Security of Black Sea: International Formations and Turkey

Yıl 2007, Cilt: 1 Sayı: 1, 195 - 217, 01.02.2007

Gökhan Koçer

Öz

The end of the Cold War, and the collapse of the Soviet Union had shown its impact on the Black Sea region as well. The emergence of the new states, and the changing maps had also changed the geostrategical balance in the region. Besides these changes, due to varying facts, the Black Sea had become a region which gains importance and which attracted the attention of international powers. Today, the Black Sea is an important issue of the international security agenda. The security of the Black Sea, which has gone beyond regional level and gained an international and global identity, has an important place in Turkey’s foreign and security policy. In the Cold War era, in order to ensure the security of the Black Sea, the mechanisms of international organizations like EU, NATO, OSCE have been used, besides new entities like Black Sea Economic Cooperation (BSEC), BLACKSEAFOR, and Black Sea Harmony (OBH) has been composed. In this article, the international bodies which have policies through the region and their present and potential effect on the security of the Black Sea and Turkey are examined. 

Anahtar Kelimeler

The Black Sea, International Security, Security of the Black Sea, Turkey’s National Security, International Bodies, BSEC, BLACKSEAFOR, OBH. 

Karadeniz’in Güvenliği: Uluslararası Yapılanmalar ve Türkiye

Öz

Soğuk Savaş’ın sona ermesi ve Sovyetler Birliği’nin dağılması, etkisini Karadeniz bölgesinde de göstermiştir. Bölgede yeni devletlerin ortaya çıkması ve haritaların değişmesi, jeopolitik ve jeostratejik dengeleri de değiştirmiştir. Bu değişimin yanı sıra çeşitli nedenlerin de etkisiyle, Karadeniz, hem önemi artan, hem de uluslararası aktörlerin ilgi alanlarına giren bir coğrafya olmuştur. Karadeniz, artık uluslararası güvenlik gündeminin önemli maddelerinden biri durumundadır. Karadeniz’in, bölgesel düzeyi aşan ve uluslararasılaşan, hatta “küresel” nitelik kazanan güvenliği, Türkiye’nin ulusal güvenlik ve dış politikasında da önemli yer tutmaktadır. Soğuk Savaş sonrasında, Karadeniz’in güvenliğini sağlamak için, bir yandan AB, NATO, AGİT gibi örgütlerin mekanizmaları çalıştırılırken, bir yandan da KEİ, BLACKSEFOR, KUH gibi yeni yapılanmalar oluşturulmuştur. Bu çalışmada, bölgeye yönelik politikaları olan uluslararası ve bölgesel örgütler ve oluşumların Karadeniz’in güvenliği ile Türkiye’nin ulusal güvenliğine mevcut ve olası etkileri incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Karadeniz, Uluslararası Güvenlik, Karadeniz’in Güvenliği, Uluslararası Örgütler, Bölgesel Örgütler, Türkiye’nin Ulusal Güvenliği, KEİ, BLACKSEAFOR, KUH. 

Kaynakça

• AKTEN Necmettin, Jale Nur Ece, Nilüfer Oral ve Hasan Kanbolat, “Karadeniz’in Deği- şen Jeopolitiği Çerçevesinde 71. Yıldönümünde Montrö Boğazlar Sözleşmesi”, Avrasya Dosyası, Cilt 13, No. 1 (2007), ss. 103-139.
• ALKAN Akın, 21. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Karadeniz Güvenliği, Ankara, Nobel Yayınları, 2006.
• Akın Alkan, a.g.e., s. 185.
• AYDIN Mustafa, “Europe’s Next Shore: The Black Sea Region after EU Enlargement”, IIS Occcasional Papers, No. 53, Paris, Haziran 2004.
• BOCUTOĞLU Ersan - Gökhan Koçer, “Politico-Economic Conflicts in the Black Sea Region in the Post-Cold War Era”, OSCE Yearbook 2006, ss. 111-121.
• BOCUTOĞLU, Ersan - Gökhan Koçer, “The Black Sea Security: Is There Any Role For BSEC”, Romanian Journal of International and Regional Studies, Cilt 2, No.1-2 (2006), ss. 28-37.
• BÜKÜLMEZ Başak, “Küresel Güçlerin Karadeniz Stratejilerinin Önündeki Engel: Mont- rö”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, Cilt 3, No. 5 (Haziran 2007), ss. 193-218.
• ÇEÇEN Anıl, “Karadeniz’de Atlantik Emperyalizmi”, 2023, No. 61 (15 Mayıs 2006), ss. 24-28.
• http://www.dzkk.tsk.mil.tr
• http://www.mfa.gov.tr
• http://www.tsk.mil.tr/4_ULUSLARARASI_ILISKILER/4_17_Karadenizin_Deniz_Guven- ligi/ Karadenizin_ Deniz_Guvenligi.htm
• KANBOLAT Hasan, “Türkiye, Karadeniz’de Yeni Ufuklara Yelken Açmak İstiyor”, Avras- ya Dosyası, Cilt 13, No. 1 (2007), ss. 75-80.
• KANBOLAT Hasan, “Karadeniz’in Değişen Jeopolitiği”, Stratejik Analiz, No. 72 (Nisan 2006), ss. 24-36.
• KANBOLAT Hasan, “Türkiye Karadeniz’e Rusya Federasyonu Akdeniz’e”, Stratejik Analiz, No. 90 (Ekim 2007), ss. 6-7.
• Karadeniz Ekonomik İşbirliği ve Türkiye, Harp Akademileri Komutanlığı, İstanbul, Harp Akademileri Basımevi, 1995.
• OĞAN Sinan, “Küresel Mücadelenin Yeni Rekabet Alanı: Karadeniz”, 2023, No. 61 (15 Mayıs 2006), ss. 4-16.
• OKTAY Emel G., “Türkiye’nin Avrasya’daki Çok Taraflı Girişimlerine Bir Örnek: Kara- deniz Ekonomik İşbirliği Örgütü”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 3, No. 10 (Yaz 2006), ss. 149-179.
• PAMİR Necdet, “Enerji Arz Güvenliği ve Türkiye”, Stratejik Analiz, No. 83 (Mart 2007), ss. 14-24.
• PAMİR Necdet, “Karadeniz: Enerji Güvenliğine ve Kaynakların Çeşitlendirilmesine Açılan Kapı”, Avrasya Dosyası, Cilt 13, No. 1 (2007), ss. 243-265. . Oktay F. Tanrı- sever, “Sovyet Sonrası Dönemde Rusya’nın Karadeniz Politikası”, Avrasya Dos- yası, Cilt 13, No. 1 (2007), ss. 173-190.
• YAVUZ Celalettin, “Karadeniz Jeopolitiğinde Küresel Egemenlik Mücadelesi”, 2023, No. 61 (15 Mayıs 2006), ss. 30-42.
• YENİÇERİ Özcan, “Karadeniz’de ABD Satrancı ve Türkiye’nin Pozisyonu”, 2023, No. 61 (15 Mayıs 2006), ss. 18-23.