Investigating Nicholas of Cusa’s Thought by the Help of Küçükömer and Ülken’s Philosophical Attitudes

Yıl 2016, Sayı: 22, 279 - 298, 01.09.2016

A. Dinç Alada

Öz

This study primarily aims to explore how and with the help of what ideas scientific thought has transformed in the works of Nicholas of Cusa. This subject will be carried to the history of science and to that of philosophy in Turkey with critical examination of İdris Küçükömer and Hilmi Ziya Ülken. Besides these associations, the influence of Cusa on philosophy, mathematics, law, theology, political science, public adminstration, sociology and economic thought will also be discussed.

Anahtar Kelimeler

“Negative Theology”, “Learned Ignorance”, “Infinity”, “Renaissance”

CUSALI NİKOLAUS’IN DÜŞÜNCESİNİ KÜÇÜKÖMER VE ÜLKEN’İN FELSEFÎ TAVIRLARINDAN HAREKETLE İRDELEMEK

Öz

Çalışmada öncelikli olarak Cusalı Nikolaus’un eserlerinde öne çıkan temalardan hareketle, bilimsel düşüncesinin gelişim seyri ve bu seyri hazırlayan fikir uğrakları saptanacaktır. Bu fikirlerin Türkiye bilim ve felsefe tarihindeki yeri, İdris Küçükömer ve Hilmi Ziya Ülken’in felsefî tavırlarından hareketle incelenecektir. İzlenecek olan bu ilişkilendirmelerle birlikte Cusalı Nikolaus’un bakışının felsefe, matematik, hukuk, teoloji, yönetim ve siyaset bilimi, sosyoloji ve iktisat düşüncesi üzerindeki etkileri tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

“Menfi teoloji”, “bilge bilgisizlik”, “sonsuzluk”, “Rönesans”

