İltica Hukukunda Hariçte Bırakma Değerlendirmesi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 66 - 111, 15.06.2018

Talip Menekşe

Öz

“Zulümden kaçan herkesin
sığınma hakkı bulunmaktadır.” Esasında her şeyi özetleyen bu cümle, devletler
tarafından her yabancıya sağlanması gereken sığınma hakkı konusunda, iltica
hukukunun temelini oluşturmaktadır. Fakat bazı durumlarda sığınma talep eden
kişiler, iltica hukukunda hariçte bırakma değerlendirmesine tabi olarak
uluslararası korumadan yararlandırılmamaktadırlar. Ancak bunun tespiti, iki
yanı keskin kılıç misali titiz bir çalışma gerektirir. Bu çalışmada, iltica
hukukunda hariçte bırakma değerlendirmesi ele alınmıştır. Çalışmanın ilk
bölümünde iltica hukukunun tarihsel gelişimine kısaca değinilerek hariçte
bırakmaya ilişkin ulusal ve uluslararası mevzuatlar incelenecektir. Ardından
hariçte bırakmanın ilk kısmı olan “uluslararası korumaya ihtiyacı olmayan
kişiler” başlığı irdelenecek, ardından da “uluslararası korumaya layık olmayan
kişiler” başlığında, kimlerin uluslararası korumayı hak etmediği
incelenecektir. Bunların ardından hariçte bırakma değerlendirmesinde
uygulamanın nasıl olması gerektiği ve özel durumlar ele alınacak ve hariçte
bırakmanın sonuçları incelenecektir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin hariçte
bırakmaya konu olabilecek davalardaki tutumu incelenecek, değerlendirme ve
sonuç yapılarak çalışma tamamlanacakt

Anahtar Kelimeler

İltica/Uluslararası Koruma, Hariçte Bırakma, Sığınma, Mülteci

Evaluation of Exclusion In Refugee Law

Öz

“Any person who is
owing to well-founded fear of being persecuted, has a right to seek asylum.” As
a brief summary, this sentence shows us seeking asylum is a basic right which
should be ensured by all governments is fundament of asylum law. However, in some
cases asylum seekers may be excluded from international protection by applying evaluation
of exclusion by authorities. Determination of exclusion is a very delicate
issue like sharp sides of a blade. In this article, “exclusion evaluation in
asylum law” discussed in detail. In first part of the article, national and
international asylum legislation regarding exclusion examined in the scope of
historical development. Then article will proceed with the topic “person who
doesn’t require international protection” which is the first part of exclusion,
then in “inapplicable person” will be studied. After all, praxis of exclusion evaluation,
special conditions and results of exclusion will be studied. Finally, approach
of European Court of Human Rights in cases regarding exclusion will be examined
and article ends with review and conclusion.

