HUMAN, CULTURE AND HUMANISM IN NERMI UYGUR

Yıl 2024, Sayı: 39, 299 - 316, 16.12.2024

Mustafa Gunay

https://doi.org/10.53844/flsf.1553330

Öz

ABSTRACT
Nermi Uygur is one of our thinkers who played an important role in the development of philosophical thought in the Republican era. Human, life, culture and language are the most important and prioritized topics of Uygur's thinking and research. The context of life, culture and language constitutes the basic starting point of his thought. As an essayist philosopher, Uygur's identity as a philosopher and essayist are intertwined.
Man is not only a thinking, intelligent being, but also an acting being. “What is man to a man?” is one of the fundamental questions. It is possible to seek answers to questions such as whether there is humanism in Uygur's thought, what is it’s place, etc. within the framework of his thoughts on human, culture and education. Uygur deals with human beings in the context of interpersonal relations and culture. He analyzes the concept of culture in relation to crisis. Uygur's thoughts on human beings and education are characterized by respect and love for human beings. His understanding of human beings is based on “love of the other”. The question of whether there is humanism in Uygur's thought can be answered positively.
Uygur's philosophical accumulation constitutes important contributions to philosophy in Turkey and in Turkish, especially in the fields of human, culture, language and education.

Anahtar Kelimeler

human, culture, crisis, love of other, humanism. Nermi Uygur.

NERMİ UYGUR’DA İNSAN, KÜLTÜR VE HÜMANİZM

Öz

Nermi Uygur, Cumhuriyet döneminde felsefi düşüncenin gelişiminde önemli bir rol oynamış düşünürlerimizin başında gelir. Uygur’un düşünme ve araştırma konuları arasında insan, yaşam, kültür ve dil konuları önemli ve önceliklidir. Yaşama-kültür ve dil bağlamı onun düşüncesinin temel hareket noktasını oluşturur. Bir denemeci filozof olarak Uygur’da, filozof ve denemeci kimliği içiçe geçmiştir.
İnsan düşünen, akıllı bir varlık olduğu gibi aynı zamanda eyleyen bir varlıktır. “İnsan insanın neyidir?” temel sorulardan biridir. Uygur’un düşüncesinde hümanizm var mıdır, yeri nedir vb. sorulara onun insan, kültür ve eğitim konusundaki düşünceleri çerçevesinde cevap aramak mümkündür. Uygur, insanı insanlar arası ilişkiler ve kültür bağlamında ele alır. Kültür kavramını bunalımla bağıntılı biçimde irdeler. Uygur’un insan ve eğitim hakkındaki düşüncelerinde insana duyulan saygı ve sevgi kendini gösterir. Onun insan anlayışının temelinde “başka-sevgisi” yer alır. Uygur’un düşüncesinde hümanizm var mıdır sorusuna olumlu bir cevap verilebilir.
Uygur’un ortaya koyduğu felsefi birikim, insan, kültür, dil ve eğitim konuları başta olmak üzere Türkiye’de ve Türkçe’de felsefeye yapılan önemli katkıları oluşturur.

Anahtar Kelimeler

insan, kültür, bunalım, başka sevgisi, hümanizm, Nermi Uygur.

Kaynakça

• Çotuksöken, Betül, “Eğitim ve Kültür Filozofu Olarak Nermi Uygur”, Felsefe Söyleşileri I-II içinde, (Edit. B. Çotuksöken), İstanbul, Maltepe Üniversitesi Yayınları, 2003.
• Erdem, H. Haluk, Aydınlanma Penceresinden Eğitim, Kültür ve Toplum Yazıları, Ankara: Ürün Yayınları, 2010.
• Uygur, Nermi, Felsefenin Çağrısı, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1984.
• Uygur, Nermi, Kültür Kuramı, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1984b.
• Uygur, Nermi, Yaşama Felsefesi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001.
• Uygur, Nermi, İçimin Sesi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001b.
• Uygur, Nermi, Bunalımdan Yaşama Kültürü, Yapı Kredi Yayınları, 2002.
• Uygur, Nermi, Başka Sevgisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2006.
• Uygur, Nermi, Salkımlar, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2007.
• Uygur, Mermi, Bütün Eserleri II/2 cilt, (Edit. B. Çotuksöken), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2017.