Slavery in Light of the Torah Laws and Mesopotamian Codes

Yıl 2024, Cilt: 34 Sayı: 1, 401 - 418, 26.01.2024

Vatan Altaş , Cuma Ali Yılmaz

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1387298

Öz

In ancient civilizations where social classes were sharply distinguished, slave constituted the lowest stratum of society. One’s membership in the slave class could be acquired from birth, as they were born into slave families, but it was also common for individuals to be reduced to the status of a slave later in life due to reasons such as being captured in warfare or being taken as a hostage due to debts. Over time the ownership of slaves became a privilege, leading to a dramatic increase in the number of slaves in society. Corresponding to this increase, legal texts in ancient the written laws of other ancient Mesopotamia civilizations, there are detailed provisions regarding slaves, including various legal articles related to slaves involved in disputes that ended in injury, theft, and runaway slaves. While legal provisions related to slaves showed similarities in many civilizations, the Torah in particular, classified slaves based on the their ethnic origins, distinguishing between Hebrew and non-Hebrew slaves. In our study, based on the legal provisions concerning slaves in these civilizations, the social status and rights of slaves are examined comparatively.

Anahtar Kelimeler

Mesopotamia, Torah, Slave

TEVRAT HÜKÜMLERİ VE MEZOPOTAMYA KANUNLARI IŞIĞINDA KÖLELİK

Öz

Toplumsal sınıfların keskin sınırlar ile ayrıldığı Eskiçağ medeniyetlerinde, köleler toplumun en alt tabakasını oluşturmaktadır. Bir kimsenin köle sınıfına mensup olması, köle bir ailede dünyaya geldiği için doğuştan edinilebilen bir kimlik olduğu gibi, savaş esiri olmak ve borç sebebiyle rehine olmak gibi sebeplerle hür bir kişinin sonradan köle sınıfına indirgenmesi de oldukça yaygın bir uygulamadır. Zamanla toplumlarda köle sahibi olmanın bir ayrıcalığa dönüşmesi, köle sayılarında dramatik bir artışa neden olmuştur. Söz konusu artışa paralel olarak, Eskiçağ medeniyetlerinin hukuki metinlerinde, köleler yer almaya başlamıştır. Çalışma konumuz olan Tevrat ve diğer Mezopotamya medeniyetlerinin yazılı kanunlarında kölelik ibareleri, kölelerin yer aldığı yaralanma ile biten kavgalar, hırsızlık, kaçak köle gibi kölelere dair muhtelif kanun maddelerine detaylı bir şekilde yer verilmiştir. Kölelere yönelik kanun maddeleri birçok medeniyette paralellik gösterirken Tevrat’ta köleler, İbrani ve İbrani olmayan köle olmak üzere etnik kökenine göre sınıflandırılmıştır. Çalışmamızda söz konusu medeniyetlerin kölelere yönelik kanun maddelerinden yola çıkarak, kölelerin toplumsal statüsü ve hakları ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mezopotamya, Tevrat, Köle

