THE TWO FACES OF ANARCHISM: DISOBEDIENCE OR VIOLENCE

Yıl 2024, Sayı: 37, 217 - 239, 07.05.2024

Tamer Küçükyağcı

https://doi.org/10.53844/flsf.1434506

Öz

The aim of this study is to understand and discuss anarchism's relationship with violence and the justifications that legitimize anarchist violence. In this context, the relationship between anarchist values and the use of violence is discussed, and the views and practices of leading anarchist thinkers on the road to anarchist revolution are discussed. In this context, in this study, it was observed that anarchist thinkers and their views on anarchist principles. arguments were evaluated. The ideas of violent anarchists and with examples to concretize the relation of anarchist revolution to violence explanation has been sought. In the next stage, the tools and methods that anarchists who want to build an order in which authorities are abolished and all people are free will use to create this order are evaluated. The measures of violence used in these methods and their relationship with terrorism are analyzed. The study is completed with the evaluation of examples from Tsarist Russia, where leading anarchist thinkers were involved and where the practices of violence were embodied. In the light of all these evaluations, the ties of anarchism with violence in practice are discussed and the effects of these ties on the public are analyzed. The practices that prevented the success of the anarchist struggle were evaluated in the context of the conditions of the period.

Anahtar Kelimeler

anarchist violence, civil disobedience, legitimacy of violence, anarchist values, anarchist order

ANARŞİZM’İN İKİ YÜZÜ: İTAATSİZLİK YAHUT ŞİDDET

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, anarşizmin şiddet ile olan ilişkisini ve anarşist şiddeti meşru kılan gerekçeleri anlamak ve tartışmaktır. Bu kapsamda anarşist değerlerin şiddet kullanımıyla ilişkisi tartışılmış, anarşist devrime giden yolda önde gelen anarşist düşünürlerin görüşleri ve uygulamaları ele alınmıştır. Bu kapsamda çalışmada şiddet kullanımını reddeden anarşist düşünürler ve bu düşünürlerin anarşist ilkeler bağlamındaki argümanları değerlendirilmiştir. Şiddet yanlısı anarşistlerin fikirleri ve anarşist devrimin şiddetle ilişkisinin somutlaştırılması için örnekler ile açıklama yoluna gidilmiştir. Sonraki aşamada otoritelerin ortadan kalktığı ve tüm insanların özgür olduğu bir düzeni inşa etmek isteyen anarşistlerin bu düzeni oluşturmak adına kullanacakları araç ve yöntemler değerlendirilmiştir. Bu yöntemlerde kullanılan şiddetin ölçüleri ve terör ile olan ilişkisi analiz edilmiştir. Çalışma önde gelen anarşist düşünürlerin dahil olduğu, şiddet pratiklerinin somutlaştığı Çarlık Rusya’sından örnekler değerlendirilmiştir. Tüm bu değerlendirmeler ışığında, anarşizmin pratikte şiddet ile olan bağları ele alınarak bu bağların halkta yarattığı tesirler analiz edilmiştir. Anarşist mücadelenin başarısını engelleyen uygulamalar dönemin koşulları bağlamında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

anarşist şiddet, sivil itaatsizlik, şiddetin meşruluğu, anarşist değerler, anarşist düzen

