Problems Encountered by Secondary School Mainstreaming Students during the COVID-19 Pandemic

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 21, 31.01.2025

Azra Hacıoğlu , Sibel Er Nas , Şeyma Nur Bekar

Öz

The purpose of this research is to determine the problems faced by secondary school inclusion students during the COVID-19 epidemic. Case study method was used in the research. The participants of the research consist of secondary school inclusion students who received distance education during the COVID-19 epidemic. Interviews were conducted with a total of 24 inclusion students, six students from each grade level (fifth, sixth, seventh and eighth) in the secondary school. In accordance with ethical rules, participants were given code names. Interview was used as a data collection tool in the research. The interview questions were prepared for the problems that inclusion students encountered during course preparation, during the course and at the end of the course during the COVID-19 epidemic. The data were subjected to content analysis. The data was coded and categorized and themes were found. The data is organized according to codes and themes. Meaning integrity was achieved and interpreted from the themes emerging from the data. An analysis of students' responses regarding the challenges they faced during the lesson preparation process in the epidemic period reveals that technical issues were the most commonly encountered problems. When the results obtained in the research are evaluated, it is a new and unusual situation that the special education activities received by mainstreaming students are provided through distance education. Therefore, the education that mainstreaming students will receive should be organized for the distance education system and planned so that the students can develop at the highest level.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 epidemic, distance education, mainstreaming students, secondary school

Proje Numarası

1919B012110037

Ortaokul Kaynaştırma Öğrencilerinin COVID-19 Salgın Sürecinde Yaşadıkları Sorunlar

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul kaynaştırma öğrencilerinin COVID-19 salgın süresince karşılaştığı sorunların belirlenmesidir. Araştırmada özel durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını COVID-19 salgın sürecinde uzaktan eğitim görmüş ortaokul kaynaştırma öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, ortaokul sınıf düzeylerinden (beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci) altı öğrenci olmak üzere toplamda 24 kaynaştırma öğrencisiyle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Etik kurallara uygun olarak, katılımcılara kod isimler verilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak görüşme soruları kullanılmıştır. Görüşme soruları kaynaştırma öğrencilerinin COVID-19 salgın sürecinde ders hazırlığında, ders esnasında ve ders sonunda karşılaştıkları sorunlara yönelik hazırlanmıştır. Veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Veriler, kodlanarak kategorilere ayrılmış ve temalar ortaya çıkarılmıştır. Elde edilen kodlar ve temalar düzenlenmiştir. Son aşamada, belirlenen temalardan anlam bütünlüğü sağlanarak veriler yorumlanmıştır. Öğrencilerin salgın döneminde dersten önceki hazırlık sürecinde yaşadıkları sorunlara yönelik verdikleri yanıtlar incelendiğinde en çok teknik aksaklıktan kaynaklanan sorunlarla karşılaştıkları görülmektedir. Araştırmada elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde kaynaştırma öğrencilerinin aldığı özel eğitim faaliyetlerinin uzaktan eğitimle verilmesi yeni ve alışık olunmayan bir durumdur. Bundan dolayı kaynaştırma öğrencilerinin alacağı eğitim, uzaktan eğitim sistemine yönelik düzenlenmeli ve öğrencilerin en üst düzeyde gelişim göstereceği şekilde planlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 salgını, uzaktan eğitim, kaynaştırma öğrencileri, ortaokul

Etik Beyan

Bu araştırmanın, Trabzon Üniversitesi tarafından 23.06.2022 tarihinde E-81614018-000-2200024374 sayılı kararıyla verilen etik kurul izni bulunmaktadır. Bu araştırmanın planlanmasından, uygulanmasına, verilerin toplanmasından verilerin analizine kadar olan tüm süreçte “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir. Bu araştırmanın yazım sürecinde bilimsel, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamıştır. Bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

1919B012110037

Teşekkür

Bu araştırma makalesi “Ortaokul Kaynaştırma Öğrencilerinin COVID-19 Salgın Sürecinde Yaşadıkları Sorunlar” isimli 1919B012110037 numaralı TÜBİTAK projesi kapsamında üretilmiştir. Yazarlar desteğinden dolayı TÜBİTAK’a teşekkür eder. Bu makale 27-30 Eyül 2023 tarihlerinde Kars’ta gerçekleştirilen 15. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde (UFBMEK-2023) özet bildiri olarak sunulmuştur.

