Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Yayın İlkeleri
Bilişim Teknolojileri Dergisi (BTD) uluslararası hakemli bir dergi olarak bilimsel makalelerin yayınlanması süreçlerini işletmekte ve aşağıdaki ilkeler doğrultusunda yayın hayatını sürdürmektedir.

  1. Yılda dört kez (Ocak, Nisan, Temmuz, Ekim) yayınlanmaktadır.
  2. BTD, sadece elektronik olarak yayınlanmaktadır.
  3. Dergimiz aşağıdaki çalışma alanlarından üretilen makalelere yer vermektedir. (Alt konu başlıkları için Amaç ve Kapsam bölümümüzü inceleyiniz.)
    1. Adli Bilişim
    2. Bilgisayar Bilimleri
    3. Bilişim Sistemleri
    4. Sağlık Bilişimi
    5.  Yönetim Bilişim Sistemleri
  4. Dergiye gönderilen makaleler Türkçe veya İngilizce olarak kabul edilmektedir.
  5. Gönderilen makalelerin inceleme ve değerlendirme süreci, “Kör Hakemlik” yöntemi ile (hakem ve yazarların birbirlerinin bilgilerini görmeleri engellenerek) yürütülmektedir.
  6. Dergimiz Açık Kaynak Yayın Politikasını benimsemektedir.
  7. Dergimizde, makale yayınlama ve yayınlanan makalelere erişim süreçlerinde herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Yayına kabul edilen makaleler için yazarlara ve hakemlere ücret ödenmemektedir.
  8. Dergimizde makale değerlendirme sürecinin, hakem değerlendirmelerine bağlı olarak her bir makale için en fazla 6 ay sürmesi öngörülmektedir.
  9. Gönderilen makaleler için “Düzeltme” kararı alındığında yazarların 15 gün içinde gerekli düzeltmeleri yaparak makalenin son şeklini sisteme yüklemeleri gerekmektedir. Düzeltmeler belirtilen sürede yapılıp gönderilmediği takdirde, editörler makaleyi reddetme hakkına sahiptir.
  10.  Dergiye gönderilen makaleler, başka yerde yayınlanmamış veya yayınlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır.
  11. Tez, sunum veya bildiri olarak kullanılmış ve makale olarak dergimize gönderilen çalışmalar için daha önceki kullanımına yönelik bilgiler aşağıdaki koşullara göre ilk sayfada dipnot olarak verilmelidir.
    1. Çalışma özet bildiri olarak yayınlanmış ise; bildiri başlığı, etkinliğin adı, tarihi ve yer bilgisi yazılmalıdır.
    2. Çalışma lisansüstü tezlerden üretilmiş ise; tezin adı, danışmanın adı, yapıldığı üniversite ve enstitü bilgileri ile birlikte tamamlanma tarihi ve yer bilgisi yazılmalıdır.
    3. Çalışma araştırma kurumu veya fonu tarafından desteklenmiş ise; destek sağlayan kuruluş adı, proje numarası ve tamamlandığı tarih bilgisi yazılmalıdır.
    4. Belirtilen koşullar dışında sunulmuş ve bir kısmı yayınlanmış çalışmalardan üretilmiş makaleler için etkinlik bilgileri ayırt edici şekilde yazılmalıdır.
  12. Gönderilen makaleler hakemlere sunulmadan önce aşağıdaki noktalar dikkate alınarak incelenmekte, değerlendirme sürecine uygun bulunan makaleler hakemlere gönderilmektedir:
    1. Yazım kurallarına uygunluğu
    2. Şekilsel olarak şablona uygunluğu
    3. Amaç ve kapsamına uygunluğu
    4. Yayın ilkelerine uygunluğu
    5. Yayın etiğine uygunluğu
    6. Bilimsel niteliği ve özgünlüğü
  13. Bir makale en az 3 hakem tarafından değerlendirilmekte ve yayına kabul edilmesi için ön şart olarak en az 2 hakem tarafından yayınlanmaya uygun görülmesi gerekmektedir. Hakem onayları sonrasında Baş Editör ve Yayın Kurulu, makalenin yayınlanıp yayınlanmayacağı konusunda karar yetkisine sahiptir.
  14. Dergimize makale gönderen tüm yazarlar eşit haklara sahiptir. Makalelerin değerlendirme, kabul ve yayınlama süreçlerinde çalışma veya yazara herhangi bir ayrıcalık tanınmamaktadır. Kabul edilen makalelerin yayınlanma sırası, kabul zamanına bağlı olarak ayarlanmaktadır. Fakat Yayın Kurulu, gerekli gördüğü durumlarda değişiklik yapma hakkını saklı tutmaktadır.
  15. Bir makale yayına kabul edildikten sonra, “Telif Hakkı Devir Formu” tüm yazarlar tarafından doldurulup imzalanarak dergi sistemine yüklenmelidir.
  16. Yayınlanmak üzere kabul edilen makaleler, Bilişim Teknolojileri Dergisi tarafından yayın haklarının tümüne sahip olarak yayınlanmaktadır.
  17. Dergimize gönderilen makaleler intihal kontrol süreçlerinden (iThenticate vb.) geçirilmektedir. Yayından önce tespit edilen intihallerin %20’nin üstünde çıkması halinde, makale hakem değerlendirme süreci başlatılmadan reddedilmektedir. Yayınlandıktan sonra tespit edilen intihaller için yayından kaldırma işlemi uygulanmakta ve okuyucular için dergide bir editör notu yayınlanmaktadır.


