Gümrük Birliği ve Tarım Ürünleri: Türkiye Üzerine Bir Armington Modeli Analizi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 177 - 194, 10.01.2021

Mert Şakı , Hakkı Ozan Eruygur

https://doi.org/10.25295/fsecon.755447

Öz

2. Dünya Savaşı sonrasında başlayan ve hızlanarak devam eden serbestleşme akımı ile uluslararası ticaretteki engellerin aşılması sonucunda dış ticaret hacimlerinde genişlemeler meydana gelmiştir. Bu serbestleşme akımı içerisinde ülkelerin ve ülke gruplarının oluşturdukları ekonomik entegrasyonlardan biri olan gümrük birliklerinin yarattığı statik ve dinamik etkiler önemli bir yer teşkil etmektedir. 1996 yılı itibariyle Avrupa Birliği ile Türkiye arasında başlayan gümrük birliği anlaşması kapsamında yalnızca sanayi ürünleri ve bazı işlenmiş tarım ürünleri yer almaktadır. Çalışmanın konusu, gümrük birliğinin tarım ürünlerini kapsaması durumunda seçili ürünler bazında yaratacağı statik etkilerin öngörülmesidir. Türkiye’nin AB ürünlerine ve diğer ülke ürünlerine olan ithalat talebinin ürün bazlı olarak ele alınması için ürünlerin coğrafi şartlar nedeniyle farklı olması kabulü ile ürünlerin birbirinin tam ikamesi olmadığı varsayımını kabul eden Armington Modeli kullanılmıştır. 1995-2012 yıllarında 30 ürün için gerçekleşmiş ithalat verileri üzerinden hesaplamalar yapılmıştır. Yapılan simülasyon sonuçlarına benzetim göre Türkiye’nin tarım ürünlerine yönelik toplam ithalat talebinde %25,4 oranında artış beklenmektedir. AB’den yapılacak ithalatın %63 oranında artacağı tahmin edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gümrük Birliği, AB-Türkiye İlişkileri, Ticaret Etkileri, Armington Modeli

Customs Union and Agricultural Products: An Armington Model Analysis on Turkey

Öz

As a result of the liberalization trend that started after World War II and accelerated and continued to overcome the obstacles in international trade, the volume of foreign trade expanded. Static and dynamic effects of customs unions, which is one of the economic integrations created by countries and country groups within this liberalization trend, are an important issue. Custom Unions between EU and Turkey was established at 1996. The customs union covers only industrial goods and some processed agricultural products. The subject of the study is to foresee the static effects of the existing customs union on the basis of selected products if it covers agricultural products. Turkey's imports are measured to be realized within the scope of products handled from EU and rest of the world countries. In the analysis part of the study, the Armington model was preferred. The model accepts the assumption that the products are different due to geographical conditions and therefore the products are not perfect substitutes. Calculations were made over the import data for 30 products between 1995-2012. According to the simulation results, Turkey's total import demand for agricultural products is expected to increase by 25.4%. It is also estimated that imports from the EU will increase by 63%.

Anahtar Kelimeler

Customs Union, EU- Turkey Relations, Trade Effects, Armington Model

Kaynakça

• Armington, P. S. (1969). A Theory of Demand for Products Distinguished by Place of Production (Une théorie de la demande de produits différenciés d'après leur origine) (Una teoría de la demanda de productos distinguiéndolos según el lugar de producción). Staff Papers (International Monetary Fund)(1), 159. doi:10.2307/3866403
• Ay, A., & Yapar, S. (2005). Dünya Ticaret Örgütü Tarım Anlaşması ve Türkiye. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(13), 57-80.
• Aytüre, S. (2018). Türkiye-Avrupa Birliği Tarım İlişkileri ve Geleceği. 49-62.
• Bektaş, V., & Eruygur, H. O. (2018). AB-Akdeniz Ülkeleri Arasındaki Tarımsal Ticaretin Serbestleştirilmesinin Türk Tarım Sektörü Dış Ticaretine Etkileri: Bir Armington Modeli. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 153-172.
• CVCE. (2019). Statement by the E.C.A. Administrator at the 75th Council meeting on 31st October 1949. https://www.cvce.eu/en/obj/statement_by_paul_hoffman_at_the_75th_oeec_council_meeting_31_october_1949-en-840d9b55-4d17-4c33-8b09-7ea547b85b40.html sayfasından erişilmiştir.
• Eruygur, H. O. (2008). Tarımda AB Ortak Dış Tarifesi ve Türkiye: Üçüncü Ülkelere Dış Ticaret Etkileri. İktisat İşletme ve Finans, 23(265), 17-33. Retrieved from https://EconPapers.repec.org/RePEc:iif:iifjrn:v:23:y:2008:i:265:p:17-33
• Eruygur, H. O. (2013). Agricultural Trade Liberalization between the EU and Mediterranean Partner Countries: An Impact Analysis. Paper presented at the EY International Congress on Economics I (EYC2013), October 24-25, 2013, Ankara, Turkey.
• Eruygur, H. O., & Çakmak, E. H. (2005). Trade Implications of Extending The Turkey-EU Customs Union Agreement to Agricultural Products.
• FAO. (2019). http://www.fao.org/faostat/en/#home sayfasından erişilmiştir.
• Hickman, B. G., & Lau, L. J. (1973). Elasticities of Substitution and Export Demands in a World Trade Model. European Economic Review, 4(4), 347-380.
• Shiells, C. R., & Reinert, K. A. (1993). Armington Models and Terms-of-Trade Effects: Some Econometric Evidence for North America. Canadian Journal of Economics, 299-316.
• Viner, J. (1950). The Customs Union Issue. Carnegie Endowment for International Peace. New York.