Organ Ticaretinin Önlenmesine Yönelik Kampanyalar: ABD Ulusal İnsan Kaçakçılığı Kaynak Merkezinin Kamu Spotlarının Göstergebilimsel İncelemesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 368 - 389, 29.12.2020

Osman Bozdemir

Öz

Organ-doku ticareti, insan organlarının veya dokularının belirli bir para karşılığında yasal olmayan yollardan başka insanlara satılmasını ifade etmektedir. Organ-doku ticareti, insan ticaretinin bir alt dalını oluşturmaktadır. Dünya genelinde organ nakli bekleyen hasta sayısındaki artış ile doğru orantılı olarak organ-doku ticaretinde de büyük bir artış meydana gelmektedir. Organ-doku ticaretinde ülkeler ve bölgelere göre ciddi farklılıklar bulunmaktadır. Özellikle az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerden, gelişmiş ülkelerdeki hastalara organ ve doku sağlamak amacıyla büyük çaplı insan ticaretinin gerçekleştiği görülebilmektedir. Bu süreç uluslararası insan ticaretinin daha da büyümesine yol açmaktadır. Ülkeler tarafından getirilen yasaklamalara rağmen, organ-doku ticareti dünya çapında yaygın olarak gerçekleştirilmektedir. Çalışmada organ ticaretinin önlenmesine yönelik hazırlanan kampanyalarda verilen mesajlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla çalışma kapsamında belirlenen örneklem ABD Ulusal İnsan Kaçakçılığı Kaynak Merkezinin kamu spotu reklamları incelenmiştir. Elde edilen bulgularda, organ ticaretine yönelik hazırlanan kamu spotu reklamlarında insan ticaretinde yer alan donörlerin konu edinildiği ve insan ticaretinin maddi boyutu ön plana çıkarılarak insanların ikna edilmeye çalışıldığı ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnsan Ticareti, Organ-Doku Ticareti, İnsan Kaçakçılığı, göç, göçmen

The Campaigns For The Prevention of Organ Trade: The Semiotics Analysis on Public Spot Advertisements of USA National Human Trafficking Resource Center

Öz

Organ-tissue trafficking refers to the illegal sale of human organs or tissues to other people for a certain amount of money. Organ-tissue trafficking is a sub-branch of human trafficking. There is also a large increase in organ-tissue trafficking in direct proportion with the increase in the number of patients waiting for organ transplants worldwide. There are serious differences in organ-tissue trafficking between countries and regions. Especially, it can be seen that large-scale human trafficking occurs in order to provide organs and tissues to patients from underdeveloped or developing countries to developed countries. This process leads to further growth of international human trafficking. Despite the prohibitions imposed by countries, organ-tissue trafficking is widespread throughout the world. In this study, the messages given in campaigns prepared to prevent organ trade were tried to be put forward. For this purpose, the public spot advertisements of the USA National Human Trafficking Resource Center were analyzed. According to the findings, it was found out that the donors involved in human trade were the subject and the material dimension of human trade was brought to the forefront in public spot advertisements for organ trade.

Anahtar Kelimeler

Human Trafficking, Organ-Tissue Trafficking, Human Smuggling, Migration, Immigrant

