Measuring Tax Compliance Levels Of Taxpayer: Sample Of The Mediterranean Region

Yıl 2023, Cilt: 33 Sayı: 2, 743 - 754, 26.05.2023

Ahmet Tekin

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1263536

Öz

In this study, it is aimed to examine the tax compliance levels of taxpayers in Adana, Antalya, Burdur, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Mersin and Osmaniye provinces in the Mediterranean Region. The main reason why the study was conducted in the Mediterranean Region is that no study on the Mediterranean Region has been encountered before. When the previous studies were examined, it was observed that studies were generally conducted on taxpayers located in a single city. Face-to-face survey method was used in the study. While applying the questionnaire, it was taken on a voluntary basis and it was stated that the answers given by the participants would not be shared with any institutions or organizations. 1013 taxpayers participated in the study and the answers given by the taxpayers were analyzed with the SPSS package program. The vast majority of respondents to the survey are men. Majority of the respondents are undergraduate graduates. In addition, the vast majority of respondents are commercial earners. In addition, the participants defend the view that "higher income tax should be collected from those with high income and lower income tax from those with low income". “Tax legislation is unfair.” Most of the participants stated that they strongly agree with the question. “I find tax rates high.” Most of the participants stated that they absolutely agree with the question. The study also shows the feature of being a first because it covers 8 provinces in the Mediterranean Region.

Anahtar Kelimeler

Tax Compliance, Voluntary Compliance, Voluntary Non-Compliance, the Mediterranean Region

MÜKELLEFLERİN VERGİ UYUM DÜZEYLERİNİN ÖLÇÜLMESİ: AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışmada Akdeniz Bölgesinde yer alan Adana, Antalya, Burdur, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Mersin ve Osmaniye illerinde bulunan mükelleflerin vergi uyum düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın Akdeniz Bölgesi’nde yapılmasının temel sebebi ise daha önce Akdeniz Bölgesi üzerine herhangi bir çalışmaya rastlanılmamış olmasıdır. Daha önce yapılmış çalışmalar incelendiğinde genellikle tek bir şehirde bulunan mükellefler üzerine çalışmalar yapıldığı gözlenmiştir. Çalışmada yüz yüze anket yöntemi uygulanmıştır. Anket uygulanırken gönüllülük esası alınmış ve katılımcılara verdikleri cevapların hiçbir şekilde kurum ya da kuruluşlarla paylaşılmayacağı belirtilmiştir. Çalışmaya 1013 mükellef katılmış ve mükelleflerin vermiş oldukları cevaplar SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Ankete cevap veren katılımcıların büyük bir çoğunluğu erkeklerden oluşmaktadır. Ankete katılanların çoğunluğu lisans mezunudur. Ayrıca ankete katılanların büyük bir çoğunluğu ticari kazanç elde edenlerdir. Ayrıca katılımcılar “kazancı yüksek olanlardan daha yüksek, düşük olanlardan daha düşük oranda gelir vergisi alınmalı” görüşünü savunmaktadırlar. “Vergi mevzuatı adil değildir.” sorusuna katılımcıların çoğu kesinlikle katıldıklarını belirtmiştir. “Vergi oranlarını yüksek bulurum.” sorusuna katılımcıların çoğu kesinlikle katıldığını belirtmiştir. Çalışma Akdeniz Bölgesinde yer alan 8 ili kapsaması nedeniyle bir ilk olma özelliğini de göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Vergi Uyumu, Gönüllü Uyum, Gönüllü Uyumsuzluk, Akdeniz Bölgesi

Kaynakça

• Allingham, M. G. ve Sandmo, A. (1972). Income Tax Evasion: A Theoretical Analysis. Journal of Public Economics 1, 323-338, North-Holland Publishing Company.
• Aktan, C. C., Dileyici, D. ve Saraç, Ö. (2002). Vergilere Karşı Tepkilerin Anatomisi. C. C. Aktan, D. Dileyici ve Ö. Saraç (Ed.), Vergi, Zulüm ve İsyan, Phoenix Yayınevi, Birinci Baskı, Ankara.
• Aktan, C. C. (2006). Vergi Psikolojisinin Temelleri ve Vergi Ahlakı. C. C. Aktan, D. Dileyici ve İ. Y. Vural (ed.) Vergileme Ekonomisi ve Vergi Psikolojisi içinde (126-130 ss), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Aktan, C. C., Dileyici, D. ve Saraç, Ö. (2006). Vergilere Karşı Tepkiler ve Vergilerin Ahlaki ve Sosyo-Psikolojik Sınırları. C. C. Aktan, D. Dileyici ve İ. Y. Vural (ed.) Vergileme Ekonomisi ve Vergi Psikolojisi içinde (159-171 ss), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Çetin Gerger, G. (2011), Mükellef Hakları ve Vergiye Gönüllü Uyum. Legal/Hukuk Kitapları Dizisi, İstanbul.
• Çiçek, H., Karakaş M. ve Yıldız, A. (2008). Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Vergi Yükümlülerinin Vergiyi Algılama ve Tutum Analizi: Bir Alan Araştırması. T.C. MALİYE BAKANLIĞI, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No:2008/381.
• Didinmez, İ. (2018). Davranışsal İktisat Perspektifinden Vergi Uyum Analizi. Savaş Yayınevi, 1. Baskı.
• Gök, A. K. (2007). Vergi Direncinin Gelişimi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 22(1), 143-163
• James, S., ve Alley, C. (2004). Tax compliance, self-assessment and tax administration. Journal of Finance and Management in Public Services. Issue: 2(2), 27-42.
• Kirchler, E. ve Wahl, I. (2010). Tax Compliance Inventory TAX-I: Designing an Inventory for Surveys of Tax Compliance. Journal of Economic Psychology, 31, 331–346.
• Kitapcı, İ. (2014). Vergi Etiği ve Vergi Psikolojisi: Verginin Sosyo-Psikolojik Teorisi. Seçkin Kitabevi, 2. Baskı, Ankara.
• Roth, J. A., Scholz J. T. ve Witte, A. D. (1989). Taxpayer Compliance. Vol: 1: An Agenda for Research Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
• Ştefura, G. (2012). A New Perspective On Indıvidual Tax Compliance: The Role Of The Income Source. Audit Probability and The Chance of Being Detected, The USV Annals of Economics and Public Administration, Volume 12, 2(16), 192-201.
• Taşkın, Y. (2010). Vergi Psikolojisi ve Vergiye Karşı Mükellef Tepkileri. İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 54. Seri, 67-90.
• Tekin, A. ve Sökmen Gürçam, Ö. (2019). Davranışsal İktisat ve Vergi Uyumu Arasındaki İlişki Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 6(5), 65-76. ISSN:2148-9963.
• Tuncer, M. (2015). Hükümet-Birey İlişkilerinin Vergi Uyumuna Etkisi ve Türkiye. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57 (3), 107-127.
• Yayla, H. E., Özbek M. F., Topal M. H.ve Cengiz E. (2009). Para Sevgisinin Vergi Ahlakı Üzerindeki Etkisi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 2(3), 51-78.
• Yoruldu, M. (2020). Vergi Uyumu ve Vergiye Uyum Sağlayan Mükelleflere Tanınan Vergi Teşvikinin Değerlendirilmesi, Al-Farabi International Journal on Social Sciences, 5(3), 55-64, DOI: 10.46291/Al-Farabi.050306.