Who is The Belt-Road Project For? Turkiye Against China

Yıl 2024, Cilt: 34 Sayı: 2, 451 - 468, 29.05.2024

İlhan Oğuz Akdemir Ömer Faruk İncili

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1375336

Öz

For millennia, the roads extending from China and India to Western Asia and Europe have created a large network of routes, cities, markets and cultures. The reluctance of European civilizations to provide economic gain to Turkish and Islamic countries and their search for solutions in this context ended the continental trade network and the "Eurasian Age". Through the instrumentality of geographical discoveries, the basis for the emergence of Trans-Pacific and Trans-Atlantic maritime trade networks was formed. The process called Modern Age; Colonization, enslavement, colonialism, together with the industrial revolution, elevated Northern Europe and North America to the position of masters of the World. Today, the "belt and road" project initiated by China to accelerate trade can change the balance of the world again. The “New Eurasian Age” may begin. The project, which was designed to provide economic benefit to China, was born from the idea that a trade train from China could reach Europe in 11 days at the latest. Türkiye in the context of the railway route; It can be the leading country in the world due to its geographical location, geoculture and geopolitical superiority. Research; In this regard, the project has been constructed on a scenario shaped by geopolitical readings through text and content analysis approach, within the framework of the technique of in-depth evaluation of the qualitative and quantitative dimensions of articles, publications, political speeches and decisions.

Anahtar Kelimeler

Belt-Road, China, Geopolitics, Silk Road, Middle Corridor

KUŞAK-YOL PROJESİ KİMİN İÇİN? ÇİN’E KARŞI TÜRKİYE

Öz

Binyıllar boyunca Çin ve Hindistan’dan Batı Asya ve Avrupa’ya uzanan yollar, geçtikleri güzergâhlar, şehirler, pazarlar ve kültürler arasında büyük bir ağ meydana getirmiştir. Dünya tarihi; İpekyolu ve Baharat Yolu hikâyesi üzerinden yazılmıştır. Avrupalı medeniyetlerin, Türk ve İslam ülkelerine iktisadi kazanç sağlamada isteksizlikleri ve bu bağlamda çözüm arayışları, kontinental ticaret ağını ve “Avrasya Çağını” bitirmiştir. Coğrafi keşiflerin araçsallığı üzerinden, Trans-Pasifik ve Trans-Atlantik denizyolu ticaret ağlarının ortaya çıkmasının zemini oluşmuştur. Ticaret; karadan denize kaymıştır. Yakınçağ denilen süreç; sömürgeleştirme, köleleştirme, kolonyalizm, sanayi devrimi ile birlikte, Kuzey Avrupa ve Kuzey Amerika’yı Dünyanın efendileri konumuna yükseltmiştir. Bugün gelinen süreçte, ticaretin hızlandırılması için Çin tarafından başlatılan “kuşak-yol” projesi ile Dünyanın dengesi yeniden değiştirebilir. Okyanus ticaret yollarının yerini, demiryolu alabilir. “Yeni Avrasya çağı” başlayabilir. Çin’e ekonomik yarar sağlaması için düşünülen proje ile hedeflenen Çin’den çıkan bir ticaret treninin en geç 11 günde Avrupa’ya erişimi fikrinden doğmuştur. Demiryolu güzergâhı bağlamında Türkiye; coğrafi konum jeokültür ve jeopolitik üstünlüğünden dolayı Dünyanın lider ülkesi olabilir. Araştırma; bu konuda proje, makale, yayın, siyasi konuşma ve kararların nitelik ve nicelik boyutlarının derinlemesine değerlendirilmesi tekniği uygulamaları çerçevesinde, metin ve içerik analizi yaklaşımı üzerinden jeopolitik okumalar ile biçimlendirilmiş senaryo üzerinden kurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kuşak-Yol, Çin, Jeopolitik, Orta Koridor, İpekyolu

