Teoride ve Uygulamada Suçtan Elde Edilen Gelirlerin Vergilendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 323 - 342, 25.02.2025

Deniz Turan

https://doi.org/10.25295/fsecon.1504349

Öz

Suçtan elde edilen gelirlerinin vergilendirilmesi, suç varlıklarının müsadere edilmesi ve kara para aklama suçları ile mücadeleyi içeren entegre bir stratejinin parçasını oluşturmaktadır. Günümüzde birçok ülkede ve Türkiye’de vergilerin suç gelirleri ile mücadelenin merkezinde yer almaya başlaması, suç gelirleri ile mücadelede radikal bir yaklaşım değişikliğini temsil etmektedir. Yapılan çalışma, suç gelirleri ile mücadelede vergilerin yoğun olarak kullanılmaya başlanmasının nedenlerini ve etkinliğini açıklığa kavuşturmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda çalışmada 20. yüzyılın başlarından itibaren ekonomik suçların yoğun yaşandığı özellikle belli başlı gelişmiş ülkeler ile Türkiye’de suç gelirlerinin vergilenmesine yönelik düzenlemeler incelenmiştir. Bu çalışmanın bulguları şunlardır; suç gelirleri ile mücadelede, müsadere mekanizması yetersiz kalabilmektedir. Kolluk yöntemleriyle ve müsadere kararları ile mücadelede yetersiz kalınan suç örgütlerinin faaliyetleri, suç gelirlerinin vergilenmesi ile sekteye uğrayabilmektedir. Suça bulaşmış tüm maddi menfaatlerin ve gelirin vergi kapsamına alınması, kayıt dışı ekonominin azalmasına, vergi adaletinin ve sonuçta vergi ahlakının artmasına ve suç örgütlerinin yöneticilerinin vergi kaçakçılığı nedeniyle hapis cezaları almalarına imkân verecektir. Suç gelirlerinin müsadere edilmesi vergilemeye engel olmamalıdır. Suç gelirlerinin ele geçirilmesine yönelik etkin bir vergi politikası için vergi yasalarının suç gelirlerinin kaynağının tespit edilip edilmemesine bakılmaksızın, sadece yasal ve yasadışı geliri değil, suçtan elde edilen tüm maddi menfaatleri ve geliri vergiye tabi tutacak şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Suç Geliri, Karapara Aklama, Vergi, Müsadere

Taxation of Proceeds from Crime in Theory and Practice

Öz

It forms part of an integrated strategy that includes taxing the proceeds of crime, confiscating criminal assets, and combating money laundering. Today, in many countries and Turkey, taxes have become central to the fight against proceeds of crime, representing a radical change in approach in the fight against proceeds of crime. The study aims to clarify the reasons and effectiveness of the intensive use of taxes in the fight against proceeds of crime. In this context, the study examined the regulations regarding the taxation of proceeds of crime in certain developed countries and Turkey, where economic crimes have been intense since the early 20th century. The findings of this study are as follows: Confiscation mechanisms may be insufficient in the fight against proceeds of crime. The activities of criminal organizations, which are inadequate in combating law enforcement methods and confiscation decisions, may be disrupted by the taxation of criminal income. Including all financial interests and income involved in crime within the scope of tax will reduce the informal economy, increase tax justice and, ultimately, tax morale, and allow the managers of criminal organizations to receive prison sentences for tax evasion. Confiscation of proceeds of crime should not be an obstacle to taxation. For an effective tax policy for the seizure of criminal proceeds, tax laws must be designed to tax not only legal and illegal income but also all material benefits and income obtained from crime, regardless of whether the source of criminal proceeds is identified or not.

