KAFKA PARENTHESİS: DELEUZE, AGAMBEN, DERRIDA -WHAT DOES TEXT DO?

Yıl 2023, Sayı: 35, 49 - 61, 20.05.2023

Peyami Safa Gülay

https://doi.org/10.53844/flsf.1224374

Öz

Is it possible to read a text not as a structure to which something is done (interpreted) but as a structure that does something itself? The readings of Gilles Deleuze, Giorgio Agamben and Jacques Derrida on Kafka's text examine such a possibility. Deleuze's reading considers the text as an effect machine. Agamben's reading can be understood as an attempt to move away from classical interpretations of the Kafka text. Derrida's reading makes the Kafka text the prototype of the irreducible nature of a text-reading experience. This study aims to show the performances of Kafka's text in three original readings, enabling and inclusion of interpretations directed towards it. Firstly, Deleuze, Agamben and Derrida's attempts to read the Kafka text will be briefly exhibited; secondly, it will be claimed that the same text resists the final reading to open itself for future readings. Finally, this claim will be put forward as a claim about the structure of the text in general terms: The text is not a content that can be consumed through comments directed to it. It is a potential that encompasses the interpretations directed towards it and thus carries itself to the future in order to produce meaning.

Anahtar Kelimeler

Meaning, Text, Interpretation, Effect

KAFKA PARANTEZİ: DELEUZE, AGAMBEN, DERRIDA -METİN NE YAPAR?

Öz

Bir metni kendisine bir şey yapılan (yorumlanan) bir yapı olarak değil de bizzat bir şey yapan bir yapı olarak okumak mümkün müdür? Gilles Deleuze, Giorgio Agamben ve Jacques Derrida’nın Kafka metnine yönelik okumaları, böyle bir imkanı yoklamaktadır. Deleuze’ün okuması, metni etki yaratan bir makine olarak değerlendirir. Agamben’in okuması, Kafka metninin klasik yorumlarından uzaklaştırılması girişimi olarak anlaşılabilir. Derrida’nın okuması, Kafka metnini bir metin okuma deneyiminin indirgenemez mahiyetinin prototipi haline getirir. Bu çalışma Kafka metninin, üç özgün okuma özelinde, kendisine yönelen yorumları mümkün kılma ve kapsama performanslarını göstermeyi amaçlamaktadır. Böylelikle bir taraftan Deleuze, Agamben ve Derrida’nın Kafka metnini okuma girişimleri kısaca sergilenecek fakat bir taraftan da aynı metnin kendisini gelecek okumalara açmak adına nihai okumaya direnç gösterdiği iddia edilecektir. Nihayet bu iddia, genel anlamıyla metnin yapısıyla ilgili olarak bir iddia olarak öne sürülecektir: Metin kendisine yönelen yorumlar aracılığıyla tüketilebilen bir içerik değildir. O, kendisine yönelen yorumları mümkün kılarak kapsayan, böylelikle kendisini anlam üretmek üzere geleceğe taşıyan bir potansiyeldir.

Anahtar Kelimeler

Kafka, Anlam, Metin, Yorum, Etki

Kaynakça

• Agamben, Giorgio. Çıplaklıklar, çeviren. Suna Kılıç, İstanbul: Alef Yayınevi, 2017.
• Agamben, Giorgio. Nesir Fikri, çeviren. Fırat Genç, İstanbul: Metis Yayınları, 2009.
• Benjamin, Walter. Kafka Üzerine, çeviren. Deniz Kurt, İstanbul: Altıkırkbeş Yayın, 2015.
• Bensmaïa, Réda. “Kafka Efekt” (Kafka Üzerine içinde), çeviren. Barış Tanyeri, İstanbul: Altıkırkbeş Yayın, 2015.
• Deleuze, Gilles& Guattari, Félix. Kafka Minör Bir Edebiyat İçin, çeviren. Özgür Uçkan&Işık Ergüden, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2000.
• Deleuze, Gilles, Kritik ve Klinik. çeviren. İnci Uysal, İstanbul: Norgunk Yayıncılık, 2013.
• Derrida, Jacques Positions. translate. Alan Bass, Chicago:The University of Chicago Press, 1981.
• Derrida, Jacques, “Yasanın Önünde” (Edebiyat Edimleri içinde). çeviren. Mukadder Erkan&Ali Utku, İstanbul: Ketebe Yayınları, 2020.
• Gündoğdu, Atiye Gülfer, Yazının Önünde. Ankara: Hece Yayınları, 2021.
• Kafka, Franz. Dava. çeviren. Ahmet Cemal, İstanbul: Can Yayınları, 2019.
• Salzani, Carlo, “In a Messianic Gesture: Agamben’s Kafka” (Philosophy and Kafka içinde), Lexington Books, 2013.