Kaynakça

• Allison, G. (2017). Destined for war: Can America and China escape thucydides’s trap? New York: Houghton Mifflin Harcourt.
• Armitage, R. L. and Nye, J.S. (2007). CSIS Commision on soft power: A smarter more secure America.
• Washington D.C.: The CSIS Press.
• Balcı, A. (2016). Yeni dünya düzeninde jeopolitiğin değişen konumu. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5(10), 107-129.
• Baysoy, E. (2016). Jeopolitik kayma: Denge kuşaklarından geçit bölgelerine. Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 7(2), 89-101.
• Brzezinski, Z. (2005). Büyük satranç tahtası. (Çev. Y. Türedi). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Cohen, S. B. (1991). Global geopolitical change in the Post-Cold War Era. Annals of the Association of American Geographers, 81(4), 551-580
• Demir, V. (2012). Kamu diplomasisi ve yumuşak güç. İstanbul: Beta Yayınları.
• Demirtepe, M. T. ve Özertem, H. S. (2013). Yükselen tehdit algısı karşısında Çin’in yumuşak güç siyaseti: Politikalar ve sınırlılıkları. Bilig, 65, 95-118.
• Ding, S. (2010). Analyzing rising power from the perspective of soft power: A new look at China’s rise to the status quo power. Journal of Contemporary China, 19(64), 255-272.
• Ece, N. J. (2023). Bir Kuşak Bir Yol Projesi’nin Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri açısından önemi. Mersin Üniversitesi Denizcilik Ve Lojistik Araştırmaları Dergisi, 5(1), 38-56.
• Erman, K. (2017). Jeopolitik teoriler ve Afganistan. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(11), 394-420.
• Frye R. N. (2009). Antik çağlardan Türklerin yayılmasına Orta Asya mirası. (Çev. F. Tayanç, T. Tayanç). İstanbul: Arkadaş Yayınevi.
• Fukuyama, F. (2016). Tarihin sonu ve son insan. (Çev. Z. Dicleli). İstanbul: Profil Kitap.
• Gilpin, R. (1981). War and change in world politics. Cambridge: Cambridge University Press.
• Golden P. B. (2002). Türk halkları tarihine giriş. (Çev. O. Karatay). İstanbul: Karam Yayınları.
• Grygiel, J. J. (2006). Great powers and geopolitical change. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
• Huntington, S.P. (1996). The clash of civilizations and the remaking of world order. New York: Simon&Schuster.
• İncili, Ö. F., Akdemir, İ. O. ve Kaya, A. Y. (2019). TRACECA-Lapis Lazuli projeleri: Yeni bir dünya düzeni mümkün mü? II. Uluslararası Sosyal Bilimler ve İnovasyon Kongresi Social Sciences Congresses (SOSCON) içinde (1288-1301. ss.). Elazığ.
• İstikbal, D. (2019). Yeni jeostratejik güç: BRICS. Erişim adresi https://www.setav.org/yeni-jeostratejik-guc-brics/
• Karagöl, E.T. (2017). Modern İpek Yolu projesi. Ankara: Seta Perspektif.
• Karaoğlu, O. (2018). Küresel sistemde jeopolitiğin dönüşü. Erişim adresi https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/kuresel-sistemde-jeopolitigin-donusu/1326024
• Keohane, R. and Nye, J. S. (1998). Power and interdependence in the information age. Foreign Affairs, 77(5), 81-94.
• Kopuk, E. ve Bayraç, H.N. (2021). Bir Kuşak Bir Yol Projesi ve ekonomik etkileri. Alanya Academic Review Journal, 5(3), 1353-1374.
• Kor, Z. T. (2019). ABD’nin kaotik Ortadoğu siyaseti. Erişim adresi https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/abd-nin-kaotik-ortadogu-siyaseti/1380779
• Korkmaz, H. (2019). ABD’nin Çin'i çevreleme stratejisi ve küresel hegemonya. Erişim adresi https://www.aa.com.tr/tr/analiz/abd-nin-cini-cevreleme-stratejisi-ve-kuresel hegemonya/1546970
• Kulaklıkaya, Ö. (2013). Modern İpek Yolu. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu, Ankara.
• Kuzmina E. E. (2008). The prehistory of the Silk Road. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
• Lee, S. J. (2009). China's soft power: Its limits and potentials. EAI Issue Briefing No. MASI 7, 2, Erişim adresi http://www.eai.or.kr-/data/bbs/eng_report/2009103016723.pdf
• Leonard, M. (2016). Geo-economics with Chinese characteristics: How China’s economic might is reshaping World politics. World Economic Forum. Erişim adresi http://www3.weforum.org/docs/ WEF_Geoeconomics_ with_ Chinese_ Characteristics.pdf
