AFRİKA TOPLULUKLARINDA ÖLÜMLE İLGİLİ İNANÇ VE RİTÜELLER

Yıl 2023, Cilt: 33 Sayı: 2, 953 - 967, 26.05.2023

Ayhan Aslanoğlu

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1206313

Cited By: 1

Öz

Geçiş dönemlerinin sonuncusu olarak kabul edilen ölüm, tüm insanlık için kaçınılmaz bir sondur. Ölümün vermiş olduğu korku, toplumlarda ölümle ilgili çeşitli inanç ve ritüellerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Afrika yerel inançlarına göre yaşam süresi, ölüm ile sona ermez. Aksine yaşam başka bir alemde devam eder. Diğer taraftan ölüm, korkulan bir olay olsa da görünen ve görünmeyen varlıklar arasındaki iletişimin başlangıcı olarak kabul edilir. Hayat ve ölüm kavramları birbiri ile ilişkili hatta birbirini tamamlar biçimdedir. Afrika yerel inançlarının büyük bir çoğunluğu ölümü yaşam döngüsünün bir parçası olarak kabul etse de ölümün doğaüstü güçlerle bir bağlantısı olduğu üzerinde hemfikirdir. Afrika yerel inançlarında cenaze törenlerinin kurallara uygun bir şekilde yapılmasına özen gösterilir. Afrika topluluklarındaki cenaze törenlerinde farklı uygulamalar olmakla beraber birbirine benzer adetlerin de görüldüğü tespit edilmiştir. Bu çalışmada Afrika’daki birçok topluluğun ölüm ile ilgili inanç ve ritüelleri incelenecektir. Literatür taraması ile elde edilen makale verileri, Dinler Tarihinin deskriptif metodu kullanılarak yazıya geçirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

ölüm, ritüel, Afrika, Dinler Tarihi, İnanç

Beliefs and Rituals Related to Death in African Communities

Öz

Death, which is accepted as the last of the transition periods, is an inevitable end for all humanity. The fear of death has led to the emergence of various beliefs and rituals about death in societies. According to African local beliefs, life expectancy does not end with death. On the contrary, life continues in another realm. On the other hand, although death is a feared event, it is accepted as the beginning of communication between visible and invisible beings. The concepts of life and death are interrelated and even complementary. Although the majority of African local beliefs accept death as part of the life cycle, they agree that death has a connection with supernatural forces. In African local beliefs, care is taken to carry out funeral ceremonies in accordance with the rules. Although there are different practices in funeral ceremonies in African communities, it has been determined that similar customs are also observed. In this study, the beliefs and rituals of many communities in Africa about death will be examined. The article data obtained by the literature review were written using the descriptive method of the History of Religions.

