A Comparative Study of Medieval Begging Monks and Wandering Dervishes

Yıl 2022, Sayı: 19, 37 - 65, 27.06.2022

M. Seyyit Şen

https://doi.org/10.16947/fsmia.1136427

Öz

During the end of the twelfth and the thirteenth centuries, there have been important
transformations in religious and social life throughout Europe, the Middle East, and India.
Apart from official religious authorities, different religious communities including
begging monks and wandering dervishes emerged and played important roles in medieval
religious and social life. However, historians generally have dealt with this phenomenon
locally. For example, while medieval European historians have focused on begging
monks in the Catholic World, medieval Islamic historians have worked on dervish communities
in the Middle East. Yet, we need to analyze the religious commonalities more
broadly. Therefore, in this article, emphasizing common motives and shared trends, I
will examine begging monks in Medieval Europe and wandering dervishes in the Islamic
World in a comparative way. Thus, disregarding local dynamics and religious boundaries,
I will highlight how religious transformations took place in Medieval Europe and the
Islamic World in a similar vein.

Anahtar Kelimeler

Begging monks, wandering dervishes, Medieval History, Europe, the Near East

Ortaçağ Dilenci Keşiş ve Gezginci Derviş Topluluklarının Karşılaştırmalı Bir İncelemesi

Öz

XII. asrın sonu ve XIII. asrın geneli itibariyle Avrupa’dan Hindistan’a kadar olan
coğrafyada dini ve sosyal hayatta önemli değişimler meydana gelmiştir. Resmi dini
otoriteler dışında keşiş ve dervişlerden oluşan topluluklar zuhur etmiş ve Ortaçağ dini
hayatında önemli bir konuma yükselmişlerdir. Genel olarak tarihçiler bu tarz dini hareketleri
yerel tarzda ele almışlardır. Örneğin, Ortaçağ Avrupa tarihçileri sadece Katolik
dünyasındaki dilenci keşiş gruplarına odaklanırken, Ortaçağ İslam tarihçileri de çeşitli
derviş toplulukları üzerinde durmuşlardır. Fakat Ortaçağ’da yaşanan dinsel dönüşüm
daha genel bir perspektifle ve karşılaştırmalı bir şekilde incelemeyi gerektirmektedir. Dolayısıyla
bu makalede Ortaçağ Avrupası’ndaki dilenci keşiş hareketleri ile İslam dünyasındaki
gezginci derviş grupları karşılaştırmalı bir şekilde ele alınacak ve benzer yönleri
vurgulanacaktır. Böylelikle yerel dinamiklerden ve dini sınırlardan ziyade Ortaçağ’da
farklı coğrafyalarda benzer dini gelişmeler yaşandığı üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Dilenci keşişler, gezgin dervişler, Ortaçağ, Avrupa, Yakındoğu

Kaynakça

• Abdurrahman Câmî, Tercüme-i Nefahâtü’l-Üns, çev. Lâmiî Çelebi, İstanbul, 1872.