ELİ HİRSCH’İN ÖZDEŞLİK GÖRÜŞÜ: TÜRLER, SÜREKLİLİK VE SAĞDUYU

Yıl 2025, Sayı: 41, 219 - 240, 15.09.2025

Ali Suat Gözcü

https://doi.org/10.53844/flsf.1716830

Öz

Tür kavramlarının doğası, bu kavramların nesnelere uygulanma kuralları ve nesnelerin zaman içinde varlıklarını sürdürerek özdeşliklerini koruma biçimleri önemli bir felsefi sorun oluşturmaktadır. Eli Hirsch bu sorunu, özdeşlikle ilgili metafizik tartışmaların sıklıkla dışarıda bıraktığı sağduyu ve gündelik dil pratiklerini de göz önüne alarak ele alır. Hirsch’e göre bir nesnenin özdeşliği, büyük ölçüde hangi tür altında kavrandığıyla ilişkilidir. Hirsch’in özdeşlik ve tür kavramlarıyla ilgili geliştirdiği kuramının en önemli yönü, özellikle sıkı ve kurucu özdeşlik arasında yaptığı ayrımdır. Bu doğrultuda, bu çalışma onun Leibniz Yasası'nın katı yorumlarından kaynaklanan ikilemleri aşmak için tutarlı bir yaklaşım geliştirdiğini göstermeyi amaçlamaktadır. Ayrıca bu çalışmada Hirsch'in tür kuralının yetersizliklerine ilişkin görüşü ve devamlılık ilkesinin bu eksiklikleri nasıl giderdiği açıklanacaktır. Hirsch'in kuramının, bir nesnenin izlediği yolun, sağduyu ile tutarlı bir şekilde ve varolanları yersiz bir şekilde çoğaltmadan, bir tür kavramı altında zaman içinde izlenmesine olanak tanıdığı savunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Eli Hirsch , özdeşlik , tür kavramları , devamlılık ilkesi , sıkı özdeşlik , kurucu özdeşlik.

ELİ HİRSCH'S THEORY OF IDENTİTY: SORTALS, CONTİNUİTY, AND COMMON SENSE

Öz

The nature of sortal concepts, the rules for the application of these concepts to objects, and the manner in which objects maintain their identity by persisting through time, pose a significant philosophical problem. Eli Hirsch addresses this issue by taking into account common sense and everyday language practices, aspects often excluded from metaphysical debates on identity. According to Hirsch, an object’s identity is largely determined by the sortal concept under which it is understood. The most significant aspect of his theory on identity and sortal concepts is the distinction he draws between strict identity and constitutive identity. Accordingly, this study aims to show that he develops a coherent approach to overcome the dilemmas arising from strict interpretations of Leibniz’s Law. Furthermore, this study will explain Hirsch’s view on the inadequacies of the sortal rule and how the principle of prolongation addresses these shortcomings. It will be argued that his theory allows for an object's path to be traced through time under a sortal concept, in a manner consistent with common sense and without an undue multiplication of entities.

Anahtar Kelimeler

Eli Hirsch , identity , sortal concepts , the principle of prolongation , strict identity , constitutive identity.

Kaynakça

• Brennan, Andrew. Review of Review of The Concept of Identity., by Eli Hirsch. Noûs 18, no. 3 (1984): 541–48. https://doi.org/10.2307/2215230.
• Burke, Michael B. “Preserving the Principle of One Object to a Place: A Novel Account of the Relations Among Objects, Sorts, Sortals, and Persistence Conditions.” Philosophy and Phenomenological Research 54, no. 3 (1994): 591. https://doi.org/10.2307/2108583.
• Grandy, Richard E., and Max A. Freund. “Sortals.” In The Stanford Encyclopedia of Philosophy, edited by Edward N. Zalta and Uri Nodelman. Metaphysics Research Lab, Stanford University, 2023. https://plato.stanford.edu/archives/sum2023/entries/sortals/.
• Hirsch, Eli. “A Sense of Unity.” The Journal of Philosophy 75, no. 9 (1978): 470. https://doi.org/10.2307/2025387.
• Hirsch, Eli. The Concept of Identity. Oxford Univ. Press, 1992.
• Kuşcu, Egemen Seyfettin. “Sağduyu ve Felsefe Üzerine: Sağduyu Yok Sayılabilir mi?” Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi 14 (2020): 218–36.
• Lowe, E. J. “Coinciding Objects: In Defence of the ‘Standard Account.’” Analysis 55, no. 3 (1995): 171–78. https://doi.org/10.2307/3328576.
• Lowe, E. J. More Kinds of Being: A Further Study of Individuation, Identity, and the Logic of Sortal Terms. Wiley-Blackwell, 2009.
• Mooney, Justin. “Criteria of Identity without Sortals.” Noûs 57, no. 3 (2023): 722–39. https://doi.org/10.1111/nous.12419.
• Noonan, H. W. “On the Notion of a Sortal Concept.” The Philosophical Quarterly 28, no. 110 (1978): 58. https://doi.org/10.2307/2219044.
• Rescher, Nicholas. “Common-Sense Realism.” In The Cambridge Companion to Common-Sense Philosophy, edited by René van Woudenberg and Rik Peels. Cambridge University Press, 2020.
• Tennant, N. “Continuity and Identity.” Journal of Philosophical Logic 6, no. 1 (1977): 223–31.
• Wasserman, Ryan. “Material Constitution.” The Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2021. https://plato.stanford.edu/archives/fall2021/entries/material-constitution/.
• Wiggins, David. Sameness and Substance Renewed. Cambridge University Press, 2001.