Kaynakça

• Akarçay, D. (2015). Para; Bir Kitap, Hayat; Bir Film: Organ Ticareti Suçu. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 112-120.
• Akgün, E. (2016). Modern Kölelik İnsan Ticareti ve Rakamlarla Türkiye Gerçeği. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22(1), 157-182.
• Algan, H. (2017). Türk Ceza Kanununda Organ ve Doku Ticareti Suçları, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Ambagtsheer, F., & Weimar, W. (2012). A Criminological Perspective: Why Prohibition of Organ Trade is not Effective and How the Declaration of Istanbul can Move Forward. American Journal of Transplantation, 12(3), 571-575.
• Ambagtsheer, F., Zaitch, D., & Weimar, W. (2013). The Battle for Human Organs: Organ Trafficking and Transplant Tourism in a Global Context. Global Crime, 14(1), 1-26.
• Arpa, M., & Çakı, C. (2018a). İş Kazalarını Konu Alan İş Güvenliği Reklamlarında Duygusal Çekiciliklerin Kullanımı: Avustralya ve Singapur İş Güvenliği Reklamları Üzerine İnceleme. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 8(2), 153-172.
• Arpa, M., & Çakı, C. (2018b). “İş Kazası Diye Bir Şey Yoktur”: Kanada İş Güvenliği Reklamları Üzerine İnceleme. Çalışma İlişkileri Dergisi, 9(2), 75-87.
• Aydın, Ç. K. (2011). Organ veya Doku Ticareti Suçu. Ankara Barosu Dergisi, (1), 129-162.
• Bagheri, A., & Delmonico, F. L. (2013). Global Initiatives to Tackle Organ Trafficking and Transplant Tourism. Medicine, Health Care and Philosophy, 16(4), 887-895.
• Bagheri, A. (2016). Child Organ Trafficking: Global Reality and Inadequate International Response. Medicine, Health Care and Philosophy, 19(2), 239-246.
• Barthes, R. (2016). Göstergebilimsel Serüven. Çev., Mehmet Rifat, Sema Rifat, 8. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Barrows, J., & Finger, R. (2008). Human Trafficking and the Healthcare Professional. Southern Medical Journal, 101(5), 521-524.
• Budiani‐Saberi, D. A., & Delmonico, F. L. (2008). Organ Trafficking and Transplant Tourism: a Commentary on the Global Realities. American Journal of Transplantation, 8(5), 925-929.
• Budiani, D. A., & Karim, K. (2008). The Social Determinants of Organ Trafficking: a Reflection of Social Inequity. Social Medicine, 4(1), 48-51.
• Chang, D. H. (1995). A New Form of International Crime: The Human Organ Trade. International Journal of Comparative and Applied Criminal Justice, 19(1), 1-18.
• Cho, H., Zhang, M., & Tansuhaj, P. (2009). An Empirical Study on International Human Organ Trafficking: Effects of Globalization. Innovative Marketing, 5(3), 66-74.
• Columb, S. (2016). Excavating the Organ Trade: An Empirical study of Organ Trading Networks in Cairo, Egypt. British Journal of Criminology, 57(6), 1301-1321.
• Çakı, C. (2018a). Roland Barthes'ın Göstergebilimsel Çözümlemesi ile Nazi Propagandasında Engelliler. SDÜ İFADE, 1(2), 66-91.
• Çakı, C. (2018b). Mitinglerin Propagandadaki Rolü: Nürnberg Mitingleri'ne Ait Fotoğrafların Göstergebilimsel Analizi. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 5(1), 59-79.
• Çakı, C. (2018c). Adolf Hitler'in Kült Lider İnşasında Kullanılan Propaganda Posterlerinin Göstergebilimsel Analizi. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(6), 24-38.
• Çakı, C. (2018d). Birinci Dünya Savaşı’ndaki Alman Propaganda Kartpostallarında Kullanılan Karikatürlerde Türklerin Sunumunun Göstergebilimsel Açıdan İncelenmesi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (29), 73-94.
• Çakı, C. (2019). Mao Zedong'un Kült Liderlik Propagandasında Kullanılan Posterlerin Göstergebilimsel Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 189-210.
• Çakı, C., & Dündar, G. (2019). Çin Halk Cumhuriyeti'nde Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Döneminde (1953-1957) Kadınların Propaganda Posterlerindeki Sunumu. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(1), 13-37.
• Decker, O. (2014). Commodified Bodies: Organ Transplantation and the Organ Trade. The United Kingdom: Routledge.
• Dülger, M. V. (2013). Yasa Dışı Sınır Ötesi Sağlık Sektörü: Organ Ticareti, Taşıyıcı Annelik ve Sperm Bağışı. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 26, 68-73.
• Efrat, A. (2013a). The Rise and Decline of Israel’s Participation in the Global Organ Trade: Causes and Lessons. Crime, Law and Social Change, 60(1), 81-105.
• Efrat, A. (2013b). The Politics of Combating the Organ Trade: Lessons from the Israeli and Pakistani Experience. American Journal of Transplantation, 13(7), 1650-1654.
• Efrat, A. (2016). Global Efforts against Human Trafficking: The Misguided Conflation of Sex, Labor, and Organ Trafficking. International Studies Perspectives, 17(1), 34-54.
• Erdal, H. (2008). Organize Bir Suç Türü Olarak İnsan Ticareti ve Türkiye Örneği. Polis Bilimleri Dergisi, 10(2), 79-91.
• Fiske, J. (2017). İletişim Çalışmalarına Giriş, Çev., Süleyman İrvan. 5. Basım. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Francis, L. P., & Francis, J. G. (2010). Stateless Crimes, Legitimacy, and International Criminal Law: the Case of Organ Trafficking. Criminal Law and Philosophy, 4(3), 283-295.
• Gazi, M. A., & Çakı, C. (2018). Siyahi Ayrımcılığa Karşı Hazırlanan Kamu Spotu Reklamları. International Journal of Labour, Life and Social Policy, 1(2), 48-62.
