Ecofeminism in the Context of the Ethics of Care

Yıl 2025, Cilt: 35 Sayı: 2, 563 - 576, 26.05.2025

Erol Şimşek , Fatma Nalbant

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1575527

Öz

Ecofeminism is a ‘hybrid’ political ecological approach that approaches ecological problems from a feminist perspective and proposes solutions. Linking the domination of women with the domination of nature, ecofeminists argue that the human-nature relationship must be re-established in a healthy way in order to prevent the oppression of women. The aim of this study, which is based on the literature review technique, is to reveal the criticisms of ecofeminism against the moral perception underlying the current harmful practices against nature and its suggestions for the reconstruction of the moral relations between human and nature. The main claim of the study is that ecofeminist environmental ethics is based on the idea of care ethics, which emphasises relationality, contextuality and responsibility. Ecofeminism expands the boundaries of the ethics of care and argues that in order to solve the ecological crisis, nature should be cared for, given space and allowed to reproduce and develop. In this context, ecofeminist environmental ethics, which is derived from the idea of care, centres on the idea that all earthly beings should be respected and cared for, all ‘environmental voices’ should be listened to and diversity should be sensitive.

Anahtar Kelimeler

Ecofeminism, Ethics of Care, Environmental Ethics.

İhtimam Etiği Bağlamında Ekofeminizm

Öz

Ekofeminizm, ekolojik sorunlara feminist bir perspektifle yaklaşan ve çözüm önerileri getiren “melez” bir siyasal ekolojik yaklaşımdır. Kadınların tahakkümü ile doğanın tahakkümü arasında bağlantı kuran ekofeministler, ataerkil yapının oluşturduğu militarist, hiyerarşik ve doğanın yok edildiği bir toplumun ötesinde yeni bir toplumun inşasına dair ortak bir tahayyülü paylaşmakta ve kadınların ezilmesinin önlenebilmesi için insan-doğa ilişkisinin yeniden ve sağlıklı bir şekilde kurulması gerektiğini savunmaktadırlar. Literatür incelemesine dayalı olarak hazırlanan bu çalışmanın amacı ekofeminizmin; doğaya karşı mevcut zararlı uygulamaların altında yatan ahlâki algıya yönelik eleştirileri ile insan-doğa arasındaki ahlâki ilişkilerin yeniden inşasına yönelik önerileri bağlamında çevre etiği yaklaşımını ortaya koymaktır. Çalışmanın temel iddiası ekofeminist çevre etiğinin; ilişkisellik, bağlamsallık ve sorumluluk vurgusuyla öne çıkan ihtimam etiği fikrine dayandığı yönündedir. Ekofeminizm ihtimam etiğinin sınırlarını genişleterek ekolojik krizin çözümü adına doğaya ihtimam gösterilmesi, alan tanınması, onun çoğalmasına ve gelişmesine izin verilmesi gerektiğini savunmaktadır. Bu bağlamda ihtimam düşüncesinden mülhem ekofeminist çevre etiği, tüm dünyevi varlıklara saygı ve özen gösterilmesi, tüm “çevresel seslerin” dinlenmesi ve çeşitliliğe duyarlı olunması gerektiği düşüncesini merkeze almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ekofeminizm, İhtimam Etiği, Çevre Etiği.

