THE EFFECT OF BURNOUT LEVELS OF FOOD AND BEVERAGE DEPARTMENT EMPLOYEES ON PERFORMANCE: THE CASE OF AFYONKARAHISAR THERMAL HOTELS

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 180 - 200, 31.03.2023

Ahmet Karagöz , Mustafa Sandıkcı

https://doi.org/10.32958/gastoria.1096537

Öz

The success of the hotels depends on the ability of the employees to show their performance at the highest level. Burnout is one of the most important factors affecting the performance of employees. In this study, which aims to measure the effect of burnout levels of employees on their performance, the concepts of burnout and employee performance are emphasized. Research data were collected through survey and a total of 387 questionnaires were analyzed. The research population is composed of the employees who are working at 5-star thermal hotel located in the city center of Afyonkarahisar, while the sample consists of food and beverage departments’ employees. Collected data was analyzed via statistical program and Cronbach's Alpha Analysis was used for reliability test of scales, Frequency Analysis for the analysis of demographic characteristics, burnout and performance levels of the participants and Correlation Analysis to determine the effect of burnout levels of employees on performance. As a result, as burnout levels increased in food and beverage department employees, a decrease was observed in their job performance.

Anahtar Kelimeler

Burnout, Employee Performance, Food and Beverage Department.

Yiyecek İçecek Bölümü Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin Performansa Etkisi: Afyonkarahisar Termal Oteller Örneği

Öz

Otellerin başarıları, işgörenlerin performanslarını en üst düzeyde gösterebilmelerine bağlıdır. İşgörenlerin performansını etkileyen en önemli unsurlardan birisi de tükenmişlikleridir. İşgörenlerin tükenmişlik düzeylerinin iş performanslarına etkisinin ölçülmesi amaçlanan bu çalışmada tükenmişlik ve işgören performansı kavramları üzerinde durulmuştur. Araştırmanın verilerinin toplanmasında nicel veri toplama tekniklerinden anket yöntemi kullanılmış ve toplam 387 anket analize tabi tutulmuştur. Araştırmanın evrenini Afyonkarahisar il merkezinde bulunan 5 yıldızlı termal otel çalışanları oluştururken, örneklemini ise bu otellerin yiyecek içecek bölümü çalışanları oluşturmaktadır. Toplanan verilerin analizinde SPSS programından yararlanılmış, kullanılan ölçeklerin güvenirlik testi için Cronbach’s Alpha analizinden, katılımcıların demografik özelliklerinin, tükenmişlik ve performans düzeylerinin belirlenmesi için betimsel istatistiklerden ve işgörenlerin tükenmişlik düzeylerinin performansa etkisini belirlemek için regresyon analizinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda yiyecek içecek bölümü çalışanlarında tükenmişlik düzeyleri arttıkça iş performanslarında düşüş gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tükenmişlik, işgören performansı, yiyecek içecek bölümü, yiyecekiçecek işletmeleri

