ranking. 08 28, 2022 tarihinde statisticstimes.com: https://statisticstimes.com/economy/projected-world-gdp-ranking.php adresinden alınmıştır.
• TİM. (2021). İhracat 2021 Raporu: Yeni Vizyon, Yeni Yol Haritası. Türkiye İhracatçılar Meclisi.
• TÜİK. (2022, 01. 31). Dış Ticaret İstatistikleri, Aralık 2021. 09. 2022 tarihinde data.tuik.gov.tr: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dis-Ticaret-Istatistikleri-Aralik-2021-45535 adresinden alınmıştır.
• ukdiss.com. (2018, 11). China's String of Pearls Strategy. (Business Bliss Consultants FZE) 08. 19. 2022 tarihinde ukdiss.com: https://ukdiss.com/examples/china-string-of-pearls-policy.php#citethis adresinden alınmıştır.
• United Nations. (2022, 06. 11). World Population Day. 10. 24. 2022 tarihinde un.org: https://www.un.org/en/observances/world-population-day adresinden alınmıştır.
• Wallerstein, I. (2011, 05). The Rise of Asia The World-Economy: http://www.gis-reseau-asie.org/en/rise-asia-world-economy adresinden alınmıştır.
• webcache.googleusercontent.com. (2020, 12. 21). Dünya 2021’e 7,8 Milyar Kişiyle Giriyor. 01. 20. 2022 tarihinde webcache.googleusercontent.com: https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Q6QFDjNW280J:https://www.dw.com/tr/d%25C3%25BCnya-2021-y%25C4%25B1l%25C4%25B1na-78-milyar-ki%25C5%259Fiyle-giriyor/a-56011588&cd=1&hl=tr&ct=clnk&gl=tr adresinden alınmıştır.
• Wijesinghe, H. V. (2018). The Geographical Fulcrum of the 21st Century-Revisiting the Heartland Theory. The International Journal Of Humanities & Social Studies ISSN 2321 - 9203, www.theijhss.com, 6(7), 153-163.
• World Economic Forum. (2021). The Global Risks Report 2021. World Economic Forum.
• worldsteel.org. (2022, 01. 25). 09. 25. 2022 tarihinde December 2021 Crude Steel Production And 2021 Global Crude Steel Production Totals: https://worldsteel.org/media-centre/press-releases/2022/december-2021-crude-steel-production-and-2021-global-totals/ adresinden alınmıştır.
• Zhang, A. (2017). China's Long-Term Economic Growth Prospects. pWc içinde, The Long View: How Will The Global Economic Order Change By 2050? (s. 21-22). PwC.
• asianews.press. (2020, 07 27). Forecasting Paramount Shifts in World Population, Economic Power, Fertility from 2017 to 2100: Study. 09. 11. 2022 tarihinde asianews.press: https://asianews.press/2020/07/27/forecasting-paramount-shifts-in-world-population/ adresinden alınmıştır.