Anahtar Kelimeler

Proceeds of Crime, Money Laundering, Tax, Confiscation

Kaynakça

• Aksoy, Ş. (1991). Kamu maliyesi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Alldridge, P. (2003). Money laundering law: Forfeiture, confiscation, civil recovery, criminal laundering and taxation of the proceeds of crime. Oxford: Hart Publishing.
• Alldridge, P. (2017). Criminal justice and taxation (First Edition). Oxford: Oxford University Press.
• Aykın, H. & Okumuş, B. (2007). Vergilendirilmiş her kazanç kutsal mıdır?. Vergi Sorunları Dergisi, 231, 141-151.
• Baker, R. (1951). Taxation: Potential destroyer of crime. Chicago-Kent Law Review, 29(3), 197-227.
• Batı, M. (2022). Vergi hukuku (Genel hükümler) (2.Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Bell, R. E. (2000). Taxing the proceeds of crime. Journal of Financial Crime, 8(2), 136-144.
• Black, C. (2005). Taxing crime: The application of income tax to illegal activities. Australian Tax Forum, 20, 443-452.
• Blakey, R. G. (1916). The new revenue act. The American Economic Review, 6(4), 837-850.
• Campbell, L. (2006). Taxing illegal assets – The revenue work of the criminal assets bureau. Irish Law Times, 24(1), 316-321.
• Commissioner of Taxation v La Rosa. (2003). FCAFC 125. https://jade.io/article/100487 (05.03.2024).
• Costello, P. (2005, 29 Nisan). Income tax deductions to be denied for ıllegal activities. Parliament of Australia Media Releases, No:038. https://ministers.treasury.gov.au/ministers/peter-costello-1996/media-releases/income-tax-deductions-be-denied-illegal-activities (10.04.2024).
• Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. (2018). T.C. Resmî Gazete (30474, 10 Temmuz 2018).
• Çağan, N. (1977). Vergi hukuku açısından yasak faaliyetler. E, Özbudun, T. Karamustafaoğlu, E. Araslı & E. Onar (Ed.), Prof. Dr. Bülent Nuri ESEN’e armağan (s. 83-110). Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• FATF (2012). International standards on combating money laundering and the financing of terrorism & proliferation. FATF, Paris, France. https://www.fatf-gafi.org/content/dam/fatf-gafi/recommendations/FATF%20Recommendations%202012.pdf. coredownload.inline.pdf (10.03.2024).
• Friel, R. & Kilcommins, S. (2018). Taxing Crime: A new power to control. C. King, C. Walker & J. Gurulé (Ed.), The palgrave handbook of criminal and terrorism financing law (s. 677-701). Palgrave Macmillan.
• Gallant, M. (2013). Tax and the proceeds of crime: A new approach to tainted finance?. Journal of Money Laundering Control, 16(2), 119-125.
• Gelir Vergisi Kanunu (1961). T.C. Resmî Gazete (10700, 06 Ocak 1961).
• Glover, J. (1997). Taxing the proceeds of crime. Journal of Money Laundering Control, 1(2), 117-124.
• Government of Ireland. (1983). Finance Act. https://www.irishstatutebook.ie/eli/1983/act/ 15/section/19/enacted/en/html (12.04.2024).
• Government of Ireland. (1997). Taxes Consolidation Act. https://www.irishstatutebook.ie/ eli/1997/act/39/section/58/enacted/en/html (12.04.2024).
• Göktürk, N. (2012). Ceza hukukunun işlevi, kaynakları ve temel ilkeleri. İ. Özgenç & İ. Üzülmez (Ed.), Ceza hukukuna giriş (s. 3-17). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Hayes v Duggan. (1929, 1 Ocak). Case Law IR 406. Ireland Supreme Court. https://ie.vlex.com/vid/hayes-v-duggan-802154617 (16.03.2024).
• INTERPOL. (2022, October). 2022 INTERPOL global crime trend summary report. Lyon, France. https://www.interpol.int/en/content/download/18350/file/Global (08.03.2024).
