THE MYTHOLOGICAL JOURNEY OF A HERO INSPIRED BY NATURE: THE EXAMPLE OF SAGUN CARTOON

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 1236 - 1247, 27.12.2024

Alev Öztürk Merdin

https://doi.org/10.55666/folklor.1494697

Öz

In the process from birth to death, the individual makes an effort to make sense of existence. Myths, which transmit cultural memory in the process of the individual's existence, are the most concrete example of the effort to make sense. In primitive times, myths not only told people how nature and themselves existed, but also guided people on how they should live. Over time, these narratives have been transferred from the oral culture environment to the electronic culture environment through mass media and have been included in the process of change and transformation of life.
Today, the fact that industrialization creates a hierarchy over human and nature causes irreversible destructive effects on the relationship between nature and the individual. In order to reduce these negative effects and protect the environment, studies are carried out in the oral and written cultural environment, centering on nature and existence. Mass media can be considered as a data center that serves to transfer values education in cognitive/social/moral terms from early childhood. Cartoons are the primary mass media through which the basic values produced in the collective memory are transmitted from childhood onwards. Cartoons are digital contents that can transform children's knowledge and aesthetic tendencies compatible with the outside world into concrete data through mythological images. Recently, the contents prepared for the protection of ecological balance and raising awareness in society are among the main themes of cartoons. This work is an important example in terms of expressing social problems and approaching the protection of ecological balance in a mythological context.
In the Sagun cartoon broadcasted on TRT, which starts with an introduction such as “I wander around the land, my name is Sagun.” The adventure that the protagonist goes through throughout the narrative is tried to be analyzed in the context of the theories of departure, maturation and return of the stages of the monomyth in Joseph Campbell's “The Infinite Journey of the Hero”. Sagun, the protagonist of the story, is a 12-year-old boy who sets out on a journey to find his father and his family, who had taken the khanate throne in the past. Sagun's adventures are a stepping stone for him to complete the process of coming of age. The thirteen-part series of the Sagun cartoon was analyzed with the document analysis method and a holistic perspective. In the study, in order to understand the eternal journey of the protagonist, the concepts of mythology and ecological knowledge were associated and the sub-contexts that constitute the basic foundations of the theory were classified.

Anahtar Kelimeler

Hero, mythology, ecology, cartoon, Sagun

DOĞADAN İLHAM ALAN BİR KAHRAMANIN MİTOLOJİK YOLCULUĞU: SAGUN ÇİZGİ FİLM ÖRNEĞİ

Öz

Birey, doğumundan ölümüne kadar olan süreçte, varoluşu anlamlandırma çabasına girmektedir. Bireyin varoluş sürecinde kültürel belleği aktaran mitler, anlamlandırma çabasının en somut örneğidir. Mitler, ilkel dönemlerde insanlara doğanın ve kendilerinin nasıl var olduğunu anlattığı gibi insanlara nasıl yaşamaları gerektiği konusunda da rehberlik etmiştir. Bu anlatılar, zaman içinde sözlü kültür ortamından kitle iletişim araçları vasıtasıyla elektronik kültür ortamına taşınarak yaşamın değişim ve dönüşüm sürecine dâhil edilmiştir.
Günümüzde sanayileşmenin insan ve tabiat üzerinde bir hiyerarşi oluşturması, tabiat ve birey ilişkisinde geri dönüşü olmayan yıkıcı etkilere neden olmaktadır. Bu olumsuz etkileri azaltmak ve çevreyi korumak için sözlü ve yazılı kültür ortamında, doğayı ve varoluşu merkeze alan çalışmalar yapılmaktadır. Kitle iletişim araçları, erken çocukluk döneminden itibaren değerler eğitiminin bilişsel/ sosyal/ahlaki açıdan aktarılmasına hizmet eden bir veri merkezi olarak değerlendirilebilir. Toplum belleğinde üretilen temel değerlerin çocukluk döneminden itibaren aktarıldığı kitle iletişim araçlarının başında çizgi filmler yer almaktadır. Çizgi filmler, çocukların dış dünya ile uyumlu bilgi birikimini, estetik eğilimlerini mitolojik imgeler vasıtasıyla somut bir veriye dönüştürebilen dijital içeriklerdir. Son zamanlarda, ekolojik dengenin korunması ve toplumda farkındalık yaratılması amacıyla hazırlanan içerikler, çizgi filmlerin de ana temaları arasındadır. Ele aldığımız bu çalışma, toplumsal sorunları dile getirmesi ve ekolojik dengenin korunmasına mitolojik bağlamda yaklaşımı açısından önemli bir örnektir.
“Diyar diyar dolaşırım, benim adım Sagun.” şeklinde bir girişle başlayan TRT’de yayınlanan Sagun çizgi filminde kahramanın anlatı boyunca başından geçen macera, Joseph Campbell tarafından aktarılan “Kahramanın Sonsuz Yolculuğu” adlı çalışmasında yer alan monomitin aşamalarının yola çıkış, erginlenme ve dönüş teorileri bağlamında çözümlenmeye çalışılmıştır. Hikâye kahramanı Sagun, geçmişte hanlık tahtına geçmiş olan babasını ve ailesini bulmak için yollara düşen 12 yaşında bir çocuktur. Sagun’un yaşayacağı maceralar erginlenme sürecini de tamamlaması için bir basamak niteliğindedir. Sagun çizgi filminin on üç bölümlük serisi doküman analizi yöntemi ve bütüncül bir bakış açısıyla analiz edilmiştir. Çalışmada, kahramanın sonsuz yolculuğunu anlamak için mitoloji ve ekolojik bilgi kavramları ilişkilendirilerek teorinin temel dayanaklarını oluşturan alt bağlamlar tasnif edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kahramanın yolculuğu, mitoloji, ekoloji, çizgi film, Sagun

Kaynakça

• AÇA, M. vd. (2016). Halk Bilimi El Kitabı. Konya: Kömen Yayınları. AKTAŞ, E. (2012). Hakas Türkleri Destan Kahramanları Üzerine Bir Araştırma (inceleme-Metin) (Doktora Tezi) Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. BAYAT, F.(2007). Mitolojiye Giriş. İstanbul: Ötüken Yayınları. CAMPBELL, J. (2010). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. Çev. Sabri Gürses. İstanbul: Kabalcı Yayınevi. ÇOBANOĞLU, Ö. (2005). Türk Dünyası Epik Destan Geleneği: Ankara: Akçağ Yayınları. ÇOBANOĞLU, Ö. (2005). Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları. ELİADE, M.(1999). Şamanizm. (Çev.: İsmet Birkan), Ankara: İmge Kitabevi. ERGUN, P. (2004). Türk Kültüründe Ağaç Kültü. Ankara: AYK Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. GÜLAY, H. (2011). “Ağaç Yaş İken Eğilir: Yaşamın İlk Yıllarında Çevre Eğitiminin Önemi”. TÜBAV Bilim Dergisi, C4. S.1, 240-245.