Experimental Transmission of Grapevine Leafroll Virus 1-3 (GLRaV1-3) by Citrus mealybug, Planococcus citri (Risso) (Hemiptera, Pseudococcidae) and Grape leafhopper, Arboridia adanae Dlab (Hemiptera, Cicadellidae)
Öz
-
Anahtar Kelimeler
Asma Yaprak Kıvırcıklık Virüslerinin (GLRaV 1-3) Turunçgil Unlubiti, Planococcus citri (Risso) (Hemiptera, Pseudococcidae) ve Bağ Üvezi, Arboridia adanae Dlab. (Hemiptera, Cicadellidae) ile Taşınma Durumu
Öz
Bu çalışma, Asma yaprak kıvırcıklık virüsü-1 ve 3 (Grapevine leafroll-associated
virus 1-3: GLRaV1-3)’nün Turunçgil unlubiti, Planococcus citri (Risso) (Hemiptera,
Pseudococcidae) ve Bağ üvezi, Arboridia adanae Dlab. (Hemiptera, Cicadellidae) ile
ülkemizde asma bitkisinde taşınma durumunu incelemek üzere yürütülmüştür. Hatay ili
bağ alanlarında yapılan survey çalışmaları sırasında Asma yaprak kıvırcıklık (AYK)
hastalığının tipik belirtilerini sergileyen “Antep karası” çeşidine ait asma bitkileri (Vitis
vinifera L.) seçilmiştir. Bu bitkiler arasından DAS-ELISA (Double antibody sandwichEnzym
linked immunosorbent assay) ve TEM (Transmission Electron Microscopy)
yöntemleri kullanılarak GLRaV-1 ve GLRaV-3 ile tek olarak enfekteli olduğu
belirlenenler taşıma çalışmaları için kaynak bitki olarak ayrılmıştır. P. citri bireyleri
çimlenmiş patates yumrularının genç sürgünler üzerinde kültüre alınmış olup, A. adanae
nimf ve erginleri ise sağlıklı asma bitkileri üzerinde çoğaltılmıştır. Non-persistent
taşıma denemelerinde P. citri nimf ve erginleri virüsü alma dönemi (VAD) için
enfekteli bitkiler üzerinde 2 saatlik bir besleme süresi uygulanmıştır. Bu süreden sonra
sağlıklı asma ve tütün (Nicotiana clevelandii ve N. benthamiana) bitkileri üzerine 25
bireylik nimf ve ergin grupları aktarılarak 3 saat süre ile virüs inokulasyon dönemi
(VİD) için beslenmiştir. Bitkiler simptomlar yönünden gözlenmiş ve düzenli aralıklarla
ELISA ile incelenmiştir. Aynı deneysel koşullar A. adanae ile yapılan non-persistent
taşıma çalışmalarında da uygulanmıştır. Persistent taşıma denemelerinde, P. citri ve A.
adanae bireyleri VAD ve VİD için enfekteli ve sağlıklı bitkiler üzerinde 30 gün sure ile
beslenmiştir. GLRV-1 ve GLRV-3 ile enfekteli asma bitkileri AYK hastalığının tipik
simptomlarını sergilemiş ve en belirgin simptom olarak yaprakların kırmızılaşması gözlenmiştir. P. citri ve A. adanae ile non-persistent taşıma çalışmalarında asma ve
tütün bitkilerine GLRaV-1 ve GLRaV-3 taşıması gerçekleştirilememiştir. Bununla
birlikte P. citri ile asma bitkilerinde yapılan persistent taşıma çalışmalarında, VİD’den
10 ay sonra P. citri’nin yetişkin bireyleri ile %13.3 oranında, nimf grupları ile ise daha
yüksek bir oranda (%35.0) GLRV-3 ile enfekteli bitki elde edilmiştir. Tütün bitkilerinde
pozitif sonuç alınamamıştır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre, P. citri bağlarda en yaygın
virüslerden biri olan GLRaV-3’ü taşıyabilmektedir. Buna göre, P. citri’nin Türkiye'deki
bağlarda AYK hastalığı etmeni virüsün yayılmasında rol oynayabileceği düşünülmektedir.
P. citri’nin bağlarda beslenme sonucu verim ve kalite kayıplarına yol açması
yanı sıra, GLRaV-3’ün bir vektörü olabileceğinin belirlenmesi dolayısıyla, ülkemiz bağ
alanlarında zararları görülen unlubit savaşının yönetimi daha da önem kazanmaktadır.
AYK hastalığının mevcut mücadele yönetimlerini geliştirmek için P. citri ve diğer
potansiyel unlubit türlerinin asma yaprak kıvırcıklık virüslerinin yayılmasına etkileri
konusunda daha ayrıntılı araştırma yapılması yararlı olacaktır.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2008 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2008 Cilt: 37 Sayı: 1-2-3 |