Anahtar Kelimeler

Refuge/International Protection, Exclusion, Asylum, Refugee

Kaynakça

• Asian-African Legal Consultative Orgaiızation (AALCO), (1966). “Asian-African Legal Consultative Orgaiızation (AALCO) Final Text of the Aalco’s 1966 Bangkok Prıncıples On Status And Treatment Of Refugees” as Adopted on 24 June 2001 at The AALCO’s 40th Sessıon, New Delhi.
• Australia Refugee Law, Exclusion And Cessation, 2016, (7-19 ve 20), Eylül 2017. http://www.aat.gov.au/AAT/media/AAT/Files/MRD%20documents/Guide%20to%20Refugee%20Law/Chapter7_Exclusion.pdf.
• Avrupa Birliği [AB] Resmî Gazetesi (2004). 29 Nisan 2004 tarih ve 2004/83 EC sayılı AB Konsey Direktifi. 2004/09/30- L 304/12.
• Azarkan, E. (2003). Nürnberg’ten La Hey’e: Uluslararası ceza mahkemeleri: Beta Yayınevi.
• Beyazıt, Ö. (2011). La Haye Uluslararası ceza mahkemesine giden süreçte uluslararası ceza yargılaması: The process of the ınternational criminal judgement which establihshed the Hague International Criminal Court. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Cilt:1 Yıl:2 Sayı:5. 20 Nisan 2011.
• Blake, N. and Husaın, R. (2003) Immigration asylum and human rights. Oxford.
• Bliss, M. (2000). Serious Reasons For Considering, Minimum Standarts of Procedural Fairness in the Application of the Article 1F Exclusion Clauses, Aralık 2017.
• Çetin, M. (2010). Uluslararası ceza mahkemesi ve Türkiye’nin durumu. Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 2010/3.
• European Asylum Support Office [EASO], Inclusion Module. Eylül 2017. https://training.easo.europa.eu/lms/login/
• European Courts of Human Rights [HUDOC], (1996, 2007, 2008, 2009, 2012). 2017, https://hudoc.echr.coe.int/tur#{"documentcollectionid2":["GRANDCHAMBER","CHAMBER"]}
• Federal Court of Canada-Trial Division, (2001). Juzbasevs v. Canada (Minister of Citizenship and Immigration). F.C.J. No. 541 2001 FCT 262. 10.11.2017. http://www.refworld.org/pdfid/403e02a94.pdf.
• Goodwin-Gill G. S. and Mcadam J. (2007). The Refugee in ınternational law. Oxford.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (GİGM), (2017), Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik, İnsan Ticaretiyle Mücadele ve Mağdurların Korunması Hakkında Yönetmelik, Geçici Koruma Yönetmeliği, Ocak 2017 Ankara. Yayın No:20, İkinci Baskı: GİGM Yayınları.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (GİGM). (2017). Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün İltica Alanında Karar Verme Kapasitesinin Desteklenmesi Projesi (ASCAP II) – Uluslararası Koruma Mevzuat Derlemesi.
• Güller, N. ve Zafer H. (2006). Uluslararası ceza mahkemesi el kitabı. Germany, 5 Eylül 2017. http://www.ngo-at-work.org/icc2006/docs/Project_Reader_Turkish.pdf
• Gündüz, A, Ekim 2009 “Milletlerarası Hukuk, Temel Belgeler, Örnek Kararlar”, 5. Baskı: İstanbul, Beta Yayınevi.
• Hathaway, J. C. and Foster M. (2014). The Law of Refugee Status, 524-598, 2. Baskı, Melbourne: Cambridge University Press.
• International Criminal Court (ICC), (2002). Rome Statute of the International Criminal Court. Kasım 2017. https://www.icc-cpi.int/nr/rdonlyres/ea9aeff7-5752-4f84-be94-0a655eb30e16/0/rome_statute_english.pdf.
• Judgments of the Supreme Court of Canada, (1998). Puspanathan v. Canada (Minister of Cıtızenship and Immigration). I SCR982. Kasım 2017. https://scc-csc.lexum.com/scc-csc/scc-csc/en/item/1627/index.do.
• Judgments of the Supreme Court of Canada, (2005). Mugesera v. Canada (Minister of Cıtızenship and Immigration), 2, S.C.R.100; 2005. SCC 40 naklen, Legal Services. İnterpretation of Canada, Chpt. 11.2.3.
• Özkan, I. (2017). Göç iltica ve sığınma hukuku. Güncellenmiş 2. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınları
• Öztürk N. Ö. Mültecinin hukuki statüsünün belirlenmesi. Ekim 2015, Ankara. Seçkin Yayınları.
• Perruchoud, R. and Redpath-Cross, J. (Ed). (2004). Uluslararası Göç Hukuku, Göç Terimleri Sözlüğü. İkinci Baskı. İsviçre. Uluslararası Göç Örgütü. (IOM), 2013.
• T.C. Resmî Gazete, (2016). 11 No’lu Protokol ile Değişik İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme'ye Ek 7 No’lu Protokolün Onaylanması Hakkında Karar. Resmî Gazete Tarihi: 8 Nisan 2016. Resmî Gazete Sayısı: 29678.
• T.C. Resmî Gazete, (1949). İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi”nin Kabulü Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı. Resmî Gazete Tarihi: 27/05/1949. Resmî Gazete Sayısı 7217. 16199-16201.
• T.C. Resmî Gazete, (2013). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Resmî Gazete Tarihi: 11 Nisan 2013. Resmî Gazete Sayısı: 28615.