Kaynakça

• Acar, K., Mor, A., Baynaz, K., & Arslanoğlu, E. (2020). An investigation on anxiety states of students in faculty of sport sciences during COVID-19. International Journal of Disabilities Sports and Health Sciences, 3(1), 66-73.
• Akçay, E., & Başgül, Ş. S. (2020). Pandemi ve özel gereksinimi olan/risk altındaki çocuklar. E. S. Ercan, Ç. Yektaş, A. E. Tufan, Ö. Bilaç (Ed.). Covıd-19 pandemisi ve çocuk ve ergen ruh sağlığı (s. 55-61) içinde. Türkiye Klinikleri.
• Akdemir-Okta, D. (2008). Kaynaştırma Sınıflarına Devam İşitme Engeli Olan Öğrencilere ve Sınıf Öğretmenlerine Sağlanan Özel Eğitim Hizmetlerinin Belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Akgül, G., & Oran, M. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin, ortaokul öğrencilerinin ve öğrenci velilerinin pandemi sürecindeki uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 15–37.
• Aksüt, M., Battal, İ., & Yaldız, F. (2005). Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Yeterlilikleri (Uşak İli Örneği). 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi.
• Allen, J., Rowan, L., & Singh, P. (2020). Teaching and teacher education in the time of COVID-19. AsiaPacific Journal of Teacher Education, 48(3), 233-236.
• Aral, N., & Gürsoy, F. (2007). Özel eğitim gerektiren çocuklar ve özel eğitime giriş. Morpa Yayınları.
• Asbury, K., Fox, L., Deniz, E., Code, A., & Toseeb, U. (2020). How is COVID-19 affecting the mental health of children with special educational needs and disabilities and their families?. Journal Autism and Developmental Disorders, 51, 1772-1780.
• Aslan, İ., Aktay, M., Kurul, M. Ş., & Aruser, S. (2023). Özel eğitim öğrencileri ile çalışan öğretmenlerin uzaktan eğitim uygulamalarının özel eğitime yansımalarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(2), 243–264.
• Aslan-Tutak, F., Akaygün, S., & Tezsezen, S. (2017). İşbirlikli FeTeMM (Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) eğitimi uygulaması: Kimya ve matematik öğretmen adaylarının FeTeMM Farkındalıklarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(4), 794-816. https://doi.org/10.16986/HUJE.2017027115
• Atıcı, R. (2014). Kaynaştırma öğrencilerinin okul hayatında yaşadığı zorluklar. Turkish Studies, 9(5), 279-271.
• Avcı, F., & Akdeniz, E. C. (2021). Koronavirüs (Covid-19) salgını ve uzaktan eğitim sürecinde karşılaşılan sorunlar konusunda öğretmenlerin değerlendirmeleri. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(4), 117-154.
• Aydemir, E. (2021). Küresel salgın bağlamında özel gereksinimli çocuk sahibi ebeveynlerin yaşadığı sorunlar (sağlık, eğitim, ekonomi ve sosyal). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 1-12.
• Aziz, A., & Dicle, Ü. (2017). Örgütsel iletişim. Hiperyayın.
• Başkan-İşler, Z. (2023). Uzaktan eğitim sürecinde sosyal bilgiler dersi kaynaştırma uygulamalarına ilişkin öğretmen, öğrenci ve veli görüşlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Brummet, Q. (2014). The effect of school closings on student achievement. Journal of Public Economics, 119, 108-124.
• Brooks, S. K., Webster, R. K., Smith, L. E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., & Rubin, G. J. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: Rapid review of the evidence. The Lancet, 395(10227), 912-920.
• Burak, D., & Saraç-Yıldırım, E. (2024). Pandemi sürecinde sınıf öğretmeni olmak: Bir fenomenoloji çalışması. Eğitim ve Bilim, 49(218), 133-158.
• Cankaya, Ö., & Korkmaz, İ. (2012). İlköğretim 1. kademede kaynaştırma eğitimi uygulamalarının sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 1-16.
• Cohen, L., & Manion, L. (1994). Research methods in education (4th ed.). Routledge.
• Coşkun, C. D., Yıldırım, E., & Çelikdemir, K. (2023). Sınıf öğretmeni adaylarının COVID-19 salgını sonrası yüz yüze eğitim, uzaktan eğitim ve sınıf öğretmenliği programına ilişkin görüşleri: Bir ölçek geliştirme ve değerlendirme çalışması. Türkiye Eğitim Dergisi, 9(1), 18-34.
• Çakın, M., & Külekçi-Akyavuz, E. (2020). The Covid-19 process and its reflection on education: An analysis on teachers’ opinions. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(2), 165-186.
• Çavdarlı, S. D., & Karadağ-Yılmaz, R. (2022). Sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecinde okuma ve yazma güçlüğü çeken öğrencilerin yaşadıkları sorunlara ilişkin görüşleri ve çözüm önerileri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 89–113.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık.
