FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL’İN SANAT ŞİİRİNİN ONTOLOJİK KURAM BAĞLAMINDA TAHLİLİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 1276 - 1284, 27.12.2024

Dilek Bekin Çetin , Mehmet Yalçınkaya

https://doi.org/10.55666/folklor.1543818

Öz

Faruk Nafiz Çamlıbel'in "Sanat" şiirinin ontolojik kuram çerçevesinde analizi, şiirin derin yapısının ve varlık katmanlarının ortaya konulmasını amaçlar. Ontoloji, varlık ve varoluşun derinliklerini araştıran bir felsefe disiplinidir. Nicolai Hartmann ve Roman Ingarden gibi filozofların katkıları, varlığın çok katmanlı yapısını anlamada önemlidir. İsmail Tunalı'nın da bu iki filozoftan hareketle geliştirdiği ontolojik analiz yöntemi, Türk edebiyatındaki eserlerin daha kapsamlı bir şekilde anlaşılmasına olanak tanır. Çamlıbel'in şiiri, Batı'ya öykünen sanat anlayışına karşı Anadolu'nun zengin kültürel mirasını ve sanatsal değerlerini yüceltir. Şiir, Türk edebiyatının millî kaynaklardan beslenmesi gerektiğini vurgulayan güçlü bir manifestodur. Şair, kendi kültürel değerlerine yabancılaşan aydınları eleştirirken Anadolu'nun yazılmamış bir destan gibi anlatılmayı bekleyen zengin bir sanat kaynağı olduğunu ifade eder. Ontolojik analiz yöntemi, eserin sadece içeriğini değil, aynı zamanda varlık düzeylerini ve derin yapısını da açığa çıkarır. Şiirin ses tabakasında hece ölçüsü, kafiye, redif gibi unsurlar analiz edilirken anlam tabakasında kelimelerin ve cümlelerin anlam dünyası incelenir. Nesne-karakter tabakasında, şiirin içerdiği kültürel ve sanatsal nesneler üzerinden Faruk Nafiz’in sanat anlayışı ele alınır. Kader tabakasında ise şairin şiirde ulaştığı temel ulusal ve evrensel fikir ve mesaj değerlendirilir. Bu yöntem, Türk edebiyatının ve sanatının daha iyi anlaşılmasına katkı sağlar ve eserlerin farklı katmanlarını keşfetmeye olanak tanır. Çamlıbel'in "Sanat" şiiri, bu bağlamda ontolojik bir perspektiften incelendiğinde, millî ve kültürel unsurların derinlemesine işlendiği görülür. Bu analiz, ontolojik yöntemin edebî eserlerin derinlemesine incelenmesinde önemli bir araç olduğunu gösterir. Faruk Nafiz Çamlıbel’in “Sanat” şiirinin ontolojik kuram çerçevesinde yapılan analizi, eserin derin yapısını ve varlık katmanlarını ortaya koymak açısından büyük bir adım olmuştur. Bu inceleme, Türk edebiyatının millî ve kültürel ögelerini daha iyi anlamamıza katkıda bulunurken ontolojik analiz yönteminin edebi eserlerin değerlendirilmesinde ne kadar etkili bir araç olduğunu gözler önüne sermektedir. Bu çalışmayla birlikte edebi eserlerin sadece içeriği değil, aynı zamanda varoluş katmanları ve derin yapısı da ortaya çıkmaktadır. Bu yöntem, Türk edebiyatının ve sanatının daha derinlemesine anlaşılmasına olanak tanıyarak eserlerin farklı boyutlarını keşfetme imkânı sunmaktadır. Bu çalışmanın, Türk edebiyatındaki eserlerin kapsamlı bir şekilde anlaşılmasına ve ontolojik analiz yönteminin daha geniş bir yelpazede uygulanmasına önemli bir katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Sonuç olarak bir sanat anlayışının manifestosu sayılabilen bu şiiri ontolojik açıdan ele almak, şiirin yapısını daha sistematik analiz etme ve şairin bireysel düşünceden ulusal düşünceye nasıl çıktığını göstermek açısından örnek okuma edimidir.

Anahtar Kelimeler

ontoloji, sanat ontolojisi, şiir tahlili, Faruk Nafiz Çamlıbel

Kaynakça

• ABUKAN, M. (2020). “Ontolojik Edebiyat Kuramı ve Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın “Çağlarda” Şiiri Üzerine Bir Tahlil Denemesi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 13, S. 72, 5-21.
• ALTUNKAYA, H. (2013). “Necip Fazıl Kısakürek’in “Ben” Şiirinin Ontolojik Tahlil Yöntemi ile Çözümlenmesi”. Birey ve Toplum Dergisi, C. 3, S. 5, 137-154.
• BİNGÖL, U. ve Ciğa Ö. (2014). “Ontolojik Metin Tahlili ve Şeyh Galip’in Bir Gazelinin Ontolojik Tahlili”. Turkish Studies, C. 9, S. 9, 283-299.
• CEVİZCİ, A. (2013). Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma.
• ÇAMLIBEL, F. N. (1969). Han Duvarları. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• ÇETİN, N. (2012). Şiir Tahlilleri 1. Ankara: Öncü Kitap.
• ENGİNÜN, İ. (1989). “Faruk Nafiz Çamlıbel”. Erdem Dergisi, C.5, S.13, 33-62.
• ENGİNÜN, İ. (2023). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• ÖZYÜREK, D. (2014). “Modern Türk Şiirinde Hecenin Yükselişi ve Beş Hececiler”. Fraktal Dergisi, S. 2, 12-18.
• KARABULUT, M. (2012). “Yavuz Bülent Bakiler’in “Anadolu Gerçeği” ve Faruk Nafiz’in “Sanat” Şiirlerine Karşılaştırmalı Bir Bakış”. Türk Dili Dergisi, C. 103, S. 727, 47-56.
• KOLCU, A. İ. (2008). Edebiyat Kuramları. Ankara: Salkımsöğüt Yayınevi.
• KOLCU, A. İ. (2019). Edebiyat Kuramları. Rize: Salkımsöğüt Yayınevi.
• TUNALI, İ. (1983). Estetik Beğeni. İstanbul: Say Yayınları.
• TUNALI, İ. (1998). Estetik. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• TUNALI, İ. (2002). Sanat Ontolojisi. İstanbul: İnkılap Kitabevi.