• T.C. Resmî Gazete, (2014). Geçici Koruma Yönetmeliği. Resmî Gazete Tarihi: 22 Ekim 2014. Resmî Gazete Sayısı: 29153.
• T.C. Resmî Gazete, (2016). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik. Resmî Gazete Tarihi: 17.03.2016. Resmî Gazete Sayısı: 29656.
• The United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East (UNRWA), (2017). UNRWA Field of Operations. 20.12.2017. https://www.unrwa.org/sites/default/files/content/resources/unrwa_fields_of_operations_map_2017.pdf
• United Kingdom (UK) Home Office, (2013). Ulusal İltica Karar Prosedürlerinin Güçlendirilmesi Projesi, UK Home Office Tarafından Gerçekleştirilen Eğitim, İlgili Materyaller. Haziran 2017. Londra-Ankara.
• United Kingdom (UK) Home Office, (2016). Exclusion (Article 1F) and Article 33(2) of the Refugee Convention. Home Office. London
• United Nations [UN], UN Treaty Series, (b.t.) Charter Of The International Military Tribunal, (1951). Sayı: 284. No:251. Aralık 2017. http://www.un.org/en/genocideprevention/documents/atrocity-crimes/Doc.2_Charter%20of%20IMT%201945.pdf.
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), (1974). OAU Convention Governing The Specific Aspects Of Refugee Problems In Africa. Unıted Natıons. Treaty Serıes No. 14691. 20 Jun. 1974.Ceneva-Switzerland. United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), (1997). BMMYK Yürütme Komitesinin 1997 tarihli 82 nolu (XLVIII) sonuç kararı.
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), (2002). Note On The Applicability Of Article 1D Of The Convention Relating To The Status Of Refugees to Palestinian refugees - Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesinin 1D Maddesinin Filistinli Mültecilere Uygulanabilirliği Hakkında Bilgi Notu. BMMYK. Ekim 2002. Ankara.
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), (2003). Background Note On The Application Of The Exclusion Clauses: Article 1F Of The 1951 Convention Relating To The Status Of Refugees – Mülteci Statüsü Haricinde Tutulmaya İlişkin Hükümlerin Uygulanması Hakkında Arka Plan Notu: Mültecilerin Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesi’nin 1F Maddesi. BMMYK. Ankara.
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), (2003). UNHCR Guidlines: Application of the Exclusion Clauses: Article 1F of the 1951 Convention - BMMYK Kılavuz İlkeleri, Statü Dışında Bırakma Hükümlerinin Uygulanması: 1951 Sözleşmesinin 1F Maddesi. BMMYK. Ankara.
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), (2007). Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Cenevre Sözleşmesi, 1967 Protokolü, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi. Cenevre.
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), (2010). Statue of The Office Of The United Nations High Comissioner For Refugees. Geneva.
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), (2013). Handbook On Procedures And Criteria For Determiing Refugee Status Under The 1951 Convention And The 1967 Protokol Relating To The Status Of Refugees - BMMYK 1951 Cenevre Sözleşmesi ve 1967 Protokolü Çerçevesinde Mülteci Statüsünün Belirlenmesinde Uygulanacak Ölçütler ve Usuller Hakkında El Kitabı. Yeniden Gözden Geçirilmiş Tercüme. BMMYK. Ankara.
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), (b.t.). Revised Note On The Applicability Of Article 1D Of The Convention Relating To The Status Of Refugees - Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesinin 1D Maddesinin Filistinli Mültecilere Uygulanabilirliği Konusunda Gözden Geçirilmiş Not. BMMYK. Ankara.
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), (Mart 2010). UNHCR Guidlines: Guidance Note on Refugee Claims Relating To Victims Of Organized Gangs - BMMYK Kılavuz İlkeleri, Organize Çetelerin Mağdurlarıyla İlgili Mülteci Talepleri Kılavuz Notu. Cenevre
• United Nations Human Rights Office Of The High Comissioner (OHCHR), (1989). Convention on the Rights of the Child. Ekim 2017. http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/CRC.aspx.
• United Nations International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia (ICTY), (2001). Judgment On Allegatıons Of Contempt Agaınst Prıor Counsel, Mılan Vujın, 31 Ocak 2000, Dosya No: IT-94-1-A-R77. Kasım 2017. http://www.icty.org/x/cases/tadic/acjug/en/vuj-aj000131e.pdf.
• Yakut, B. Z. (2016). Exclusion Clauses of the Refugee Convention in Relation to National İmmigration Legislations, European Policy and Human Rights Instruments: Article 1F Versus the Non-Refoulement Principle.