Kaynakça

• Akkuş, S. (2007). Eski Ön Asya Toplumunda Kölelik Müessesesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Arslantaş, Y. Septioğlu, R. K. (2016). Çivi Yazılı Hukuki Belgelere Göre Mezopotamya'da Kadın". Fırat Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Dergisi, 1-41.
• Bailkey, N. (1967). Early Mesopotamian Constitutional Development. The American Historical Review, 1211-1236.
• Bilgiç, E. (1947). Çivi Yazılı Hukuki-İktisadi Kaynaklar, Mahiyet ve Muhtevaları. BELLETEN, 571-602.
• Bilgiç, E. (1963). Eski Mezopotamya Kavimlerinde Kanun Anlayışı ve An'anesi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 103-119.
• Bozkurt, G. (1981). Eski Hukuk Sistemlerinde Kölelik. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 65-103.
• Dinçer, M. (2017). Çivi Yazılı Kanun Metinlerinde "Borç Köleliği" Olgusu. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21-40.
• Dinçol, B. (2003). Eski Önasya Toplumlarında Suç Kavramı ve Ceza. İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları.
• Driver, G. R. Miles, J. C. (2023). The Babylonian Laws C. I-II. Elazığ, Merkez, Türkiye. https://archive.org/details/babylonianlaws0000hamm/page/n7/mode/2up?view=theater adresinden alındı
• Fensham, F. C. (1962). Widow, Orphan, and the Poor in Ancient near Eastern Legal and Wisdom Literature. Journal of Near Eastern Studies, 129-139.
• Finkelstein, J. J. (1968/1969). The Laws of Ur-Nammu. ASOR, 66-82.
• Gnuse, R. K. (2015). Freedom for the Oppressed Debt-slaves. R. K. Gnuse içinde, Trajectories of Justice (What the Bible Says about Slaves, Women, and Homosexuality) (s. 43-63). The Lutterworth Press.
• Goetze, A. (1951-1952). The Laws of Eshnunna. New Haven: The American Schools of Oriental Research.
• Good, E. M. (1967). Capital Punishment and Its Alternatives in Ancient near Eastern Law. Stanford Law Review, 947-977.
• Gunkel, H. (2009). Israel and Babylon ( The Babylonian Influence on Israelite Religion). www.jstor.org: https://www.jstor.org/stable/j.ctt1cgf7gp.9 adresinden alındı
• Heger, P. (2005). Source of Law in the Biblical and Mesopotamian Law Collections. Biblica, 324-342.
• Karauğuz, G. (2018). Hitit Yasaları. konya: Çizgi Kitabevi.
• Kaynak, M. (2007). Tevrat, Zebur, İncil ve Kur'an'dan Gözlemler. İstanbul: Yay Matbaacılık.
• Kılıç, Y. Erdem, F. (2015). Eski Mezopotamya Hukûku’nda Meslekî Suçlara Verilen Cezalar. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 1-30.
• Kınal, F. (1983). Eski Mezopotamya Tarihi. Ankara: A.Ü.D.T.C.F. Yayını.
• Kıtabı Mukaddes Şirketi. (2008). Tevrat, Kutsal Kitap (Eski Ahit). İstanbul: Yeni Yaşam Yayınları.
• Köroğlu, K. (2006). Eski Mezopotamya Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Landsberger, B. (1939). Die Serie ana ittišu. Journal of the American Oriental Society, 265-271.
• Langdon, S. (1920). The Sumerian Law Code Compared with the Code of Hammurabi. The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, 489-515.
• Lemche, N. P. (1976). The Manumission of Slaves: The Fallow Year, the Sabbatical Year, the Jobel Year. Brill, 38-59.
• Lerner, G. (1986). The Origin of Prostitution in Ancient Mesopotamia. Signs , Winter, 236-254.
• Mendelsohn, I. (1935). The Conditional Sale into Slavery of Free-Born Daughters in Nuzi and the Law of Ex. 21:. Journal of the American Oriental Society, 190-195.
• Mendelsohn, I. (1943). Free Artisans and Slaves in Mesopotamia. Bulletin of the American Schools of Oriental Research, 25-29.
• Mendelsohn, I. (1948). The Family in the Ancient Near East. The Biblical Archaeologist, 24-40.
• Mendelsohn, I. (1954). The Disinheritance of Jephthah in the Light of Paragraph 27 of the Lipit-Ishtar Code. Israel Exploration Journal, 116-119.
• Mendelsohn, I. (1955). On Slavery in Alalakh. Israel Exploration Journal, 65-72.
• Reid, J. N. (2017). The Children Slaves in Early Mesopotamian Laws and Edict. Presses Universitaires de France, 9-23.
• Renger, J. (1977). Wrongdoing and Its Sanctions: On "Criminal" and "Civil" Law in the Old Babylonian. Journal of the Economic and Social History of the Orient, 65-77.
• Roth, M. T. (1995). Law Colletions from Mesopotamia an Asia Minor. Atlanta, Georgia: Scholars Press.
• Roth, M. T. (2013). On mār awīlim in the Old Babylonian Law Collections. Journal of Near Eastern Studies, 267-272.
• Sayce, A. H. (1904). The Legal Code of Babylonia. The American Journal of Theology, 256-266.
• Scholz, S. (2017). “Back Then It Was Legal”: The Epistemological Imbalance in Readings of Biblical and Ancient Near Eastern Rape Legislation. S. Scholz içinde, The Bible as Political Artifact (s. 93-122). 1517 Media; Fortress Press.
• Spek, R. J. (1990). Slavery in Babylonia. From Nabopolassar to Alexander the Great (626-331BC). Kitap inceleme, M. A. Dandamaev, Slavery in Babylonia. From Nabopolassar to Alexander the Great (626-331BC), 247-252. BRILL.
• Steele, F. R. (1948). The Code Of Lipit-Isthar. American Jounal of Archaeology, 425-450.
• Stol, M. (1995). Women in Mesopotamia. Journal of the Economic and Social History of the Orient , 123-144.
• Tenney, J. S. (2017). Babylonian Populations, Servility, and Cuneiform Records. Journal of the Economic and Social History of the Orient, 715-787.
• Tosun, M. (1973). Sümer, Babil ve Assur'lularda Hukuk, Kanun ve Adalet Kavramları ve Bunlarla İlgili Terimler. BELLETEN, 37(148), 557-582.
• Tosun, M. Yalvaç K. (1989). Sümer, Babil, Asur Kanunları ve Ammi-Şaduqa Fermanı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Üzüm, H. (2013). Tanah ve Talmut'ta Kölelik. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 163-182.
• Vincent, G. E. (1904). The Laws of Hammurabi. American Journal of Sociology, 737-754.
• Westbrook, R. (1985). Biblical and Cuneiform Law Codes . Revue Biblique, 247-264.
• Yaron, R. (1988). The Laws of Eshnunna. Jarusalem: The Magnes Press.
• Yılmaz, C. A. Yılmaz, H. (2018). Hammurabi Ur-Nammu ve Hitit Kanunlarında “Kadın” Üzerine Mukayeseli Bir Bakış. D. A. Prof. Dr. Rahmi Doğanay içinde, Rifat Özdemir'e Armağan (s. 34-49). İstanbul: Hiper yayın.