• Gazi, M. A., Çakı, C., & Gülada, M. O. (2018). İspanya 2000 Partisi'nin Göçmen Karşıtı Propaganda Faaliyetleri Üzerine İnceleme. Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 11-22.
• Gazi, M. A. & Çakı, C. (2019). Şili Ulusal İnsan Hakları Örgütü’nün Göçmen Ayrımcılığına Karşı Hazırlanan Kamu Spotu Reklamları Üzerine İnceleme. Göç Araştırmaları Dergisi, 5(1), 50-77.
• Gökcen, A., & Balcı, M. (2015). Kasten Öldürme, Kasten Yaralama, Organ ve Doku Ticareti Suçları, 2. Baskı, Ankara: Adalet Yayınevi.
• Greenberg, O. (2013). The Global Organ Trade: A Case in Point. Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics, 22(3), 238-245.
• Guiraud, P. (2016). Göstergebilim. Çev., Mehmet Yalçın. 3. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Gülada, M. O. & Çakı, C. (2019). İkinci Dünya Savaşı'nda Sovyet Partizanlara Yönelik Hazırlanan Propaganda Posterleri Üzerine İnceleme. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 123-143.
• Gülada, M. O., & Gazi, M. A., Çakı, C. (2019). Nazi Propagandasının Ulusal Seferberlikte İdealize Ettiği Alman Genç Kızları: “Das Deutsche Mädel” Dergisi Üzerine İnceleme. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 1079-1100.
• İltaş, Y. (2017). Türk Hukukunda Organ ve Doku Ticareti Suçu, Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Jafar, T. H. (2009). Organ Trafficking: Global Solutions for a Global Problem. American Journal of Kidney Diseases, 54(6), 1145-1157.
• Kalkan Kocabay, H. (2008). Tiyatroda Göstergebilim. İstanbul: E Yayınları.
• Kelly, E. (2013). International Organ Trafficking Crisis: Solutions Addressing the Heart of the Matter. Boston College Law Review, 54(3), 1317-1350.
• Kızılsümer, D. (2007). İnsan Ticareti İle Mücadele: Uluslararası Belgeler ve Türkiye'nin Çabaları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(01), 113-145.
• Köksal, A. (2016). Organ ve Doku Ticareti Suçları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Laird, D. J., von Andrian, U. H., & Wagers, A. J. (2008). Stem Cell Trafficking in Tissue Development, Growth, and Disease. Cell, 132(4), 612-630.
• Laczko, F., & Gramegna, M. A. (2003). Developing Better Indicators of Human Trafficking. The Brown Journal of World Affairs, 10(1), 179-194.
• Lundin, S. (2012). Organ Economy: Organ Trafficking in Moldova and Israel. Public Understanding of Science, 21(2), 226-241.
• Memişoğlu, F. (2019). Uluslararası İlişkiler ve Uluslararası Göç Bağlamında İnsan Ticareti. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 15(30), 239-287.
• Mendoza, R. L. (2010). Colombia’s Organ Trade: Evidence from Bogotá and Medellín. Journal of Public Health, 18(4), 375-384.
• Moniruzzaman, M. (2012). “Living cadavers” in Bangladesh: Bioviolence in the Human organ Bazaar. Medical Anthropology Quarterly, 26(1), 69-91.
• Mor, E., & Boas, H. (2005). Organ Trafficking: Scope and Ethical Dilemma. Current Diabetes Reports, 5(4), 294-299.
• NHTRC (2019). "Ulusal İnsan Ticareti Kaynak Merkezi", https:// www. lawhelp. org/ hi/ resource/ national -human -trafficking -resource -center, Erişim Tarihi: 04.09.2019.
• OPTN (2019). Organ Temin ve Nakil Ağı (OPTN) 2019 Veri Raporları, https:// www. organdonor. gov/ statistics- stories/ statistics. html, Erişim Tarihi: 25.09.2019.
• Özcan, M. & Arıcan, M. (2008). AB Ceza Adalet Sisteminde Göçmen Kaçakçılığı ve İnsan Ticareti. Review of International Law and Politics, 4(15), 1-38.
• Öztürk, F., & Ardor, H. N. (2007). Suç Sanayiinin Bir Alanı İnsan Ticareti: Türkiye Açısından Bir Değerlendirme. Ekonomik Yaklaşım, 18(62), 79-102.
• Pantone Canvas (2019). "Ulusal İnsan Ticareti Hattı'nın Kampanyası", http:// canvas. pantone. com/ gallery/ 9823967/ HUMAN- ORGAN- TRAFFICKING, Erişim Tarihi: 04.09.2019.
• Polat, O. A. (2015). Organ veya Doku Ticareti Suçları, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Rifat, M. (2013). Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü: Kavramlar, Yöntemler, Kuramcılar, Okullar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Saussure, D. F. (2014). Genel Dilbilim Yazıları, Çev., Savaş Kılıç, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Sayın, H. (2018). Modern Kölelik Olarak Meta-Göçmen İnsan Ticareti Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 79-102.
• Shimazono, Y. (2007). The State of the International Organ Trade: a Provisional Picture Based on Integration of Available Information. Bulletin of the World Health Organization, 85, 955-962.
• Sığırcı, İ. (2016). Göstergebilim Uygulamaları, Metinleri, Görselleri ve Olayları Okuma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Slabbert, M. (2008). Combat Organ Trafficking-Reward the Donor or Regulate Sales. Koers, 73(1), 75-99.
• Şen, Y. F. (2006). Dünya ve Türkiye Perspektifinden Göçmen Kaçakçılığı İnsan Ticareti Organ-Doku Ticareti. Ankara: Kom/Tadoc Yayınları.
• Tanyeri Mazıcı, E., & Çakı, C. (2018). Adolf Hitler’in Korku Çekiciliği Bağlamında Kamu Spotu Reklamlarında Kullanımı, Erciyes İletişim Dergisi, 5(3), 290-306.
• Watts, J. (2007). China Introduces New Rules to Deter Human Organ Trade. The Lancet, 369(9577), 1917-1918.
• Yılmaz, Y. (2017). İnsan Ticareti Suçu ve İçtima Sorunu. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 23(3), 883-972.