Kaynakça

• Akçamete, A., Kaner, S. ve Bülbin Sucuoğlu, N. (2001). Öğretmenlerde Tükenmişlik, İşdoyumu ve Kişilik, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Aktaş, A. (2002). Turizm İşletmeciliği ve Yönetimi, 2. Baskı, Antalya: Azim Matbaacılık.
• Altay, H. (2009). “Antakya ve İskenderun Otel Çalışanlarının Tükenmişliği ve İş Tatmini Üzerine Bir Araştırma”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.6, S.12: 1-17.
• Ardıç, K. ve Polatcı, S. (2009). “Tükenmişlik Sendromu ve Madalyonun Öbür Yüzü: İşle Bütünleşme”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.32: 21-46.
• Arslantürk, Y. (2009). “Dört Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Performans Değerlendirme: Ankara İli Örneği”, İşletme Araştırmaları Dergisi, S.1, C.2: 19-34.
• Bulut, H. (2014). 4 ve 5 Yıldızlı Otellerde Yiyecek-İçecek Maliyet Kontrol Sistemi: Ankara İli Örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bahar, E. (2006). Tükenmişlik Sendromu, Otel İşletmelerinde Ön Büro Çalışanlarında Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Balcıoğlu, İ., Memetali, S. ve Rozant, R. (2008). “Tükenmişlik Sendromu”, Dirim Tıp Gazetesi, S.83: 99-104.
• Barutçugil, İ. (2002). Performans Yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Bayram, L. (2006). “Geleneksel Performans Değerlendirme Yöntemlerine Yeni Bir Alternatif: 360 Derece Performans Değerlendirme”, Sayıştay Dergisi, S.62: 47-65.
• Benligiray, S. (2004). İnsan Kaynakları Yönetimi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Bingöl, D. (2006), İnsan Kaynakları Yönetimi, 4. Baskı, İstanbul: Arıkan Yayınları.
• Budak, G. ve Sürgevil, O. (2005). “Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama”,D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, C.20, S.2: 95-108.
• Decenzo, D. A. ve Robbıns S. P. (2002). Human Resource Management, 7. Baskı. John Wiley&Sons, Inc: America
• Demirbaş, A. R. (2006). Üç Farklı Hastanede Görev Yapan Yöneticilerin ve Klinikte Çalışan Sağlık Personelinin Tükenmişlik Durumunun Araştırılması, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dilsiz, B. (2006). Konya İlindeki Ortaöğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Bölgelere Göre Değerlendirilmesinin Çok Değişkenlik İstatistiksel Analizi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Dinç, K. (2008). Yardım Mesleklerinde Tükenmişlik Sendromu, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dönem Projesi, Ankara.
• Fidancı, T. (2002). Termal Turizm İşletmelerinde Maliyet Analizleri, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Gül, B. (2014). Tükenmişlik Ölçekleri ve Erzincan Üniversitesi Örneği, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun.
• Kırkan, M. (2014). Otel İşletmelerinin Yiyecek İçecek Bölümü Çalışanlarında Tükenmişlik Sendromu: Kuşadası Örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Kozak, N., Akoğlan Kozak, M. ve Kozak, M. (2010), Genel Turizm İlkeler ve Kavramlar, 4. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Maslach, C. ve Jackson, S. (1981), “The Measurement of Experienced Burnout”, Journal of Occupational Behavior, Vol. 2, No. 2: 99-113.
• Maslach, C. ve Leiter, M. P. (1997), The Truth About Burnout: How Organizations Cause Personal Stress and What to Do About It, San Francisco: JosseyBass.
• Maslach, C. (2003), “Job Burnout: New Directions in Research and Intervention”, Current Directions in Psychological Science, Vol. 12, No.5: 189-192.
• Meier, Scott T. (1983), “Toward A Theory Of Burnout”, Human Relations, Vol.36, No.10: 899910.
• Öner, S. (2011). Psikiyatri Hastanelerinde Çalışan Hemşirelerde Hasta Agresyonuna Gösterilen Tepkiler ile Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Düzce.
• Arı, G. ve Bal, E. (2008). “Tükenmişlik Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F Yönetim ve Ekonomi Dergisi, C. 15, S.1: 131-148.
• Schneider, W. Bortfeld, T. ve Schlegel, W. (2000). “Correlation between CT numbers and tissue parameters needed for Monte Carlo simulations of clinical dose distributions”, Physics in Medicine&Biology, Vol.45, No.2: 151.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013), Using Multivariate Statistics, 6th ed. Pearson, Boston
• Tütüncü, Ö. ve Demir, M. (2002), Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi ve İşgücü Hareketlerinin Analizi, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Uludağ, G. (2018), “Örgütsel Bağlılık ile İşgören Performansı İlişkisini İncelemeye Yönelik Bir Alan Araştırması”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.7, C.1: 171-193
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2018), Bilimsel Araştırma Süreci ve Spss ile Veri Analizi, 5.Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yatkın, Ö. (2017). Konaklama İşletmelerinde Yiyecek İçecek Bölümü Çalışanlarının İş Doyumu İle Tükenmişlik Düzeyi: Kuşadası’nda Faaliyet Gösteren Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, İzmir.
• Yazıcıoğlu, İ. (2010), “Örgütlerde İş Tatmini ve İşgören Performansı İlişkisi: Türkiye ve Kazakistan Karşılaştırması”, Ahmet Yesevi Üniversitesi, Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, S.55, C.1: 243-264.
• Yıldırım, F. (1996). Banka Çalışanlarında İş Doyumu ve Algılanan Rol Çatışması ile Tükenmişlik Arasındaki İlişki, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yıldız, Ş. (2018). Konaklama İşletmelerinin Yiyecek İçecek Bölümlerinde Çalışan İşgörenlerin Tükenmişlik Durumları: Bodrum Örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, İzmir.