Anahtar Kelimeler

Death, Ritual, Africa, History of Religions, Faith

Kaynakça

• Aborampah, O. M. (1999). Women’s Roles in the Mourning Rituals of the Akan of Ghana. Ethnology, 38(3), 257-271.
• Adewale, S. A. (1998). Afrika’nın Geleneksel Dininde Kurban (A. Güç, Çev.). Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(7), 587-600.
• Akçay, T. (2017). Yunan ve Roma’da Ölü Kültü. Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Alıcı, M. (2020). Özgür Serengeti: Afrika Yerel Dinlerinde Hayvan Hakları. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 8(22), 63-82.
• Altın, K. Y. (2018). Türk Kültüründe Atalar Kültü [Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Anderson, A. (2003). African Religions. R. Kastenbaum (Ed.), Macmillan Encyclopedia of Death and Dying (C. 1, ss. 9-13). Thomson-Gale.
• Ann Lynch, P. (2004a). Jok. African Mythology A to Z (ss. 53-54). Fact On File, Inc.
• Ann Lynch, P. (2004b). Juok (Jwok). African Mythology A to Z (ss. 53-54). Fact On File, Inc.
• Arslan, H. (2016). Afrika Topluluklarında Atalar Kültünün Önemi ve İşlevi. Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 3 (6), Art. 6. https://dergipark.org.tr/tr/pub/buiifd/issue/26878/281335
• Arslan, H. (2017). Afrika Topluluklarında Tabiat Kültü ve Tabii Unsurlara Atfedilen Güçler. Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 4(8), 1-16.
• Asante, M. K. (2009a). Amokye. M. K. Asante & A. Mazama (Ed.), Encyclopedia of African Religion (ss. 41-43). SAGE Publications, Inc.
• Asante, M. K. (2009b). Sotho. M. K. Asante & A. Mazama (Ed.), Encyclopedia of African Religion (ss. 625-627). SAGE Publications, Inc.
• Aslanoğlu, A. (2021). Afrika Kıtasında Nilotik Bir Halk: Dinkalar ve Geleneksel Dinka Dini. Tarih ve Gelecek Dergisi, 7 (2), 818-831.
• Awolalo, J. O. (1976). Sin and Its Removal in African Traditional Religion. Journal of the American Academy of Religion, 44 (2), 275-287.
• Blay, Y. A. (2009). Asase Yaa. M. K. Asante & A. Mazama (Ed.), Encyclopedia of African Religion (ss. 73-74). SAGE Publications, Inc.
• Burton, J. W. (1980). Ghost, Ancestors and Individuals among the Atuot. Anthropos, 75(1/2), 49-64.
• Coulibaly, D. (2019). Din ve Gelenek: Mali’de Bambara Kabilesi Örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Cox, James L. (2005). Rites of Passage: African Rites. https://www.encyclopedia.com/environment/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/rites-passage-african-rites.
• Death around the world: Funerals and fantasy coffins in Ghana. (2017). Erişim adresi: https://www.funeralguide.co.uk/blog/death-around-the-world-funerals-in-ghana. (Erişim Tarihi: 09/06/2022).
• Deng, F. M. (1972). The Dinka of the Sudan. Waveland Press, Inc. E. E. Evans-Pritchard. (1949). Burial and Mortuary Rites of Nuer. African Affairs, 48 (190), 56-63.
• Eliade, M. (2005). Dinler Tarihi (İnançlar ve İbadetlerin Morfolojisi) (M. Ünal, Çev.). Serhat Kitabevi.
• Freud, S. (1999). Dinin Kökenleri (S. Budak, Çev.; 4. bs). Öteki Yayınevi.
• Gennep, A. V. (1960). The Rites of Passage (M. B. Vizedom & G. L. Caffee, Çev.). The University of Chicago Press.
• Gül, D. (2019). Afrika Maskelerinden Hareketle Bireysel Uygulamalar [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Hançerlioğlu, O. (2013). Ölülere Tapma. Dünya İnançları Sözlüğü (6. bs, s. 385). Remzi Kitabevi.
• Hançerlioğlu, O. (2013b). Ölüm. Dünya İnançları Sözlüğü (6. bs). Remzi Kitabevi.
• https://www.brandeis.edu/mortimer-hays/pdf/proposals/ghanaian.pdf (Erişim Tarihi: 12/10/2022).
• https://tr.veganapati.pt/death-rituals-africa (Erişim Tarihi: 03/06/2022).
• Hobley, C. W., & C.M.G. (1910). Ethnology of A-kamba and Other East African Tribes. Cambridge University Press.
• Ikenga-Metuh, E. (1985). Ritual Dirt and Purification Rites among the Igbo. Journal of Religion in Africa, 15(1), 3-24. Kaptan, Ö. (1999). Maske Geleneği. Anadolu Sanat, 22, 99-110.
• Kessler, Sarah (2022). Ghanaian Funerals: Traditions & What to Expect. Erişim adresi: https://www.joincake.com/blog/ghana-funeral/. (Erişim Tarihi: 09/06/2022).
• Kul, E. (2020). Geleneksel Gikuyu Dini [Yüksek Lisans]. Dicle Üniversitesi.
• Lugira, A. M. (2009). World Religions: African Traditional Religion (3. bs). Chelsea House Publications.
• Mbiti, J. S. (1970). African Religions and Philosophy. Anchor Books.
• Mbiti, J. S. (1975). Introduction to African Religion. Heinemann Educational Books Ltd.
• Ngwainmbi, E. K. (2009). Bamileke. M. K. Asante & A. Mazama (Ed.), Encyclopedia of African Religion (s. 102). SAGE Publications, Inc.
• Ogungbile, D. O. (2009). Serpent. M. K. Asante & A. Mazama (Ed.), Encyclopedia of African Religion (ss. 607-608). SAGE Publications, Inc.
• Olupona, J. K. (2006). African Traditional Religions. T. Riggs (Ed.), Worldmark Encyclopedia of Religious Pratices: C. I (ss. 1-21). Thomson-Gale.
• Opong, A. K. (2004). Some Religious Aspects of Basotho Funeral Rituals. Journal for the Study of Religion, 17(2), 25-45.
• Örnek, S. V. (1971). Etnoloji Sözlüğü. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
• Potocnik, M. (2017). A History of Death and Funeral Rites: A Case Study of the Ga in Jamestown (Ghana) [MPhil Thesis]. University of Ghana.
• Rattray, R. R. (1930). Akan-Ashanti: Folk-Tales. Oxford University Press.
• Sarıkçıoğlu, E. (2011). Din Fenomenolojisi (2. bs). Fakülte Yayınevi.
• Setsiba, T. H. S. (2012). Mourning Rituals and Practices in Comtemporary South African Townships: A Phenomenological Study [Doktora Thesis]. University of Zululand.
• Seyfeli, C., & Kul, E. (2018). Geleneksel Yoruba Dininde Yaratılış ve Ölüm Sonrası Hayat. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 32, 237-272.
• Shiino, W. (1997). Death and Ritulas among the Luo in South Nyanza. African Study Monographs, 18(3/4), 213-228.
• Sümer, N. (2019). Afrika Kıtasının Yeni Dini Hareketi: Godianizm. Eskiyeni Dergisi, 38, 103-122.
• Sümer, N. (2020). Batı Afrika’nın Etno-Dinsel Topluluğu Akanlar’ın Başat Kolu: Asantlar. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(2), 402-426.
• Thomas, L. V. (2003). Cenaze Ayinleri (N. Öztürk, Çev.). Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(15), 237-253.
• Tümer, G. (1991). Atalar Kültü. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C. 4, ss. 42-43). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Wazırı, Adamu (2015). The Damas Of The Dogon. https://binoandfino.com/blog/2015/3/12/the-damas-of-the-dogon. (Erişim Tarihi: 1/11/2022).
• Westerlund, D. (2006). African Indigenous Religions and Disease Causation. Brill.
• Wikle, Thomas. (2016). Diving and Spirtual Worlds of Mali’s Dogon People. http://www.focusongeography.org/publications/articles/mali/index.html. (Erişim Tarihi: 1/11/2022).
• Wilkinson. K. (2019). Semboller ve İşaretler (S. Toksoy, Çev.). Alfa Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti
• Yokoo, S. (1967). Death among the Abaluyia. Journal of African Studies, 5, 27-50.