Farklı Spor Dallarında Görev Yapan Hakemlerin Karar Verme Stillerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 4, 385 - 398, 14.12.2020

Demet Öztürk Çelik

https://doi.org/10.31680/gaunjss.776473

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmada spor müsabakalarını yöneten hakemlerin karar verme stillerinin çeşitli sosyo-demografik değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma 2019-2020 yılında vizesini yaptırmış sezon içerisinde spor müsabakası yöneten futbol, basketbol, voleybol federasyonlarında görev alan 109 hakem ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri Mann ve ark. (1998) tarafından geliştirilmiş ve Türkçe ’ye Deniz (2004) tarafından uyarlaması yapılan Melbourne Karar Verme Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde, SPSS istatistik paket yazılımı kullanılmıştır. Gerçekleştirilen Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk normallik testleri sonucunda verilerin normal dağılım varsayımını karşılamadığı belirlenmiştir. Katılımcıların tanıtıcı özelliklerine göre karar verme puanlarını karşılaştırmak amacıyla Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis H non-parametrik hipotez testleri uygulanmıştır. Hakemlerin karar verme puanlarının federasyon, hakemlik yılı değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir (p<.05). Gerçekleştirilen Dunn-Bonferroni post-hoc testi sonucunda kaçıngan karar verme puanlarındaki farklılığın voleybol- basketbol, futbol- basketbol gruplarından, toplam öz saygı puanlarındaki farklılığın 1-5, 11-15 hakemlik yılı gruplarından kaynaklandığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hakem, Spor, Karar verme

Kaynakça

• Atakan, A., & Arslan, C. (2020). Farklı Klasmandaki Futbol Hakemlerinin Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 4(1), 56-70.
• Atılgan, D., & Tükel, Y. (2019). Hakemlerin Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Sport Sciences, 14(2), 22-32. Avşaroğlu, S., & Ömer, Ü. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Özsaygi, Karar Verme Ve Stresle Başaçikma Stillerinin Benlik Saygisi Ve Bazi Değişkenler Açisindan İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(18), 85-100.
• Balcanlı, F., & Sürücü, M. (2006). ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin sınav kaygıları ve karar verme stilleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45(45), 7-35.
• Cengiz, R., & Pulur, A. (2004). Hakemlerin Fair Play Olaylarına Bakış Açıları. Celal Bayar Üniversitesi Spor Felsefesi ve Sosyal Bilimleri Sempozyumu, 17-20.
• Çetin, M. Ç. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin karar verme stilleri, sosyal beceri düzeyleri ve stresle başa çıkma biçimlerinin bazı değişkenler açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Çolakkadıoğlu, O. (2010). Çatışma kuramına dayalı olarak geliştirilen karar verme beceri eğitimi grup uygulamalarının ergenlerin karar verme stillerine etkisi. Unpublished doctoral thesis. Çukurova University, Adana, Turkey.
• Deniz, M. E. (2011). Karar verme stilleri ve beş faktör kişilik özelliklerinin bağlanma stilleri açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 97-113.
• Dilmaç, B., & Bozgeyikli, H. (2009). Öğretmen Adaylarinin Öznel İyi Olma ve Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1).
• Durna, E. (1997). Türkiye’de Futbol ve Hakem. Yıldızlar Matbaacılık. İstanbul.
• Eskicioğlu, Y., Doğu, G., & Özsoy, S. (2012). Antrenör ve sporcu gözüyle spor yöneticilerinin kararlarında etik ilkelere bağlılıklarının incelenmesi (Beko Basketbol Ligi örneği). İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1-2), 13-22.
• Güçray, S. S. (2001). Ergenlerde karar verme davranışlarının öz saygı ve problem çözme becerileri algısı ile ilişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(8).
• Kelecek, S., Altındaş, A., & Aşçı, F. H. (2013). Sporcuların karar verme stillerinin belirlenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 21-27.
• Kırtepe, A., & Çetinkaya, T. (2018). Farkli Branştaki Hakemlerin Karar Verme Stillerinin Bazi Değişkenler Açisindan İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(10).
• Kurt, E. (2016). Orta Öğretim Öğrencilerinin Karar Verme Stratejilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü …. Pekdoğan, S. (2015). Karar verme stilleri araştırmaları: 2009-2013 yılları arasındaki yüksek lisans tezlerinin incelenmesi. International Journal of Social Science, 34, 321-331.
• Pulur, A., & Akcan, İ. O. (2017). Elit Oryantiring Sporcularının Görsel Reaksiyon Süreleri ile Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişki. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 53-61.
• Salo, I., & Allwood, C. M. (2011). Decision‐making styles, stress and gender among investigators. Policing: An International Journal of Police Strategies & Management.
• Sarıdede, Ç. (2018). Voleybol hakemlerinin öz yeterlik düzeyleri ve karar verme becerilerinin incelenmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. TDK. (2020). http://www.tdk.gov.tr. Erişim Tarihi: 12.07.2020, Adres: www.tdk.gov.tr
• Tekin, M., Özmutlu, İ., & Erhan, S. E. (2009). Özel Yetenek Sinavlarina Katilan Öğrencilerin Karar Verme ve Düşünme Stillerinin İncelenmesi. Journal of Physical Education and Sport Sciences, 11(3).
• Temur, Ö. F. (2012). Öğretmen algılarına göre yöneticilerin karar verme stillerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi: Rize ili örneği. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/İlköğretim. Tosun, K. (1992). İşletme Yönetimi Genel Esaslar (Altıncı Baskı). Ankara: Savaş Kitap ve Yayınevi.
• Utku, I., & Cengiz, R. (2018). Doğa kulüplerine üye bireylerin zaman yönetimi ve karar verme stillerinin incelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 25-35.
• Üngüren, E. (2011). Psikobiyolojik kişilik kuramı ekseninde yöneticilerin kişilik özellikleri, karar verme stilleri ve örgütsel sonuçlara yansımaları. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Vural, M. (2013). Spor genel müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında görev yapan spor yöneticilerinin düşünme ve karar verme stillerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.