Yayın Etiği
Dergimize çalışma gönderen yazarlar, değerlendirme yapan hakemler ve değerlendirme sürecinde bulunan editörler aşağıdaki hususlara uymakla yükümlüdür. Ayrıca, dergimiz COPE’nin Yazarlar ve Editör Kurulları için oluşturduğu uyulması gereken Temel Uygulamalar (https://publicationethics.org/core-practices) ile ilgili tüm süreci şeffaf bir şekilde yönetme gayretindedir.

Gönderilen ve yayınlanan çalışmalarda, çalışma değerlendirme süreci içinde bulunan tüm paydaşların uyması gereken Yayın Etiği kuralları her bir paydaş için ayrı olarak belirtilmektedir. Tüm paydaşlar sunulan kuralları ve dergide belirtilen yayın ilkelerini kabul etmiş olurlar.

Yazarlar:

  • Gönderilen, değerlendirme aşamasında olan veya yayınlanmış çalışmalarının başka bir dergiye gönderilmemesi, değerlendirme aşamasında olmaması ve yayınlanmamasını,
  • Yapılan çalışmanın intihal içermediğini ve intihal tarama uygulamalarından (iThenticate vb.) en fazla %20 benzerlik skoruna sahip olmaları gerektiğini,
  • Gönderilen çalışmaların dosya adı, içeriği ve ekleri dâhil olmak üzere hiçbir yerinde yazarlar ile ilgili çıkarımda bulunulacak bilgilerin yer almamasını,
  • Yazar sırasının çalışmaya katkı sırasına göre düzenlendiğini,
  • Çalışmanın bilimsel niteliği ve özgünlüğü olduğunu,
  • Herhangi bir izin alınması gerekliliğinde tüm izinlerin alınarak hem çalışma içinde ayrıntılı şekilde belirtildiğini hem de çalışmanın yüklenme aşamasında ek olarak yüklendiğini,
  • Tez, sunum veya bildiriden çıkartılmış çalışmaların açıkça belirtilmesi gerektiğini,
  • Çıkar çatışması durumunda editörlüğün bilgilendirilmesi gerektiğini,
  • Çalışmanın literatüre katkı sağlayabilmesi ve başka araştırmacılar tarafından kaynak gösterilmesi amacıyla içeriğin detaylı olarak sunulması gerektiğini,
  • Editörlüğün çalışma hakkında nihai kararı vermesini,
  • Çalışmada kullanılan ham veya işlenmiş verilerin talep edilmesi durumunda editörlüğe sunulacağını,
  • Çalışmada atıf verilen kaynakların kabul edilir, güvenilir ve tanınır yerlerden olduğunu,
  • Çalışmada kullanılan fon kaynaklarının doğru ve belirgin şekilde belirtilmesi gerektiğini,
  • Telif Hakkı Devir Formunda belirtilen kuralları