• Çerezci, Ö. (2015). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Yapılan Kaynaştırma Eğitimi Uygulamalarının Kaynaştırma Kriterleri Açısından Değerlendirilmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Çetinkaya-Aydın, G. (2020). COVID-19 salgını sürecinde öğretmenler. https://tedmem.org/covid-19/covid-19-salgini-surecinde-ogretmenler. Erişim tarihi: 01.05.2023.
• Çuhadar, Y. (2006). İlköğretim okulu 1-5. sınıflarda kaynaştırma eğitimine tabi olan öğrenciler için bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanması, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirmesi ile ilgili olarak sınıf öğretmenleri ve yöneticilerinin görüşlerinin belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi.
• Çulhaoğlu-İmrak, H. (2009). Okulöncesi Dönemde Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Öğretmen ve Ebeveyn Tutumları İle Kaynaştırma Eğitimi Uygulanan Sınıflarda Akran İlişkilerinin İncelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Dalton, L., Rapa, E., & Stein, A. (2020). Protecting the psychological health of children through effective communication about COVID-19. The Lancet Child & Adolescent Health, 4(5), 346-347.
• Denscombe, M. (1998). The good research guide for small-scale social research projects. Open University Press.
• Di Giuseppe, M., Miniati, M., Miccoli, M., Ciacchini, R., Orru, G., Lo Sterzo, R. … Conversano, C. (2020). Defensive responses to stressful life events associated with cancer diagnosis. Mediterranean Journal of Clinical Psychology, 8(1), 1-22.
• Diken, İ. H. (1998). Sınıfında Zihin Engelli Bulunan ve Bulunmayan Sınıf Öğretmenlerinin Zihin Engelli Çocukların Kaynaştırılmasına Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Ekşi, K. (2010). Sınıf Öğretmenleri ile Özel Eğitim Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimi ile İlgili Tutumlarının Karşılaştırılması [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Er-Nas, S., & Dilber, Y. (2020). Fen bilimleri öğretmenlerinin öğrenme güçlüğü tanılı kaynaştırma öğrencileri ile yürüttükleri öğretim sürecinin incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 28(4), 1800-1816.
• Er-Nas, S., Gülay, A. Pehlevan, M., & Delimehmet Dada, Ş. (2018). Özel eğitim öğretmenlerinin fen ve doğa etkinlikleri öğretim sürecinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 60-77.
• Eripek, S. (2005). Özel eğitim. Anadolu.
• Erişen, Y. (1997). Öğretim elemanlarının dönüt ve düzeltme davranışlarını yerine getirme dereceleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 3(1), 45-62.
• Giannini, S., & Albrectsen, A. B. (2020). Covid-19 school closures around the world will hit girls hardest. https://en.unesco.org/news/covid-19-school-closures-around-world-willhit-girlshardest adresinden erişildi.
• Gök, G., & Erbaş, D. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
• Gupta, J., Madaan, P., & Gulati, S. (2020). Covid-19: Implications for children with special needs. Journal for ReAttach Therapy and Developmental Diversities, 3(1), 1-3.
• Gürbüz, M. (2022). Özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin salgın döneminde gerçekleştirilen uzaktan eğitim süreci hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim, 51(233), 443-460.
• Güvenir, T. (2005). Okulda akran istismarı. Kök Yayıncılık.
• Holmes, E. A., O’Connor R., Perry, V. H., Tracey, I., Wessely, S., Arsenault, L. … Bullmore, E. (2020). Multidisciplinary research priorities for the COVID-19 pandemic: A call for action for mental health science. The Lancet Psychiatry, 7(6), 547-560.
• Imran, N., Zeshan, M., & Pervaiz, Z. (2020). Mental health considerations for children & adolescents in COVID-19 Pandemic. Pakistan Journal of Medical Sciences, 36(4), 67-72.
• Jiao, W. Y., Wang, L. N., Liu, J., Fang, S. F., Jiao, F. Y., Pettoello-Mantovani, M., & Somekh, E. (2020). Behavioral and emotional disorders in children during the Covid-19 epidemic. The Journal of Pediatrics, 221, 264-266.
• Juneja, M., & Gupta, A. (2020). Managing children with special needs in COVID-19 times. Indian Pediatrics, 57, 971.
• Kalender, B., Cesur, B., & Saka, Y. (2024). Investigation of changes in epistemological beliefs of prospective classroom teachers in extraordinary situations. Cumhuriyet International Journal of Education, 13(3), 543-557.