Kaynakça

• Adams, C. & Gruen, L. (2014). Introduction. In C. Adams & L. Gruen (Ed.) Ecofeminism: Feminist intersections with other animals and the earth. London: Bloomsbury Academic.
• Adhariani, D., Sciulli, N. & Clift, R. (2017). Financial management and corporate governance from the feminist ethics of care perspective. Springer International Publishing.
• Archambault, A. (1993). A critique of ecofeminism. Canadian Woman Studies, 13(3), 19-22.
• Bergama altın madeni direnişi: Toprağın bekçileri (13.12.2014) Erişim adresi https://bianet.org/haber/bergama-altin-madeni-direnisi-topragin-bekcileri-160766
• Birgün, Köylü kadınlar termik santral nöbetinde (18.08.2011). Erişim adresi https://www.birgun.net/haber/koylu-kadinlar-termik-santral-nobetinde-59591
• Carlassare, E. (2000). Socialist and cultural ecofeminism: Allies in resistance. Ethics and the Environment, 5(1), 89-106.
• Cross, C. L. (2018). Ecofeminism and an ethic of care: Developing an eco-jurisprudence. Acta Academica: Critical Views on Society, Culture and Politics, 50(1), 28-40.
• Cuomo, C. (2002). On ecofeminist philosophy. Ethics & the Environment, 7(2), 1-11.
• Çağrı Mutlu, E. (2017). İlgi etiği bağlamında çocuğun ahlaki eğitimi. Çocuk ve Medeniyet, 2, 127-141.
• Çekem, K. (2020). Etik ile politikanın kesişiminde “ihtimam”. Humanitas, 8(16), 66-86.
• Daly, L. K. (1994). Ecofeminisms and ethics. The Annual of the Society of Christian Ethics, 14, 285-290.
• Değirmenci, E. (Der.) (2019). Doğa ve kadın: Ekolojik dönüşümde feminist tartışmalar. KADAV.
• Des Jardins, J. R. (2006). Çevre etiği: Çevre felsefesine giriş. (R. Keleş, Çev.), Ankara: İmge Kitabevi.
• Donovan, J. (1990). Animal rights and feminist theory. Journal of Women in Culture and Society, 15(2), 350-375. https://doi.org/10.1086/494588
• Donovan, J. (2007). Attention to suffering. In Adams, C. & Donovan, J. (Ed.), The feminist care tradition in animal ethics. New York: Columbia University Press.
• Donovan, J. (2015). Feminist teori. (A. Bora, M. Ağduk Gevrek ve F. Sayılan, Çev.), İstanbul: İletişim. (Orijinal Yay. Yılı 1997).
• Eba, M. B. A. (2020). Human right and sustainable development. GNOSI: An Interdisciplinary Journal of Human Theory and Praxis, 3(3), 67-82.
• Ferry, L. (2000). Ekolojik yeni düzen. (T. Ilgaz, Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gilligan, C. (2003). In a different voice: Psychological theory and women’s development. Harvard University Press.
• Göker, Z. G. (2020). Özenli vatandaşlık: Feminist bakım etiğini yeniden politikleştirmek. Kadın/Woman 2000 Journal for Woman’s Studies, 21(1), 89-106.
• Held, V. (2005). The ethics of care. Oxford University Press.
• Heywood, A. (2010). Siyasî ideolojiler. (A. K. Bayram vd., Çev.), 2. Baskı, Ankara: Adres Yayınları.
• Heywood, A. (2014). Siyaset. (B. B. Özipek vd., Çev.), 14. Baskı, Ankara: Adres Yayınları.
• Kalonya, D. H. (2021). Müştereklerin çitlenmesi ekseninde kadınlar: Ekofeminist perspektiften Türkiye’de çevre hareketleri. Planlama, 31(3), 448-465.
• Karacan, O. (2023). İhtimam etiği bağlamında hâkimlik ve cesaret ilişkisi. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(2), 223-240.
• King, R. J. H. (1991). Caring about nature: Feminist ethics and the environment. Hypatia, 6(1), 75- 89.
• Kumar Singh, N. (2023). Ecofeminism and environmentalism in India: A critique. International Journal of English and Studies (IJOES), 5(10), 18-27.
• Mann, S. A. (2011). Pioneers of US ecofeminism and environmental justice. Feminist Formations, 1-25.
• Mayeroff, M. (1971). On caring. Harper & Row. Publishers.
• Mellor, M. (2000). Feminism and environmental ethics: A materialist perspective. Ethics and the Environment, 5(1), 107-123.
• Merchant, C. (2005). Radical ecology: The search for a livable world. 2nd ed., New York: Routledge.
• Noddings, N. (1984). Caring: A feminine approach to ethics and moral education. University of California Press.
• Noddings, N. (1992). The callenge to care in schools: An alternative approach to education. Newyork: Teachers College Press.
