Türkiye Tarihinde Vergi Afları ve Vergi Aflarının Vergi Gayreti Üzerine Etkileri

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 3, 824 - 844, 18.09.2021

Bilal Göde

https://doi.org/10.25295/fsecon.911829

Cited By: 1

Öz

Devletler kamu hizmetlerinin sunumunu gerçekleştirebilmek adına maddi kaynağa ihtiyaç duymaktadırlar. Bu kaynağın sağlanması adına vergiler devletler için en önemli gelir kaynağıdır. Devletler yetkileri dâhilinde gerçekleşen ekonomik faaliyetlerden bu vergileri toplamaktadır. Vergiler ödenmemesi durumunda ise bireyler üzerinde yük, vergi idaresinde ve vergi yargısında bir yığılmaya sebep olmaktadır. Devlet bu sıkıntıları aşmak ya da farklı sebeplerle vergi alacağından kısmen ya da tamamen vazgeçebilmekte ve bu alacaklarına yönelik olarak af çıkarabilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca vergi affı uygulamasına sıklıkla başvurmuştur. Cumhuriyet tarihi boyunca uygulanan 36 af uygulamasından 26 tanesinde vergi gelirleri nispi olarak değişmemiş yahut düşmüştür; yalnızca 10 uygulamada kayda değer artış sağlanabilmiştir. Bu durum vergi affı uygulamasının genel olarak olumlu sonuçlanmadığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

vergi affı, vergi geliri, vergi gayreti

Tax Amnesty in Turkey History and Effects of Tax Amnesty on Tax Effort

Öz

Governments need financial resources to provide public services. Taxes are the most important source of income for the governments. Governments collect taxes from economic activities under their authority. In case of not paying taxes, there is a burden on individuals, causing an accumulation in tax administration and tax judgment. The government may give up partially or completely because of this or any other reason. Governments may declare amnesty for these uncollected taxes. Throughout the history of the Republic of Turkey has frequently refer to the tax amnesty application. 36 amnesty practices implemented throughout the history of the Republic, tax revenues did not change or decreased in 26 of them; only 10 amnesties helped the tax revenues to increase. This situation shows that the tax amnesty is generally not positive.

Anahtar Kelimeler

tax amnesty, tax revenue, tax effort

Kaynakça

• Akdoğan, A. (2011). Kamu Maliyesi (14. Bası), Ankara, Gazi Kitabevi.
• Çetin, G. (2007). Vergi Aflarının Vergi Mükelleflerinin Tutum ve Davranışları Üzerindeki Etkisi, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), s.171-187.
• Dursun, H. (2009). Af Kavramına Genel Bir Bakış, Türk Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 85, s.373-402.
• Edizdoğan, N. ve Gümüş, E. (2013). Vergi Afları ve Türkiye’de Vergi Aflarının Değerlendirilmesi, Maliye Dergisi, Sayı: 164, s.99-119.
• Gelir İdaresi Başkanlığı Vergi Gelirleri İstatistikleri, Erişim:http://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/user_upload/VI/CVI/Tablo_71.xls.htm, (Erişim Tarihi: 10.11.2020).
• Gelir İdaresi Başkanlığı Faaliyet Raporu (2019), https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/faaliyetraporlari/2019/2019_faaliyet_raporu.pdf, (Erişim Tarihi 11.11.2020).
• Göde, B., ve Gölçek, A. G. (2016). Bir Kültür Olarak Vergi, Vergi Raporu, 207, 209-220.
• Kargı, V., ve Yüksel, A. G. C. (2010). Türkiye’de Vergi Aflarının Vergi Adaleti ve Mükellefler Üzerine Etkileri, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 54, s.23-44.
• Kaya, A. (2014). Vergi Aflarının Vergi Gelirlerine Etkisi: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Analiz, Maliye Dergisi, 167, 184-99.
• Köktaş, A. M., ve Gölçek, A. G. (2017). Geçmişten Günümüze Türkiye'de Vergi Algısı, Journal Of Suleyman Demirel University Institute Of Social Sciences, 28(3).
• Muhasebat Genel Müdürlüğü, Merkezi Yönetim Gelir Gider İstatistikleri, https://www.muhasebat.gov.tr/content/genel-yonetim-mali-istatistikdetayi?tabId=1&pageId=5, (Erişim Tarihi: 16.5.2019).
• Şenyüz, D., Yüce, M., ve Gerçek, A. (2016). Vergi Hukuku: Genel Hükümler. Ekin Basım Yayın.
• Türk Dil Kurumu Çevrimiçi Sözlüğü, http://www.tdk.gov.tr/index.php option=com_gts&;arama=gts&;guid=TDK.GTS.5abb25627a3a03.32502283, (Erişim Tarihi: 6.09.2020).
• Yalman, Ö. G. E. (2017). Türkiye’de Çıkarılan Vergi Aflarının Nedenleri Ve 6736 Sayılı Kanun’un Mali Yönden İncelenmesi, Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(15), s.67-84.
• Yaraşır, S. (2013). Vergi Afları ve Türkiye’deki Vergi Aflarının Değerlendirilmesi, Vergi Dünyası, 379(2013), s.175-187.