İŞSİZLİĞİN SOSYAL DIŞLANMA ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 17, 31.05.2025

Esin Şenol

https://doi.org/10.55769/gauniibf.1614205

Öz

Özet
1980’lerden sonra yaşanan küreselleşme, değişen teknoloji, artan rekabet, küçük ölçekli işletmelerin öneminin artması gibi gelişmeler işgücü piyasasında da köklü değişimleri bera-berinde getirmiştir. Sürekli ve tam zamanlı çalışma yerini, iş güvencesi daha az olan yarı zamanlı çalışma, kısmi çalışma gibi esnek çalışma modellerine bırakmaya başlamıştır. İşsiz-lik de iş sözleşmesinin sona ermesinden daha farklı bir anlam kazanmış, uzun süreli işsiz-lik, işten çıktıktan sonra bir daha işe girememek hatta hayat boyu hiç işe girememek gibi durumlar ortaya çıkmış ve işsizlik hızla artmıştır. Yaşanan bu gelişmeler ışığında kavram olarak ilk kez 1960’larda zikredilmeye başlanan sosyal dışlanma, 1980’lerden sonra işsiz-lik ile birlikte anılmaya başlamıştır.
Bu çalışma, işsizliğin sosyal dışlanma üzerindeki etkilerini ve boyutlarını ölçmeyi amaçla-maktadır. İzlenen yöntem alan araştırması olmuştur. Alan araştırmasına başlanmadan önce sosyal dışlanmayı ölçmek için geliştirilen sosyal dışlanma ölçekleri araştırılmış ve sosyal dışlanma ölçeği olarak Bristol Üniversitesinden Yitzhak Berman ve David Phillips tarafından geliştirilen ölçüm aracı seçilmiş olup, bu ölçek uzman akademisyenlerin görüşleri doğrultu-sunda yeniden düzenlenmiştir. Seçilen sosyal dışlanma ölçeği doğrultusunda alan araştır-masında kullanılacak 48 sorudan oluşan anket geliştirilmiştir. Alan araştırması Ankara ilin-de yapılmıştır. İşsizlerin sosyal dışlanmışlık düzeyleri, çalışan kesim ile karşılaştırıldığında anlamlı bir sonuç elde edilebileceğinden araştırmaya sadece işsizler değil çalışanlar da da-hil edilmiştir.
Söz konusu araştırma verileri, 2010 yılında hazırlanan doktora tezimdeki 2009 yılına ait istatistik verilerine dayanmaktadır (Şenol, 2010). Ankara ilinde 2010 yılında yapılan dokto-ra tezime ait araştırma verilerinden elde edilen bulgular, 2024 yıllı Ankara iline ait nüfus ve işgücü verileri, ülkemize ait enflasyon verileri ile beraber karşılaştırıldığında 2024 yılı Anka-ra’sında işsizlerin ve hatta çalışanların yaşamış olduğu sosyal dışlanmışlığa ışık tutacak ve bir fikir verecek nitelikte olması açısından önem arz etmektedir.
Anahtar Kelimeler: İşsizlik, İşsizlik Türleri, Sosyal Dışlanma, Sosyal Dışlanmanın Ölçül-mesi, Sosyal Dışlanma Alanları

Anahtar Kelimeler

işsizlik , sosyal dışlanma , sosyal dışlanmanın ölçülmesi

Effects of Unemployment on Social Exclusion

Öz

Abstract
Developments such as globalization, changing technology, increasing competition, and the increasing importance of small-scale businesses after the 1980s have brought about radical changes in the labor market. Permanent and fulltime work has begun to be replaced by flexible working models such as parttime work and part-time work, which have less job security. Unemployment has also gained a different meaning than the termination of the employment contract. Namely, situations such as longterm unemployment, not being able to get a job again after leaving a job, or even not being able to get a job at all in life have emerged and unemployment has increased rapidly. In the light of these developments, social exclusion, which was first mentioned as a concept in the 1960s, began to be mentioned together with unemployment after the 1980s.
This study aims to measure the effects and dimensions of unemployment on social exclusion. The method followed was field research. Before starting the field research, social exclusion scales developed to measure social exclusion were researched and the measurement tool developed by Yitzhak Berman and David Phillips from the University of Bristol was selected as the social exclusion scale and this scale was rearranged in line with the opinions of expert academics. In line with the selected social exclusion scale, a survey consisting of 48 questions was developed to be used in the field research. The field research was conducted in Ankara. Since a meaningful result can be obtained when the social exclusion levels of the unemployed are compared with the employed, not only the unemployed but also the employed were included in the research.
and giving an idea about the social exclusion experienced by the unemployed and even employees in Ankara in 2024.
Keywords: Unemployment, Types of Unemployment, Social Exclusion, Measurement of Social Exclusion, Areas of Social Exclusion.

Anahtar Kelimeler

unemployement , Social exclusion , measuring social exclusion

Kaynakça

• Berman, Y. ve Phillips, D. (2000), Indicators of Social Quality and Social Exclusion at Natio-nal and Community Level Social Indicators Research, 50, 330-350.
• Bradshaw J, Gordon D, Levıtas R, Mıddleton S, Pantazıs C, Payne S and Townsend P (1998), Perceptions Of Powerty And Exclusion Report On Preparatory Research.
• Enflasyon verileri. http://www.tüik.gov.tr. (Son erişim tarihi, 08/01/2025)
• İşgücü Verileri. http://www.tüik.gov.tr. (Son erişim tarihi, 08/01/2025 ve 31/12/2009)
• Küreselleşme, Emek Süreçleri ve Yapısal Uyum. Türk Sosyal Bilimler Derneği (7. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi), Ankara, 2002.
• Lordoğlu, K. ve Özkaplan, N. (2007), Çalışma İktisadı. İstanbul. Der Yayınları.
• Lordoğlu, K.(2003), Türkiye’de Yabancıların Kaçak Çalışmaları ve Bağlantılı Sorunlar Üzeri-ne. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt: 17-18, Sayı: 6-1, 31-37.
• Sapancalı, F. (2005), Sosyal Dışlanma. İzmir. Dokuz Eylül Yayınları.
• Şenol, E. (2010), İşsizliğin Sosyal Dışlanma Üzerindeki Etkileri. (Basılmış Doktora Tezi). An-kara, Gazi Üniversitesi.
• The Contribution of Comminity Action Programmes In The Fields of Education, Training and Youth To The Development of Citizenship With A European Dimension. http://europa. eu.int/com/education/citizien/Amsterdam.pdf. (Son erişim tarihi: 08/01/2025 ve 20/11/2009).
• Bradshaw,J., Gordon, D., Levitas, R., Middleton S., Pantazis, C., Payne, P., Townsend, P.(1998), For International Poverty Research, University Of Bristol 8 Woodland Road BristolBS8TN.September.http://scholar.google.com.tr/scholar?q=related:nhT5jF-oKn4J:scholar.google.com/&hl=tr&as_sdt=2000.(Son erişim tarihi: 08/12/2025 ve 24/10/2009.)
• Walker, A. ve Walker, C. (1997), Britain Divided, The Growth Of Social Exclusion In The 1980s and 1990s. London: Child Poverty Action Group Pres.
• Castıllo, Y. (1994), A Comparative Approach To Social Exclusion. International Labour Re-view. Vol. 133, No: 5, 610-625.
• Standıng, G. Globalisatin Flexibility, Seeking Distributive Justice. Macmillan Press, London Kotten, G. (1999), “Social Exclusion And The Flexibility Of Labour”, Social Exclusion In Eu-ropa, Ashgate Publishing, 60.