• Mearsheimer, J. J. (2018). The great delusion: Liberal dreams and international realities. Yale University Press.
• Mingjiang, L. (2008). China debates soft power. Chinese Journal of International Politics, 2(2), 287-308.
• Nossel, S. (2004). Smart power. Foreign Affairs, 83(2), 131-142.
• Nye, J. S. (2004). Soft power: The means to success in world politics. New York: Public Affairs.
• Okur, M. A. (2017). Bir Kuşak Bir Yol Projesi’nin jeopolitiği Türk Kuşağı ve Uygurlar. Akademik Hassasiyetler, 4(8), 45-55.
• Olson, S. and Prestowitz, C. (2011). The evolving role of China in inter-national institutions. Washington: The U.S.-China Economic and Security Review Commission.
• Ovalı, S. (2008). TRACECA projesi ve Türkiye. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 1(1), 151-170
• Ögel B. (1957). Eski Orta Asya kabileleri hakkında araştırmalar I Yüeçiler. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 15(1-3), 247-278.
• Özdaşlı, E. (2015). Çin’in Yeni İpek Yolu Projesi ve küresel etkileri. TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic (Prof. Dr. H. Ömer Karpuz Armağanı), 10(14), 579-596. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8879.
• Özkan, Ö. ve Ay, İ.C. (2020). Marmaray Hattı’nın bir kuşak bir yol kapsamında değerlendirilmesi. Journal of Anadolu Bil Vocational School of Higher Education, 15(60), 353-362.
• Pınarer, A. (2017). Avrasya’da İpek Yolu ulaştırma ve ticaret güzergâhının yeniden doğuşu. Jeopolitürk. Erişim adresi http://www.jeopoliturk.org/HaberDetay/9/IPEK-YOLU
• Purtaş, F. (2011). Orta Asya ile Güney Asya arasında Modern İpek Yolu Projesi. Ankara: Ahmet Yesevi Üniversitesi İnceleme Araştırma Dizisi, No: 6.
• Putten, F. P. and Meijnders, M. (2015). China, Europe and Maritime Silk Road. Clingendael Report, Netherlands Institute of International Relations.
• Roux, J. P. (2006). Orta Asya: Tarih ve uygarlık. (Çev. L. Arslan). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Sağlam, M. (2017). Tek Yol Tek Kuşak: Yeni bir hegemonyaya doğru. Erişim adresi https://www.gazeteduvar.com.tr/yazarlar/2017/05/17/tek-yol-tek-kusak-yeni-bir-hegemonyaya-dogru
• Sak, G. (2015). Türkiye’nin bir İpek Yolu stratejisine ihtiyacı var. TEPAV Günlük (23.05.2015). Erişim adresi http://www.tepav.org.tr/tr/blog/s/5177/Turkiyenin+bir+Ipek+Yolu+stratejisine+ihtiyaci+var.
• Szczudlık-Tatar, J. (2013). China’s New Silk Road diplomacy. The polish institute of international affairs. Policy Paper, 34(82), Erişim adresi https://www.pism.pl/files/?id_plik=15818.
• Üzümcü, A. ve Akdeniz, S. (2014). Yeni İpek Yolu: TRACECA ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesi. Avrasya Etüdleri Dergisi, 45(1), 171-199.
• Viehe, A., Gunasekaran A. and Downing H. (2015). Understanding China’s belt and road initiative: Opportunities and risks. Center for American Progress, Erişim adresi https://cdn.americanprogress.org/wp-content/uploads/2015/09/22064156/SilkRoadbrief.pdf.
• Vural, A. (2017). Yumuşak güç stratejisi çerçevesinde Çin’in Afrika politikası. T.C. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı Avrasya Etüdleri, 51(1), 123–152.
• Xinru L. (2010). The Silk Road in world history. Oxford University Press.
• Yavuz, H., Beşel F. ve İnce, T. (2012). Türkiye ile Türk Cumhuriyetleri arasındaki dış ticaretin yapısal, sektörel ve ürün grupları itibariyle analizi: 1995–2011 dönemi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları, 35.
• Yereli, A. B. (2014). Yeniden canlanan İpek Yolu’nda ekonomik stratejiler. İpek Yolu’nda Türk Kültür Mirası Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (301-307. ss.). Ankara: Türk Yurdu Yayınları.
• Yıldırım, E. (2019). Yumuşak güç kavramı bağlamında Çin’in Sahraaltı Afrika’ya yönelik kamu diplomasisi faaliyetleri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi (OPUS), 9(11), 2373-2403.
• Yılmaz E. (2017). İpek Yolu hakkında kısa bir değerlendirme. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 9(2), 672-683.
• Zhao M. (2015). China’s new Silk Road initiative. IAI Working Papers, Erişim adresi http://www.iai.it/sites/default/ files/iaiwp1pdf.