Rüyada Kalkınma: Bellamy’de Yönetim Düşüncesi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 3, 1117 - 1139, 18.09.2021

Cengiz Ekiz

https://doi.org/10.25295/fsecon.982637

Cited By: 1

Öz

Ütopyalar, yazarlarının yaşadığı dönemlere ayna tutarlar. Dönemin koşulları, sorunları ütopyada yansır. Ütopya yazarı bu sorunları eserine, bazen doğrudan bazen de dolaylı olarak aktarır. On dokuzuncu yüzyıl, ütopya literatüründe bolluğun yaşandığı bir dönemdir. Siyasal rejim bakımından ve coğrafi olarak sadece Avrupa değil, Amerika da ütopyaların mekânı olmuştur. Amerika, kıtadaki doğal kaynakların zenginliğinin yanı sıra siyasal rejimiyle de kalkınma arzusunu yansıtır. On dokuzuncu yüzyılda toplumun gelişmesi düşüncesi, sanayileşmeye, kapitalizmin gelişmesine bağlanmıştır. Edward Bellamy’nin bir ütopya olarak Geriye/Geçmişe Bakış’ta tasarladığı dünya, sanayileşmiş bir devlet tekelidir. Kapitalist şirketin yerini, ulus olarak tanımlanan ve tekel niteliğindeki devlet alır. Ulus, canlı bir organizma olmaktan çok, iktisadi ve siyasi bir organizasyon olarak mekanikleştirilmiştir. Toplumu ayakta tutan ideoloji, ulus kavramı ile tanımlanan sınai bir milliyetçiliktir. Üretim ve çalışma düzeni askeri bir disipline göre şekillendirilmiştir. Kapitalist şirketin devleti, toplumcu ulus şirketine dönüşmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ütopya, Yönetim Düşüncesi, Kalkınma, Amerika, Bellamy, Geriye/Geçmişe Bakış.

Teşekkür

Dergide emeği geçen herkese, başta editörlere çok teşekkür ederim.

Development in a Dream: Bellamy’s Idea of Administration

Öz

Utopias are mirrors of the period in which their writers live. The conditions and problems of those periods are reflected in utopias. The utopia writer gives place to these problems in her/his work, sometimes directly and sometimes indirectly. The nineteenth century is a period of abundance in utopia literature. With respect to political regime and geographically, not only Europe but also America has been the place of utopias. America’s desire for development was due to its political regime as well as the abundance of its natural resources on the continent. The idea of the development of society in the nineteenth century was related to industrialization and the development of capitalism. The world that Edward Bellamy envisions in Looking Backward as a utopia is an industrialized state monopoly. The capitalist company is replaced by the monopoly state, which is defined as nation. The nation is mechanized as an economic and political organization rather than a living organism. The ideology that sustains the society is an industrial nationalism which leans on the concept of nation. Production and working order are shaped according to a military discipline. The capitalist corporation’s state is transformed into a socialist nation corporation.

Anahtar Kelimeler

Utopia, Idea of Administration, Development, America, Bellamy, Looking Backward

Kaynakça

• Abensour, M. (2009). Ütopya: Thomas More’dan Walter Benjamin’e. (A. U. Kılıç Çev.) İstanbul: Versus Kitap.
• Bauman, Z. (2016). Sosyalizm, Aktif Ütopya. (A. Araşan Çev.) Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Beaumont, M. (2007). Introduction. In Bellamy, E. Looking Backward 2000-1887. Oxford: Oxford University Press (vii-xxx).
• Bellamy, E. ([1888] 2007). Looking Backward 2000-1887. Oxford: Oxford University Press.
• Bellamy, E. (2011). Geçmişe Bakış: 2000’den 1887’ye. (F. Yaraş Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Bellamy, E. (2020). Geriye Bakış: 2000’den 1887’ye. (F. Kahya Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Benjamin, W. (1995). Pasajlar. (A. Cemal Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Benjamin, W. (2012). Son Bakışta Aşk. (N. Gürbilek Haz.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Bloch, E. (2007). Umut İlkesi. Cilt-1. (T. Bora Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bloch, E. (2015). Umut İlkesi. Cilt-2. (T. Bora Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Brown, P. A. (1988). Edward Bellamy: An Introductory Bibliography. American Studies International. 26/2 (37-50).
• Buck-Morss, S. (2004). Rüya Âlemi ve Felaket. (T. Birkan Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Claeys, G. (Ed.) (2017). Ütopya Edebiyatı. (Z. Demirsü Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Cohen, G. A. (1998). Karl Marx’ın Tarih Teorisi: Bir Savunma. (A. Fethi Çev.) İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
• Davidson, J. W. (2017). Kısa Amerika Birleşik Devletleri Tarihi. (C. E. Topaktaş Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Duhm, D. (1987). Kapitalizmde Korku. (S. Şölçün Çev.) Ankara: Kalem Yayıncılık.
• Engels, F. (1978). Ütopik Sosyalizm Bilimsel Sosyalizm. (Ö. Ünalan Çev.) Ankara: Sol Yayınları.
• Fişek, K. (2005). Yönetim. Ankara: Paragraf&YAYED.
• Franklin, J. H. (1938). Edward Bellamy and the Nationalist Movement. The New England Quarterly. 11/4 (739-772).
• Haber, S. (2002). The Nightmare and the Dream: Edward Bellamy and the Travails of Socialist Thought. Journal of American Studies. 36/3 (417-440).
• James, S. J. (2012). Maps of Utopia, New York: Oxford University Press.
• Jameson, F. (2009). Ütopya Denen Arzu. (F. B. Aydar Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Kaymak, M. (2010). 1973-1896 Krizi: Mit mi Gerçeklik mi? Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 65/2 (165-194).
• Kern, S. (2013). Zaman ve Uzam Kültürü (1880-1918). (A. Selman Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kumar, K. (2005). Ütopyacılık. (A. Somel Çev.) İmge Kitabevi, Ankara.
• Kumar, K. (2006). Modern Zamanlarda Ütopya ve Karşı-Ütopya. (A. Galip Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınları.