Bir Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Beden İmgesi Algısının Belirlenmesi

Yıl 2010, Cilt: 18 Sayı: 2, 63 - 71, 11.10.2010

Aylin Aktaş , Türkinaz Atabek Aştı , Emek Bakanoğlu Melek Çelebioğlu

Öz

Amaç: Bu araştırma; hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin beden imgesi algısını belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak planlandı.
Yöntem: Araştırmanın evrenini bir hemşirelik yüksekokulu’nda öğrenim gören tüm öğrenciler (n=482) oluşturdu. Örneklem grubunu
ise çalışmaya katılmada istekli ve bilgi vermeyi kabul eden 380 öğrenci oluşturdu. Araştırmada; araştırmacılar tarafından hazırlanan
“Bilgi Formu” ve Doğan & Doğan tarafından geçerlik-güvenirlik çalışması yapılan Cronbach Alfa değeri 0.94 olarak bulunan “Çok
Yönlü Beden-Self İlişkileri Ölçeği” kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde, sayısal ve yüzdelik dağılım, korelasyon katsayısı, varyans
analizi ve Post-hoc önemlilik testleri kullanıldı.
Bulgular: Öğrencilerin beden imgesi ölçek toplam puan ortalaması 202.53±25.03 olarak saptandı. Beden kitle indeksi ve ölçek toplam
puanı arasında anlamlı fark olduğu (F=3.56, p=0.03) belirlendi. Özellikle diyet yapan öğrencilerin beden imgesi algısının hiç diyet
yapmayan öğrenci grubuna kıyasla anlamlı derecede düşük olduğu görüldü (F=3.72, p=0.01). Ayrıca şimdiki kilosundan daha ince
olmayı isteyen öğrenciler ile şu anda ki kilosundan memnun olan öğrenci grubu arasında ölçekten aldığı toplam puan arasında anlamlı
farklılık saptandı (F=12.45, p=0.00).
Sonuç: Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin beden imgesi algısı puanlarının yüksek olduğu belirlendi. Bu çalışmanın, özellikle genç-
lerde beden imgesi algısını etkileyen faktörleri anlamaya ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları kazandırmaya yardımcı olacağı düşü-
nülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, öğrenci, beden imgesi, benlik kavramı

Kaynakça

• Akın, H., Uğurlu, N. (2006). Muğla Sağlık Yüksekokulu öğrenci- lerinde beden-benlik algısı ve ruh sağlığı arasındaki ilişki. 1. Ulusal Sağlığı Geliştirme ve Sağlık Eğitimi Kongresi, 9-12 Kasım, Muğla. Ayaz, S., Tezcan, S., Akıncı, F. (2005). Hemşirelik yüksekokulu öğ- rencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9(2): 26-34.
• Aştı, N., Bilgin, H. (1999). Hemşirelik yüksekokulu öğrencileri ile diğer üniversiteli kız öğrencilerde benlik saygısının karşılaştırılması. IV. Ulusal Hemşirelik Eğitimi “Uluslararası Katılımlı” Sempozyum Kitabı, Çevik Matbaacılık, İstanbul, 250-258.
• Balkaya, N. A., Demirkıran, F., Memiş, S. (2005). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin beden imajı ve kendi kendine meme muaye- nesi yapma davranışları. 4. Uluslararası Üreme Sağlığı ve Aile Plan- laması Kongresi, 20-24 Nisan, Ankara.
• Canpolat, B. I., Örsel, S., Akdemir, A., Özbay, M. H. (2003). Er- genlerin kendilik algısında beden imajının ve beden kitle indeksinin rolü. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi, 11(2): 143- 154.
• Çam, O., Khorshid, L., Özsoy, S. H. (2000). Bir hemşirelik yüksek- okulundaki öğrencilerin benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Hemşirelik Araştırma Dergisi, 1: 33-40.
• Doğan, O., Doğan, S. (1992). Çok Yönlü Beden-Self İlişkileri Öl- çeği El Kitabı. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Basımevi, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları No:53, Sivas, 1-27.
• Erkal, S., Pek, H. (1993). Beden imajında değişimler ve hemşirenin rolü. Hemşirelik Bülteni, 7(30): 61-71.
• Garibağaoğlu, M., Mergen, Ö., Öner, N. (2005). Fizik tedavi ve re- habilitasyon yüksekokulu öğrencilerinin ağırlık durumları ile bes- lenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi. 68(3): 64-70.
• Göksan, B. (2007). Ergenlerde beden imajı ve beden dismorŞk bo- zukluğu, T.C. Sağlık Bakanlığı Şişli Etfal Eğitim Araştırma Hasta- nesi Uzmanlık Tezi, İstanbul.
• Gürsoy, D. (2003). Adölesan dönemde skolyoz olgularında ameliyat öncesi ve ameliyat sonrası dönemde beden imajı ve benlik saygılarının karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üni- versitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kaya, H., Öztürk, A., Sarı, E. (2005). Öğrenci hemşirelerin benlik saygısı ve öz-bakım gücü düzeyinin bazı değişkenlere göre incelen- mesi. İ. U. F. N. Hem. Derg, 13(54): 85-94.
• Kapıkıran, N. A. (2003). İdeal ve gerçek benlik kavramı ölçeğinin güvenirliği ve geçerliği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16: 14-25.
• Mazıcıoğlu, M. M., Öztürk, A. (2003). Üniversite 3 ve 4. sınıf öğ- rencilerinde beslenme alışkanlıkları ve bunu etkileyen faktörler. Er- ciyes Tıp Dergisi, 25(4): 172-178.
• Orsel, S., Canpolat, B. I., Akdemir, A., Ozbay, M. H. (2004). Diyet yapan ve yapmayan ergenlerin kendilik algısı beden imajı ve beden kitle indeksi açısından karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(1): 5-15.
• Öz, F. (2004). Sağlık Alanında Temel Kavramlar. İmaj İç-Dış Ticaret A.Ş., Ankara, 83-131.
• Özaltın, G. (2003). Beden imgesi değişimine yaklaşımlar. Hemşi- relik Dergisi, 13(51): 4-14.
• Polat, A., Yücel, B., Genç, A., Meteris, H. (2005). Bir grup üniversite öğrencisinde yeme davranışı özellikleri: Bir ön çalışma. Nöropsi- kiyatri Arşivi, 42(1-2-3-4): 5-8.
• Roper, N., Logan, W. W., Tierney, A. J. (1997). The Elements of Nursing. 4.ed., Churchill Livingstone, Edinburgh, 20-66.
• Vançelik, S., Önal, S. G., Güraksın, A. (2006). Atatürk Üniversitesi öğrencilerinde beden ağırlığı durumu ve ilişkili bazı faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 5(2): 72-82.
• Velioğlu, P., Pektekin, Ç., Şanlı, T. (1991). Hemşirelikte Kişilerarası İlişkiler. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Yayınları No: 226, Eskişehir, 61-66.