Kaynakça

• Aktaş, Ü. (2012). Anarşizm. İstanbul: Metamorfoz.
• Akyol, T. (2005). Politikada Şiddet. İstanbul: Truva Yayınları.
• Altuğ, Y. (1987). Terörizm Sorunu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 47-99.
• Altuğ, Y. (1995). Terörün Anatomisi. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Avrich, P. (2003). Anarşist Portreler. Ankara: Doruk Yayınları.
• Bakunin, M. A. (1842). Die Reaktion in Deutschland. Deutsche Jahrbücher für Wissenschaft und Kunst.
• Bakunin, M. A. (1971). Revolutionary Catechism. (S. Dolgoff, Çev.) Geneva.
• Baradat, L. P. (2012). Siyasal İdeolojiler Kökenleri ve Etkileri. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Benlisoy, F. (2010). Anarşizm Gönüllü Düzene Övgü. 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler. içinde İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Candan, K., & Bilgin, M. (2011). Sivil İtaatsizlik. Yasama Dergisi, 57-94.
• Carter, A. (1978). Anarchism and Violence. Nomos, 320-340.
• Çitlioğlu, E. (2005). Gri Tehdit Terörizm. Ankara: Ümit Yayınları.
• Dursun, Y. (2011). Şiddetin İzini Sürmek: Şiddet Nedir? FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 1-18.
• Erkızan, H. N. (2002). Anarşist Düşüncenin Doğası, Tarihsel-Düşünsel Kökenleri ve Max Stirner Üzerine Birkaç Söz. Düşünen Siyaset Düşünce Dergisi: Anarşizm, 47-60.
• Gage, B. (2009). The Day Wall Street Exploded: A Story of America in its First Age of Terror. New York: Oxford University Press.
• Göze, A. (2009). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Gülsoy, B. (2009). Anarşizm Düşüncesinin Şiddet Hareketleri ve Kamu Düzeni Üzerindeki Etkisi. Ankara.
• Güzel, C. (2002). Silinen Yüzler Karşısında Terör. Ankara: Ayraç Yayınları.
• Herngren, P. (1993). Path of Resistance, The Practice Of Civil Disobedience. Philadelphia: New Society Publishers.
• Horsley, R. A. (1979). The Sicarii: Ancient Jewish Terrorists. The Journal of Religion, 435-458.
• Jenco, K. L. (2003). Thoreaus’s Critique of Democracy. The Review of Politics, 355-381.
• Kapani, M. (1989). Kamu Hürriyetleri. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Kırlı, Ö. (2015). Sivil İtaatsizlik ve Henry David Thoreau. Akademik Bakış Dergisi, 445-459.
• Kropotkin, P. A. (1999). Ekmeğin Fethi. (M. Beyhan, Çev.) Ankara: Öteki.
• Kropotkin, P. A. (2001). Anarşi, Felsefesi ve İdeali. (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Kaos Yayınları.
• Kropotkin, P. A. (2013). Anarşist Ahlak. (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Kaos.
• La Boétie, E. D. (2011). Gönüllü Kulluk Üzerine Söylev. (M. A. Ağaoğulları, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi Yayınları. Malatesta, E. (1899). The Anarchists' Task. La Questione Sociale.
• Mango, A. (2005). Türkiye'nin Terörle Savaşı. (O. Azizoğlu, Çev.) İstanbul: Doğan Kitap.
• Marshall, P. (2003). Anarşizmin Tarihi İmkânsızı İstemek. (Y. Alogan, Çev.) İstanbul: İmge Yayınevi.
• May, T. (2000). Postyapısalcı Anarşizmin Siyaset Felsefesi. (R. Öğdül, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Meriç, C. (1981). Bir Facianın Hikayesi. Ankara: Umran Yayınları.
• Merriman, J. M. (2016). The Dynamite Club: How a Bombing in Fin-de-Siècle Paris Ignited the Age of Modern Terror. Yale: Yale University Press.
• Morland, D. (1998). Anarşizm, İnsan Doğası ve Tarih. J. Purkis, & J. Bowen içinde, 21.Yüzyıl Anarşizmi Yeni Bin Yıl İçin Ortodoks Olmayan Fikirler (Ş. S. Kaya, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Nechayev, S. (1989). Catechism of a Revolutionary. Londra: Violette Nozieres Press.
• Novak, D. (1954). Anarchism and Individual Terrorism. The Canadian Journal of Economics and Political Science, 176-184.
• Öktem, E. (2004). ULUSLARARASI HUKUKTA TERÖRİZM Tanım sorunu ve milli bağımsızlık hareketleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 133-147.
• Özbudun, S. (2008). Şiddet ve Kapitalizm: Antropolojik Bir Bakış. Toplum ve Hekim, 450-461.
• Proudhon, P.-J. (1979). The Principle of Federation. Toronto: University of Toronto Press.
• Richards, V. (1999). Errico Malatesta Hayatı ve Fikirleri. (Z. Kiraz, Çev.) İstanbul: Kaos Yayınları.
• Taylan, Ö. (2014). Anarşizmin Felsefi Kökenleri. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Thoreau, H. D. (2001). Devlete Karşı İtaatsizlik Görevi Üzerine. Kamu Vicdanına Çağrı: Sivil İtaatsizlik (Y. Coşar, Çev., s. 29-53). içinde İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Tok, N. (2013). Siyasal İdeolojiler. Siyaset Bilimi. içinde Ankara: Orion Kitabevi.
• Torun, Y. (2007). Klasik Anarşizm: Godwin, Proudhon, Bakunin, Kropotkin. Ankara: Savaş Yayınevi.
• Türkiye Barolar Birliği [TBB]. (2006). Türkiye ve Terörizm. Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları.
• Weber, M. (2012). Ekonomi ve Toplum. (L. Boyacı, Çev.) İstanbul: Yarın Yayınlar.
• Yayla, A. (1990). Terörizm: Kavramsal Bir Çerçeve. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 335-385.