TÜRKİYE’NİN GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI İLE MÜCADELESİ VE SURİYELİ DÜZENSİZ GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 201 - 222, 23.06.2022

Yıldız Uzan , Derya Akgül

Öz

Göç kavramı, ortaya çıktığı dönemden itibaren sebepleri ve uygulanış şekilleri olarak farklılıkları bünyesinde barındırmıştır. İllegal yöntemler kullanılarak gerçekleştirilen düzensiz göç hareketinin göçmen kaçakçılığı suçuna zemin hazırladığı yadsınamaz bir gerçekliktir. Cumhuriyetin ilanından itibaren Türkiye, kaynak, transit ve hedef ülke olarak göç sirkülasyonunun bir parçası olmuştur. Türkiye’de son yılların verileri incelendiğinde düzensiz göçmen sayısı ve yakalanan göçmen kaçakçısı sayısı dikkate değer bir biçimde artmıştır. Suriye’de baş gösteren iç savaş hiç şüphesiz Türkiye’yi de derinden etkilemiştir. Türkiye, 2011 yılında Suriye’de yaşanan iç savaş sebebiyle zarar gören sivillere kapılarını açmış ve onları geçici koruma altına almıştır. Bu süreçte gerek Suriye’deki iç savaş gerekse Türkiye’nin yoğun kitlesel bir göç ile karşılaşması sebebiyle göçler, düzensiz bir formda seyretmiştir. Düzensiz göçü ekonomik çıkarları için organize edenler ise göçmen kaçakçılığı suçunun konusunu oluşturmuştur. Çalışmada, Türkiye’nin göçmen kaçakçılığıyla mücadelesi ve 2011 yılı sonrası Suriye’de gerçekleşen gelişmeler ışığında artan göçmen kaçakçılığı faaliyetlerinin olası analizleri yapılmıştır. Özellikle 2011 yılı sonrasında Suriye’den Türkiye’ye yönelen düzensiz göç dalgası ve Suriyelilerin göçmen kaçakçılığı suçu artışlarına olan etkisi değerlendirilmiştir. Türkiye göçmen kaçakçılığı ile mücadele etme ve suçu önleme noktasında ulusal ve uluslararası hukuki düzenlemelerin yanı sıra sınır güvenliğini sağlamak için çeşitli uygulamalar geliştirmiştir. Bu alanda istikrarlı ve başarılı ilerlemeler kaydedilebilmesi için göçmen kaçakçılığına zemin hazırlayan sebeplerin ortadan kaldırılması ve mevcut düzenlemelerin revize edilmesi gerektiği düşünülmektedir. Menşe ülkede barışçıl ve insan haklarına saygılı bir düzenin sağlanması göçmen kaçakçılığı suçunun önlenmesi konusunda uzun vadeli fayda sağlayacak bir unsur olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışma, literatür taraması ve doküman incelemesi teknikleri kullanılarak elde edilen veriler ışığında hazırlanmıştır. Ayrıca çalışmada Göç İdaresi Başkanlığı’nın, Jandarma Genel Komutanlığı’nın ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın istatistiki verilerinin yorumlanmasına yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Suriye Krizi, Göç, Düzensiz Göç, Geçici Koruma, Göçmen Kaçakçılığı.

Turkey's Fight Against Migrant Smuggling And An Evaluation On Syrian Irregular Migrants

Öz

The concept of migration has embodied differences in terms of reasons and application forms since its emergence. It is an undeniable reality that the irregular migration movement carried out using illegal methods paves the way for the crime of migrant smuggling. Since the proclamation of the Republic, Turkey has been a part of the migration circulation as a source, transit and destination country. When the data of recent years in Turkey are examined, the number of irregular migrants and the number of migrant smugglers caught have increased remarkably. The civil war that broke out in Syria undoubtedly affected Turkey deeply. Turkey opened its doors to civilians who were harmed by the civil war in Syria in 2011 and took them under temporary protection. In this process, due to both the civil war in Syria and Turkey's encounter with an intense mass migration, the migrations followed an irregular form. Those who organize irregular migration for their economic interests have been the subject of the crime of migrant smuggling. In the study, possible analyzes of the increasing migrant smuggling activities in the light of Turkey's fight against migrant smuggling and the developments in Syria after 2011 were made. Especially after 2011, the wave of irregular migration from Syria to Turkey and the effect of Syrians on the increase in crime of migrant smuggling were evaluated. Turkey has developed various practices to combat migrant smuggling and prevent crime, as well as national and international legal regulations, to ensure border security. In order to achieve stable and successful progress in this field, it is thought that the reasons that pave the way for migrant smuggling should be eliminated and the existing regulations should be revised. Establishing a peaceful order in the country of origin that respects human rights is considered as a factor that will provide long-term benefits in the prevention of migrant smuggling crime. This study has been prepared in the light of data obtained by using literature review and document review techniques. In addition, the study includes the interpretation of the statistical data of the Immigration Administration, the Gendarmerie General Command and the Coast Guard Command.