Hakemler:

  • Çalışmayı adil, hızlı, etkin, objektif ve detaylı olarak inceleyerek çalışmaya katkı sağlayacak şekilde değerlendirme raporunu sunacağını,
  • Çalışma hakkında süreç boyunca tüm gizlilik ilkelerine uyacağını,
  • Çıkar çatışması durumunda editörlüğün bilgilendirilmesi gerektiğini,
  • Nihai kararın Editörlük yetkisinde olduğunu,
  • Çalışmanın başka bir kaynakla ciddi bir benzerliğinin veya başka bir ortamda yayınlandığının tespiti durumunda Editörlüğün bilgilendirileceğini


Editörler:

  • Yazarları herhangi bir ayrımcılığa (dil, din, ırk, etnik köken, cinsiyet vb.) mahal vermeden eşit şekilde değerlendireceğini ve tüm süreçlerde tarafsız davranacağını,
  • Hem yazarların hem de hakemlerin gizliliği için tüm süreci gizlilikle yürüteceğini,
  • Çıkar çatışması gibi etik olmayan durumlarda süreci adil ve etik ilkeler çerçevesine getirecek adımlar atacağını


Araştırma Etiği

Yazarlar, çalışmalarında uyguladıkları araştırma yöntemleri ile ilgili aşağıdaki hususları kabul etmiş sayılırlar:

  • Araştırmanın özgün ve güncel olduğunu,
  • Dergide belirtilen tüm etik kurallara uygun olarak araştırmanın gerçekleştirildiğini,
  • Yasal/Özel izin belgesi alınması gerekliliğinde uygun bir şekilde süreci tamamlamayı,
  • Araştırma çıktılarının başka araştırmacılar tarafından kullanılması ve önerilen yöntemlerin tekrar uygulanabilmesi için yeterli detaylar ile sunulduğunu,
  • Araştırma için sunulan fon kaynaklarının açıkça belirtildiğini,
  • Araştırmaya katkı düzeyine göre yazarların sırasının belirlendiğini,
  • Gerekli durumlarda kullanılmış olan verilerin ham veya işlenmiş hallerinin Editörlük makamına sunulacağını



Yasal/Özel İzin Belgesi Alınması

Etik Kurul izni gereken durumlarda Etik Kurul izninin alındığının makale içinde yer verilmesi açıkça (izinin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı) belirtilmelidir. Ayrıca, çalışma insan ve hayvan deneklerinin kullanımını gerektiriyor ise çalışmanın uluslararası deklarasyona, kılavuzlara vb. uygun olarak gerçekleştirildiği beyan edilmelidir. Bu sebeple çalışmanın ilk yüklenmesi esnasında veya süreci başlamış çalışmalarda etik kurul izin belgesinin sisteme yüklenmesi ve çalışma içinde belirtilmesi gerekmektedir.

Etik Kurul izni gerektiren durumlar aşağıda belirtilmiştir:
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
• Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış Onam Formu”nun alındığının belirtilmesi,
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi

Çıkar Çatışması

Dergimiz çıkar çatışmalarını hakem değerlendirmelerinde adil bir şekilde yürütmek için çift taraflı kör hakemlik sürecini işletmektedir. Böylelikle değerlendirme süreci ve sonrasında hakemler ve yazarlar birbirlerinden haberdar olmayacaklardır. Sürecin yönetimini izleyen alan editörü ise çıkar çatışması oluşan durumlarda editörlüğe bilgi vererek ilgili çalışmanın başka bir alan editörüne yönlendirilmesini talep etmekle sorumludur.