• Kantos, Z. E. (2020). Sınıf Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitim ile İlgili Düşünceleri. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi.
• Karasel-Ayda, N., Baştaş, M., Altınay, F., Altınay, Z., & Dağlı, G. (2020). Distance education for students with special needs in primary schools in the period of covid-19 epidemic. Propósitos y Representaciones, 8(3), 587.
• Karataş, Z. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinin LGS ve YKS sınavına hazırlık sürecinde olan çocuk ve ergenlerin psikolojilerine yansımalarının incelenmesi. B. Gençdoğan (Ed.), Pandemi döneminde çocuk ve ergen psikolojisi içinde (1. bs., s. 54-74). Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma tanımı gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13.
• Kargın, T. (2012). Özel Gereksinimi Olan Öğrencilerin Yetiştirilmesi ve BEP. G. Akçamete (Ed.), Genel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim (ss. 77-109). Kök Yayıncılık.
• Karip, E. (2020). COVID-19: Okulların Kapatılması ve Sonrası. https://tedmem.org/vurus/covid-19-okullarin-kapatilmasi-ve-sonrasi. Erişim tarihi: 01.05.2023.
• Kaya, İ. (2005). Anasınıfı Öğretmenlerinin Kaynaştırma (Entegrasyon) Eğitimi Uygulamalarında Yeterlilik Düzeylerinin Değerlendirilmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Kılıç, A. F. (2011). Okulöncesi Öğretmenlerinin Engelli Öğrencilerin Kaynaştırılmasına Yönelik Bilgilendirilmelerinin Kaynaştırmaya İlişkin Görüşlerinin Değişmesindeki Etkililiği [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Kırcaali-İftar, G. (1998). Özel gereksinimli bireyler ve özel eğitim. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kırcaali-İftar, G. (2010). Kaynaştırmanın Temelleri. http://kaynastirmaprojesitohumotizmvakfierg.edublogs.org/2010/09/06/sunum-1. Erişim tarihi: 01.05.2023.
• Korkut, Ş., & Memişoğlu, H. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenleri ve öğrenci görüşlerine göre uzaktan eğitim süreci. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 3(7), 1639–1682.
• Kuper, H., Banks, L. M., Bright, T., Davey, C., & Shakespeare, T. (2020). Disability-inclusive COVID-19 response: What it is, why it is important and what we can learn from the United Kingdom’s response. Wellcome Open Research, 5(79), 1-8.
• Kurt, A. ve Kurtoğlu-Erden, M. (2020). Koronavirüs hastalığı 2019 sürecinde özel gereksinimli bireyler. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 1105-1119.
• Lewis, R., & Doorlag D. (2004). Teaching special students in general education classroom. Netcang.
• Mengi, A., & Alpdoğan, Y. (2020). Covıd-19 salgını sürecinde özel eğitim öğrencilerinin uzaktan eğitim süreçlerine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim, 49(1), 413-437.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. T.C. Resmî Gazete, (26184, 31 Mayıs 2016).
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_07072018.pdf
• Mustafa, N. (2020). Impact of the 2019-20 coronavirus pandemic on education. International Journal of Health Preference Research, 1-36.
• Nizamoğlu, N. (1996). Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Uygulamalarındaki Yeterlikleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Onyema, E. M., Eucharia, A. U., Gbenga, F. S., Roselyn, A. O., Daniel, O., & Kingsley, N. U. (2020). Pedagogical use of mobile technologies during Coronavirus school closure. Journal of Computer Science and Its Application, 27(2), 97-110.
• Özdoğan, A. Ç., & Berkant, H. G. (2020). Covid-19 pandemi dönemindeki uzaktan eğitime ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim, 49(1), 13–43.
• Özer, M. (2020). Türkiye’de COVID-19 salgını sürecinde milli eğitim bakanlığı tarafından atılan politika adımları. Kastamonu Education Journal, 28(3), 1124-1129.
• Patel, K. (2020). Mental health implications of COVID-19 on children with disabilities. Asian Journal of Psychiatry, 54.
• Piştav-Akmeşe, P., & Kayhan, N. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin oyunlar ve kaynaştırma ortamlarında kullanımına ilişkin görüş ve önerileri. SDU International Journal of Educational Studies, 3(1), 45-58.
• Sağır, M., Er-Nas, S., & Bekar, Ş. N. (2024). Ortaokul kaynaştırma öğrencisi velilerinin covid-19 salgın sürecinde yaşadıkları problemlerin belirlenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 14(2), 1055-1075.
• Sancho, N. B., Mondragon, N. I., Santamaria, M. D., & Gorrotxategi, M. P. (2021). The well-being of children with special needs during the COVID-19 lockdown: Academic, emotional, social and physical aspects. European Journal of Special Needs Education, 37(5), 776-789.