Anahtar Kelimeler

Syria Crisis, Migration, Irregular Migration, Temporary Protection, Immigrant Smuggling

Kaynakça

• Ağır, O. ve Sezik, M. (2015), Suriye’den Türkiye’ye Yaşanan Göç Dalgasından Kaynaklanan Güvenlik Sorunları, Birey ve Toplum Dergisi, 5(9):95-123.
• Akgün, E. (2011),Yasa Dışı Göç Çerçevesinde Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri, (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Altundeğer, N.ve Yılmaz, E. (2016), İç Savaştan Bölgesel İstikrarsızlığa: Suriye Krizinin Türkiye’ye Faturası, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21:289-301.
• Anadolu Ajansı, Suriye’de 2019’un Dönüm Noktaları, Suriye'de 2019'un dönüm noktaları (aa.com.tr), Erişim Tarihi: 20.10.2021
• Asar, A. (2004), Türk Yabancılar Mevzuatında Yabancı ve Hakları, Ankara: Emek Ofset.
• Balcı, M. ve Birlikseven, B.(2019), Göçmen Kaçakçılığının Terör Boyutu, III Uluslararası Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Sempozyumu: 138-150.
• Battır, O. (2017), İnsani Diplomasi: Teoriden Pratiğe Türk Dış Politikasının Yeni Aracı, Konya: Çizgi Kitabevi.
• BBC News, Suriye’de Ölüm Sayıları, https://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/01/141231_suriye_olu_sayisi , Erişim Tarihi:23.10.2021.
• Geçici Koruma Yönetmeliği (2014), 22.10.2014 Resmi Gazete, 29153,https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/21.5.20146883.pdf , Erişim Tarihi: 26.10.2021
• Göç İdaresi Başkanlığı (2015), 2013 Türkiye Göç Raporu, Ankara: T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı Yayınları, Yayın No: 32.
• Göç İdaresi Başkanlığı (2022a), Düzensiz Göç, https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikler , Erişim Tarihi:28.02.2022
• Göç İdaresi Başkanlığı(2022b), Türkiye’nin Düzensiz Göçle Mücadelesi, https://www.goc.gov.tr/turkiyenin-duzensiz-gocle-mucadelesi, Erişim Tarihi: 28.02.2022
• Göç İdaresi Başkanlığı(2022c), Geçici Koruma, https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638, (Erişim Tarihi: 28.02.2022
• Göç İdaresi Başkanlığı(2022d), İkamet İzinleri, https://www.goc.gov.tr/ikamet-izinleri, Erişim Tarihi: 28.02.2022
• Göç idaresi Başkanlığı(2022e), Türkiye’ye Giriş ve Türkiye’den Çıkış İstatistikleri, GİRİŞ-ÇIKIŞ (goc.gov.tr), Erişim Tarihi: 28.02.2022
• İçduygu, A. (2012), Türkiye’de Düzensiz Göç, IOMTurkiyeDuzensizGoc.pdf (madde14.org), Erişim Tarihi:11.08.2021
• İçduygu, A. ve Sirkeci, İ. (1999), Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde Göç Hareketleri, 75 Yılda Köylerden Kentler, Ed: Oya Baydar, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• İçduygu, A. ve Toktaş, Ş. (2002), How do Smuggling and Trafficking Operate via Irregular Border Crossings in the Middle East? Evidence from Fieldwork in Turkey. International Migration, 40(6): 25-54.
• Jandarma Genel Komutanlığı, İstatistiki Veriler, https://www.jandarma.gov.tr/veriler, Erişim Tarihi:28.02.2022
• Koçak, Y. ve Terzi, E. (2012), Türkiye’de Göç Olgusu, Göç Edenlerin Kentlere Olan Etkileri Ve Çözüm Önerileri, TÜRKİYE DE GÖÇ OLGUSU, GÖÇ EDENLERİN KENTLERE OLAN ETKİLERİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Yrd. Doç. Dr. Yüksel KOÇAK 10 Elvan TERZİ 11.pdf , Erişim Tarihi 05.08.2021
• Orhan, O. ve Gündoğar, S. S. (2015), Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri, Ankara: ORSAM Yayını.
• Öcal, O. ve Atasever, B.(2021), Düzensiz Göçün Karanlık Yüzü: Göçmen Kaçakçılığı, Kapadokya Akademik Bakış Dergisi, 5(1):41-65.
• Öztürk, S. ve Çoltu, S. (2018), Suriyeli Mültecilerin Türkiye Ekonomisine Etkileri, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13):88-198.
• Sahil Güvenlik Komutanlığı, Düzensiz Göç İstatistikleri, Düzensiz Göç İstatistikleri (sg.gov.tr) , Erişim Tarihi: 19.10.2021
• Sınır Aşan Örgütlü Suçlara Karşı BM Sözleşmesine Ek Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Göçmen Kaçakçılığına Karşı BM Protokolü, (2000), Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Göçmen Kaçakçılığına Karşı Protokol - madde14, Erişim Tarihi:05.11.2021
• Şahin, Y. (2010), Kentleşme Politikası, Trabzon: Murathan Yayınevi.
• T.C. Dış İşleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı,Türkiye-AB Ortak Eylem Planı, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/15_ekim_2015_turkiye_ab_ortak_eylem_plani_.pdf , Erişim Tarihi: 25.10.2021
• T.C. İçişleri Bakanlığı Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı(2017), Güvenlik Terimleri, Ankara: Uluslararası Piri Reis Kültür Ajansı.
• Türk Ceza Kanunu(2004), 12.10.2004 Resmi Gazete,5237, Mevzuat Bilgi Sistemi , Erişim Tarihi: 30.09.2021
• UNHCR, Küresel Eğilimler Raporu, https://www.unhcr.org/tr/24189-dunyadaki-insanlarin-1i-yerinden-edilmis-durumda-unhcr-kuresel-egilimler-raporu.html ,Erişim Tarihi: 27.09.2021
• Vikipedi, Suriye-Türkiye Sınır Duvarı, Suriye-Türkiye sınır duvarı - Vikipedi (wikipedia.org), Erişim Tarihi:23.10.2021
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu(2013), 04.04.2013 Resmi Gazete, 6458, 1.5.6458.pdf (mevzuat.gov.tr), Erişim Tarihi: 20.09.2021
• Yiğittepe, L. ve Çaykara, Y.H. (2019), Göç ve Göçmen Kaçakçılığı Suçları: Türkiye ve İtalya Örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek yüksek Okulu Dergisi, 22(1): 83-92.