LYOTARD İLE AVANGARD SANAT VE YÜCE ESTETİĞİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK

Yıl 2019, Sayı: 27, 307 - 324, 23.05.2019

Tuğba Ayas Önol

Öz

Lyotard postmodernizm üzerine yazmaya başladığında ve bir
estetik kategori olarak yücenin taşıdığı olanakları araştırırken 1980
sonrasında aynı zamanda postmodern sanat için bir estetik teori de geliştirir.
Ona göre sanat, yüceye tanıklık eder ve özellikle soyut ekspresyonizmde temsilin
sınırlarına işaret eder. Bu makalede Lyotard’ın Burke ve Kant’ın yüce
teorileriyle avangard sanat arasında kurduğu ilişki, filozofun Inhuman
(L’Inhumain) kitabının konuya ilişkin yazılarının yakın bir okuması yapılarak incelenecektir.
Resim sanatı kapsamında Amerikan Soyut Dışavurumculuk akımının önemli
temsilcilerinden Barnett Newman’ın eserlerini yüce estetiği bağlamında
değerlendiren Lyotard, bu vesile ile sanatta zamansallık kavramını tartışmaya
açar ve sanatı bir olay (event) olarak sorunsallaştırır. Bu çalışma, Lyotard’ın,
Burke ve Kantçı yüce teorileri ile avangard resim sanatı arasında nasıl bir
bağlantı kurduğunu; Newman’ın resimlerinin Lyotard’ın postmodern sanat
kuramındaki yerini ve son olarak da bu yaklaşımına getirilen eleştirileri ortaya
koyacaktır.

Anahtar Kelimeler

Lyotard, Kant, Burke, Newman, Sublime

Kaynakça

• Adorno, T.W. 1973. Negative Dialectics. London: Routledge, 1990.
• Battersby, Christine. The Sublime, Terror and Human Difference, London: Routledge, 2007.
• Bürger, Peter. Theory of the Avant-Garde, çev. M. Shaw. Manchester and Minneapolis: Manchester University Press, 1984. (1974).
• Crowther, Paul. “The Kantian sublime, the Avant-Garde, and the Postmodern: A Critique of Lyotard”, New Formations, sayı: 7 Modernism/ Masochism, 1989, ss.67-75.
• Haynes, Patrice. Immanent Transcendence: Reconfiguring Materialism in Continental Philosophy. New York: Bloomsbury Publishing, Continuum Series in Continental Philosophy, 2012.
• Jones, Graham. Lyotard Reframed: Interpreting Key Thinkers for the Arts. London: I.B. Tauris, 2014.
• Kant, Immanuel. Critique of the Power of Judgment, çev. Paul Guyer ve Eric Matthews, Cambridge: Cambridge University Press, 2000.
• Lyotard, Jean-François. The Postmodern Condition: A Report on Knowledge, çev. Geoffrey Bennington ve Brian Massumi. Minneapolis: Minnesota University Press, 1984.
• Lyotard, Jean-François. Jean-François Lyotard, the Differend: Phrases in Dispute, trans. Georges Van Den Abbeele. Manchester: Manchester University Press, 1988.Lyotard, Jean-François. The Lyotard Reader. Andrew Benjamin, ed. Oxford; Cambridge: Blackwell, 1989.
• Lyotard, Jean-François. “Newman: The Instant”, The Inhuman: Reflections on Time içinde, çev. Geoffrey Bennington ve Rachel Bowlby, Stanford, California: Stanford University Press, 1991, ss. 78-88. Lyotard, Jean-François. “The Sublime and the Avant-Garde”, The Inhuman: Reflections on Time içinde, çev. Geoffrey Bennington ve Rachel Bowlby, Stanford, California: Stanford University Press, 1991, ss. 89-107.
• Lyotard, Jean-François. “Something Like: ‘Communication…without Communication’”, The Inhuman: Reflections on Time içinde, çev. Geoffrey Bennington ve Rachel Bowlby, Stanford, California: Stanford University Press, 1991, ss. 108-118.
• Lyotard, Jean-François. “Representation, Presentation, Unpresentable”, The Inhuman: Reflections on Time içinde, çev. Geoffrey Bennington ve Rachel Bowlby, Stanford, California: Stanford University Press, 1991, ss. 119-128.
• Lyotard, Jean-François. “Postmodern Nedir Sorusuna Cevap”, Postmodernizm: Fredric Jameson, Jean-François Lyotard, Jürgen Habermas içinde, çev. Dumrul Sabuncuoğlu, ed. Necmi Zekâ, İstanbul: Kıyı Yayınları, 1994., ss.45-58.
• Malpas, Simon. “Sublime Ascesis: Lyotard, Art and the Event”, Angelaki: Journal of the Theoretical Humanities,2002, cilt. 7: sayı:1: 2002, ss.199-211.
• Newman, Barnett. “The Sublime is Now”, The Sublime içinde, ed. Simon Morley, London: Whitechapel Gallery ve Cambridge: MIT Press, [1948], 2010, ss. 25-27.
• Newman, Barnett. “The Sublime is Now”, Barnett Newman: Selected Writings and Interviews, ed. John P. O'Neill. Berkeley, California: University of California Press, 1992, ss.170-173.
• Zekâ, Necmi. “Yolları Çatallanan Bahçe, Aynalı Gökdelenler, Dil Oyunları ve Robespierre”, Postmodernizm: Fredric Jameson, Jean-François Lyotard, Jürgen Habermas içinde, İstanbul: Kıyı Yayınları,1994,ss. 7-30.