• Saran, S. (2020). Technology: Digital Epiphany? COVID-19 and Our Tech Futures. Challenges and Opportunities in the Post-COVID-19 World içinde (s. 24-27). Geneva: World Economic Forum.
• Scepanovic, M. N., & Nikolic, S. J. (2020). Inclusive education of children with disabilities in the online environment. Exceptional Children: Education and Treatment, 2(3), 275–288.
• Schrumpf, F., Crawford, D.K., & Bodıne, R. J. (2007). Okulda Çatışma Çözme (F. G. Akbalık & B. D. Karaduman, Çev.). İmge Kitabevi.
• Seçer, F. (2011). Sınıf Öğretmenlerinin Kişiler Arası Özyeterlik İnançları ile Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Stambekova, A., Zhakipbekova, S., Tussubekova, K., Mazhinov, B., Shmidt, M., & Rymhanova, А. (2022). Education for the disabled in accordance with the quality of inclusive education in the distance education process. World Journal on Educational Technology: Current Issues, 14(1), 316–328.
• Sucuoğlu, B. (2004). Türkiye’de kaynaştırma uygulamaları: yayınlar/araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 15-23
• Sucuoğlu, B., Bakkaloğlu, H., İşcen-Karasu, F., Demir, Ş., & Akalın, S. (2013). Inclusive preschool teachers: their attitudes and knowledge about inclusion. International Journal of Early Childhood Special Education, 5(2), 107-128.
• Şahbaz, Ü. (2004). Kaynaştırma Sınıflarına Devam Eden Zihin Engelli Öğrencilerin Sosyal Kabul Düzeylerin Belirlenmesi. 13. Ulusal Özel Eğitim Kongresi, Kırıkkale Üniversitesi.
• Şahbaz, Ü., & Kalay, G. (2010). Okulöncesi eğitimi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(19). 116-135.
• Tatlı, Z., Er-Nas, S., & Şeyihoğlu, A. (2022). Views of teacher candidates on distance education in the COVID-19 pandemic process. Kastamonu Education Journal, 30(2), 378-389.
• Tatlı, Z., Er-Nas, S., Turan, Ş., & Yaman, H. (2021). Sınıf öğretmenlerinin acil uzaktan eğitim sürecinde ölçme-değerlendirme ihtiyaçlarının tespiti. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 953-987.
• Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınevi.
• Telli, G. S., & Altun, D. (2021). Coronavirus (Covid-19) pandemisi döneminde çevrimiçi öğrenme. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 4(2), 90-107.
• Temel, Z. F. (2000). Okul öncesi eğitimcilerinin engellilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 148-155.
• Tike, L. (2007). Sınıf Öğretmenleri, Rehber Öğretmenler ve Rehberlik Araştırma Merkezi Çalışanlarının Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Hazırlama Surecine İlişkin Tutumları ve Bu Süreçte Karşılaştıkları Güçlüklerin Belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Tike-Bafra L., & Kargın, T. (2009). Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4), 1933-1972.
• Timuçin, U. (2000). Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrencilerin Yapabildiklerine Göre Hazırlanarak Sınıf Öğretmenine Verilen Öğretim Planının Ders Amaçlarını Gerçekleştirme Düzeyi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Varlıer, G. (2004). Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Kaynaştırmaya İlişkin Görüşleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Wellington, J. (2000). Educational research, contemporary ıssues and practical approaches. Continuum.
• Yavuz, C. (2005). Ankara İlindeki Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Sürdürülen Kaynaştırma Uygulamalarının Değerlendirilmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Yazçayır, G., & Gürgür, H. (2021). Students with special needs in digital classrooms during the covıd-19 pandemic in Turkey. Pedagogical Research, 6(1), 1–10.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• York, J., & Tundidor, M. (1995). Issues raised in the name of inclusion: perspectives of educators, parents and students. Journal of the Association for Persons With Severe Handicaps, 20(1), 31-44.
• Yüksel-Başar, A., & Gündüz, Y. (2022). Covid-19 pandemi sürecinde özel gereksinimli öğrencilerin uzaktan eğitim yaşantılarına ilişkin öğretmenlerin ve ailelerin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 643-662.
• Yüksel, N., Çoban, C., & Yazıcı, D. N. (2021). Examining the problems faced by students with special needs in the distance education process during the covid-19 pandemic. Educational Process: International Journal, 10(4), 20–34.