• Işıkoğlu, Ü. Ç. (2019). Kanunen yasaklanmış ve genel ahlaka aykırı fiiller dolayısıyla elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi. Vergi Raporu, 235, 86-101.
• Kaya, M. (2013). Suçtan elde edilen gelirlerin vergisel boyutu. Uzman Bakış Dergisi, 1, 116-127.
• Kurumlar Vergisi Kanunu (2006). T.C. Resmî Gazete (26205, 21 Haziran 2006).
• Leong, A. V. M. (2009). Assets recovery under the proceeds of crime act 2002: The UK experience. S. N. M. Young (Ed.), Civil forfeiture of criminal property: Legal measures for targeting the proceeds of crime (s. 187-227). Edward Elgar Publishing.
• Levi, M. & Osofsky, L. (1995) Investigating, seizing and confiscating the proceeds of crime. London Police Research Group Crime Detection and Prevention Series, Paper No: 61. file:///C:/Users/ASUS/Downloads/Investigating_seizing_and_confiscating_the_proceed.pdf (08.03.2024).
• Lund, S. (2003). Deductions arising from illegal activities. Revenue Law Journal, 13(1), 115-127.
• Lusty, D. (2003). Taxing the untouchables who profit from organised crime. Journal of Financial Crime, 10(3), 209-228.
• Martin J. (2015). The commissioners for HM revenue and customs. Case Law. UKUT 0161 (TCC).
• Michigan Law Review. (1927). Taxation: Income tax on profits from ıllegal liquor traffic. Michigan Law Review, 25, 470-472.
• Moriarty, G. (2016, 26 Şubat). Thomas ‘Slab’ Murphy Jailed Over Tax Like Chicago Gangster. The Irish Times. www.irishtimes.com/news/ireland/irish-news/thomas-slab-murphy-jailed-over-tax-like-chicago-gangster-1.2550298 (08.02.2024).
• Nadaroğlu, H. (2000). Kamu maliyesi teorisi (11.Baskı). İstanbul: Beta Yayınevi.
• OECD. (2022). Illegal production. Measuring the non-observed economy: A handbook (s. 149-158). Paris: OECD Publishing.
• Png, I. & Zolt, E. (1989). Efficient deterrence and the tax treatment of monetary sanctions. International Review of Law and Economics, 9(2), 209-217.
• Shaw, N. (2003). Tax and the proceeds of crime. GITC Review, 2(2), 41-49.
• Tabbach, A. D. (2003). Criminal behavior, sanctions, and ıncome taxation: An economic analysis. The Journal of Legal Studies, 32(2), 383-406.
• Tabbach, A. D. (2005). The effects of taxation on income-producing crimes with variable leisure time. International Review of Law and Economics, 25(2), 276-289.
• Taşdelen, A. (2004). Vergi hukuku kurallarının kara paranın aklanmasının önlenmesindeki önemi (Vergi Hukuku ve Kara para İlişkisi). Türkiye’de Vergi Kayıp ve Kaçakları ve Önlenmesi Yolları, 19.Maliye Sempozyumu (s. 508-553), Ankara: Yaklaşım Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.
• TBMM (2002, 11 Aralık). Gelir Vergisi Kanunu, Vergi Usul Kanunu, 4306 Sayılı Kanun ve 4481 Sayılı Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/284). https://www5.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/ ss4m.htm (15.05.2024).
• Turan, D. & Yurdakul, A. (2009). Zararlı alışkanlığı önlemeye yönelik bir araç olarak günah vergileri ve etkinliği. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 1(2), 1-13.
• Türk Ceza Kanunu. (2004). T.C. Resmî Gazete (25611, 12 Ekim 2004).
• Vergi Usul Kanunu. (1961). T.C. Resmî Gazete (10703-10705, 10-12 Ocak 1961).
• Yapar, B. K. (2021). Bir suç olarak vergi mahremiyetinin ihlali. Maliye Çalışmaları Dergisi, 65, 71-89.
• Yılmaz, B. E. (2015). Maliye. İstanbul: Der Yayınları.
• Yurdakul, A. (2013). Vergi ahlakı ve vergi ahlakını belirleyen faktörlerin analizi: Bursa ili örneği. Bursa: Dora Yayınevi.