Kaynakça

• Adıvar, A. (1980) Tarih Boyunca İlim ve Din, İstanbul: Remzi Kit.
• Adıvar, A. (1943) Osmanlı Türklerinde İlim, İstanbul: Maarif Vekaleti Neşr.
• Alada, A. D. (2012) İktisadın Kayıp Felsefesi, İstanbul: Bağlam Yay.
• Arslan, Ö. (2001) “Hoşgörü ve Tolerans Kavramlarına Etimolojik Açıdan Analitik Bir Yaklaşım”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, C.2, 2001.
• Aydın, H. (2006) “Hıristiyan Batı Dünyasında ‘Ötekine’ Yönelik Diyalog ve Uzlaşma Düşüncesinin Ortaya Çıkışı: Nikolaus of Cusa (1401 – 1464)
• Örneği”, XI. ve XVIII. Yüzyıllar İslam – Türk Medeniyeti ve Avrupa, Uluslararası Sempozyum, 24 – 26 Kasım 2006, İSAM.
• Aydın, H. “Sunuş”, H. Z. Ülken (2015) Yeni Zamanlar Felsefesi, içinde, H. Aydın (der.), İstanbul: T. İş Bankası Yay.
• Aytekin, B. (2012) “Küresel İktisadi Barış Bağlamında Birlikte yaşama Kültürü”, Genç Akademisyenlerin Perspektifinden Birlikte Yaşama, B. Günay (der), İstanbul: De Yay.
• Bédoret, H. (1938) “L’auteur et le traducteur du Liber de Causis”, Revue Neoscolastique de Philosophie (Louvain), C. 41, s. 80 – 97.
• Bhaskar, R. (2008) [1975] A Realist Theory of Science, Londra – New York: Routledge.
• De Guzman Miroy, J. (2009) Tracing Nikolaus of Cusa’s Early Development: The Relationship between De Concordantia Catholica and De Docta Ignorantia, Louvain – Paris: Peeters
• Diker, A. (2000) Türkiye’nin Korkuları: Bir Devrin Anatomisi, Ankara: Berikan Yay.
• Dizdar, M. (1988) Ali Kuşçu, Ankara: Kültür bakanlığı Yay.
• Güngör, C. (2012) “Bir Reformasyon Öncüsü: Padovalı Marsilius”, Gazi Üni. Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVI, (2012), No. 4.
• Hançerlioğlu, O. (2000) Düşünce Tarihi, İstanbul: Remzi Kit.
• Hilav, S. (1970) 100 Soruda Felsefe Tarihi, İstanbul: Gerçek Yay.
• Hilav, S. (1997) Diyalektik Düşünce Tarihi, İstanbul: Sosyal Yay.
• Hirschman, A. O. (2008) [1977] Tutkular ve Çıkarlar, çev. B. Cezar, İstanbul: Metis Yay.
• Hopkins, J. (2000) Nikolaus of Cusa: Metapysical Speculations, Minnesota: Arthur Banning.
• Ingram, R. D. The Modern Anglo – Dutch Empire: Its Origins, Evolution and Outlook, http://wlym.com/archive/oakland/brutish/TheModernAngloDu tchEmpire.pdf, 31.10.2013.
• Kuhn, T. (2003) [1957] The Copernican Revolution, Harvard University Press.
• Kochetkova, T.“The Transatlantic Conflict over GM Food: Cultural Background”,http://www.askforce.org/web/Regulation/Kochetkova-Transatlantic-Conflict2006.pdf, 9.8.2013.
• Koyré, A. (2010) Yeniçağ Biliminin Doğuşu, Düşüncenin Tarihi Üzerine İncelemeler, çev. K. Dinçer, İstanbul: Gündoğan Yay.
• Kutay T. (2014) “Hayatının Ana Hatlarından Yola Çıkarak Nikolaus von Kues’ün Zıtların Birlikteliği Fikrine Tarihsel Bir Bakış”, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi, ‘İktisat ve Felsefe’ doktora dersinde sunulan yayınlanmamış çalışma.
• Küçükömer, İ. (1972) İktisat İlkelerine Yeniden Bakış, İstanbul: Sermet Arkadaş.
• Küçükömer, İ. (1984) “Politika Nedir? Politika, Kaynakların Yeniden Bölüşümünü Sağlayan Karardır, Eylemdir. Ve Gündemdeki Platform Politiktir”, Yeni Gündem, 16-31 Ekim.
• Küçükömer, İ. (1985) “Demokratik Misak’a Gerekçeler: Liberal Değil, Sivil Toplum”, Yeni Gündem, 1-15 Mayıs, No.21.
• Küçükömer, İ. (1994a) Sivil Toplum Yazıları, Bütün Eserleri, C.3, Y. Yaman (der.), İstanbul: Bağlam Yay.
• Küçükömer, İ. (1994b) Bitmemiş Son Eser, Halk Demokrasi İstiyor mu? Bütün Eserleri, C.4, İstanbul: Bağlam Yay.
• Mardin, Ş. (1990) “ Din ve Devlet Sosyolojisi Konusunda Söyleşi”, (Ali Bayramoğlu ile), Türkiye’de Toplum ve Siyaset, Makaleler 1, içinde, M. Türköne – T. Önder (der.), İstanbul: İletişim Yay.
• McFarlane, T. J. (1999) “Nikolaus of Cusa and the Infinite”, www.integralscience.org, 8/10/13.
• Moran, D. (2008) “Nikolaus of Cusa (1401 – 1464): Platonism at the Dawn of Modernity”, içinde, D. Hedley ve S. Hutton (der.), Platonism at the Origins of Modernity: Studies on Platonism and Early Modern Philosophy, Springer.
• Nikolaus of Cusa, (1988) [1445] Apologia Doctae Ignorantiae, J. Hopkins (der.), Nicholas of Cusa’s Debate with John Wenck, Minneapolis: The Arthur J. Banning Press.
• Nicholas of Cusa (1990) [1440] On Learned Ignorance, P. Wilbert (der.), Minnesota: The Arthur J. Banning Press.
• Nicholas of Cusa, (2003) The Catholic Concordance, P. E. Sigmunt (der.), Cambridge: Cambridge University Press.
• Nicholaus Cusanus (2008) Gizlenen Tanrı Üzerine, çeviren: Arif Yıldız, Felsefe Arkivi, No. 33.
• Paterson, A. M. (1970) The Infinite Worlds of Giordano Bruno, C. C. Thomas: Springfield
• Pekünlü, R. (2015) “Yeni Evrenbilim ve Düşünceyle Eylem Arasında Köprü Nasıl Kuruldu?” Aydınlık Gazetesi, 7. 1. 2015
• Platon (2015) Sokrates’in Savunması, çev. N. Berkes, İstanbul: Milenyum Yay.
• Popper, K. R. (1981) Conjectures and Refutations: The Growth of Scientific Knowledge, Londra: Routledge ve Kegan Paul.
• Savaş, V. F. (2007) İktisatın Tarihi, Ankara: Siyasal Kit.
• Schumpeter, J. (2006) [1954], History of Economic Analysis, Routledge. Seeskin, K. (2005) “ Metaphysics and its Transcendence”, içinde, Seeskin (der.), The Cambridge Companion to Maimonides, Cambridge: Cambridge University Press.
• Tanilli, S. (1981) Uygarlık Tarihi, İstanbul: Adam Yay.
• Ülken, H. Z. (1968) Varlık ve Oluş, Ankara: A.Ü. İlahiyat Fak. Yay.
• Ülken, H. Z. (1983), Bilim Felsefesi, İstanbul: Ülken Yay.
• Ülken, H. Z. (1958) Felsefe’ye Giriş, 2. Kısım, AÜ. İlahiyat Fak. Yay.
• Ülken, H. Z. (2015) Yeni Zamanlar Felsefesi, H. Aydın (der.), İstanbul: T. İş Bankası Yay.
• Vural, M. (2003), “Hilmi Ziya Ülken Ontolojisinde Aşkın Varlık Problemi”, İslami Araştırmalar Dergisi, C. 16, No. 2.
• Watanabe, M. (2011) Nikolaus of Cusa: A Companion to his Life and his Times, Ashgate: Farnham – Burlington (der.), G. Christianson, T. M. Izbicki.
• Wallerstein, I. (2013) [2004] Bilginin Belirsizlikleri, Çev. B. Alataş, İstanbul: Sümer Yay.
• Watts, P. M. (1982) Nicolaus Cusanus: A Fifteenth – Century Vision of Man, Leiden: E. J. Brill.
• Wightman, W. P. D. (1982) “Introduction”, Smith, A. Essays on Philosophical Subjects, içinde, Wightman ve Bryce (der.), Indianapolis: Liberty Classics.