• Noddings, N. (2002). Starting at home: Caring and social policy. University of California Press.
• Notz, G. (2018). Feminizm. (S. D. Çetinkaya, Çev.), 2. Baskı, Ankara: Phoenix.
• Ottuh, P. (2020). A critique of eco-feminism: An attempt towards environmental solution. International Journal of Environmental Pollution and Environmental Modelling, 3(4), 167-179.
• Önder, O., Barın, B., Bodur, A. E., Erdoğan, B., Özmen, B., Acun, C. ve Hıdıroğlu, S. (2023). Bakım verenlerin bakımı: İhtimam etiği perspektifinden bir inceleme. Türkiye Biyoetik Dergisi, 10(4), 113-123.
• Öner, Y. ve Atsız, H. (2022). Toplumsal cinsiyet rollerinin mekân bağlamında analizi: Feminist yaklaşımlar ve özen etiği perspektifi. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 21(2), 530-559.
• Pande, R. (2003). Eco-feminism: Making connections between feminism and ecology. The Eastern Ghats, 9(1), 7-8.
• Pepper, D. (1996). Modern enviromentalism: An introduction. New York: Routledge.
• Pettersen, T. (2020). Caring for more than humans: Ecofeminism and care ethics in conversation. In O. Lysaker (Ed.) Between Coseness and Evil (pp. 183-213).
• Plumwood, V. (1991). Nature, self and gender: Feminism, environmental philosophy and the critique of rationalism. Hypatia, 6(1), 3-27.
• Plumwood, V. (2004). Feminizm ve doğaya hükmetmek. (B. Ertür, Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Puleo, A. H. (2017). What is ecofeminism?. Quaderns de la Mediterrània, 25, 27-34.
• Raghuram, P. (2019). Race and feminist care ethics: Intersectionality as method. Gender, Place & Culture, 26(5), 613-637.
• Reiter, S. (1997), The ethics of care and new paradigms for accounting practice. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 10(3), 299-324.
• Robinson, F. (2011). The ethics of care: A feminist approach to human security. Temple University Press.
• Salleh, A. K. (1984). Deeper than deep ecology: The eco-feminist connection. Environmental Ethics, 6, 339-345.
• Sandilands, C. (1998). The good-natured feminist: Ecofeminism and democracy. In R. Keil et al (Ed.). Political Ecology: Global and Local (pp. 235-250). Routledge.
• Schell, E. E. (2017). Vandana Shiva and the rhetorics of biodiversity. In Feminist Rhetorical Resilience (pp. 30-53), https://doi.org/10.2307/j.ctt4cgpws.
• Sevinçli, B. G., Nalbant, F. ve Eseler, B. (2020). Çevre etiği kavramının kentsel dönüşüm üzerinden değerlendirilmesi. Ö. Sezer ve A. Kayan (Ed.), Çevre Tartışmaları ve Çağdaş Gelişmeler içinde (ss. 295-330), Ankara: Gazi Kitabevi.
• Shameer, M. (2015). Chipko movement and ecofeminism. International Journal of Advanced Research in Social Sciences and Humanities (IJARSSH), 3(1), 27-30.
• Şimsek, E. (2022). Nel Noddings’in ihtimam etiği perspektifinden hukuk fakültelerinde grup çalışmaları: Ankara üniversitesi hukuk fakültesi ‘hukuka felsefeyle bakmak’ grubu örneği. Ankara Hukuk Fakültesi Dergisi, 15(2), 725-744.
• Tamkoç, G. (1996). Ekofeminizmin amaçları. Kadın Araştırmaları Dergisi, 4, 77-84.
• Teke Lloyd, F. A. (2018). Feminist ethics of care and its importance for some normative questions in international politics. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 25, 255-271.
• Tong, P. R. (2006). Feminist düşünce. (Z. Cirhinlioğlu, Çev.), İstanbul: Gündoğan Yayınları.
• Tronto, J. C. (1987). Beyond gender difference to a theory of care. Signs, 12(4), 644-663.
• Tronto, J. C. (1993). Moral boundaries: A political argument for an ethic of care. New York: Routledge.
• Warren, J. K. (1987). Feminism and ecology: Making connections. Enviromental Ethics, 9(1), 3-20.
• Warren, J. K. (1990). The power and the promise of ecological feminism. Environmental Ethics, 12(2), 125-46.
• Yalçın, O. (2021). Türk kültüründe ev ve çöp ilişkisi: Ekofeminist bir yaklaşım. Millî Folklor, 130, 156-167.
• Yılmaz Aslantürk, A. (2018). Çevrenin siyasallaşmasında kadın ve doğanın dönüşümü: Ekofeminizm. SSD Journal, 3(11), 312-324.