YALIN BİR “İŞARET DİZGESİ”

Yıl 2001, Cilt: 16 Sayı: 1, 0 - , 17.04.2013

Aysu Başkaya

Öz

1960’ların sonlarında, modernizmin artık pek çok kimse için ilgi çekici olmadığı birdönemde, Venturi’ler (Robert Venturi, Denise Scott Brown ve Steven Izenour) LasVegas örneğinde, ilk kez olarak mimarlığın popüler durumunu, işaret sisteminin birdili gibi ele almışlardır. Bu dönemde gösterilenin yapının önüne geçtiği biryaklaşımda, kentte mimari kalite mekansal veya biçimsel başarıdan değil,dekorasyondan kaynaklanmaktadır. ‘İşaretler Mimarlığı’ olarak tanımlanan veüzerinde işaretleri barındıran bu mimaride, mekan ve fonksiyonun birlikteliğiaranmaz. Son kırk yıllık sürede Las Vegas kentinde yapılar arası boşluklarındoldurulmasıyla kentsel tasarıma farklı bir bakış açısıyla birlikte, farklı bir mimarianlayış da getirilmiştir. Bugün işaretler kadar yapıların da sembol olarak öneçıkmasıyla yalın bir “işaret dizgesi” söz konusudur. Zaman içersinde pek çok şeyyeni bir boyut kazansa da, ‘imge’nin sunuş şekli çok fazla değişmemiştir. İmgelerhalen gösterime yönelik işaretlerin paketler halinde sindirime hazır bir şekildesunulduğu anlık bildirimlerdir. Las Vegas örneğinde var olan bu popüler durum,işaret sisteminin bir dili gibi ele alınarak görsel imaj, yön bulma, okunabilirlik,zihinsel şemalar-beklentiler gibi başlıklarda çözümlenmeye çalışılır. Görsel imajınözel bir sınıfını teşkil eden işaretler, hareket ve iletişim için bir sahne gibi ele alınanmekan dilinin bir parçası olarak tartışılır.

Anahtar Kelimeler

İşaret, iletişim, imaj, hareket, hız.

Kaynakça

• Venturi, R.- Scott Brown, D.-Izenour, S. Learning from Las Vegas: The
• Forgotten Symbolism of Architectural Form, The MIT Press., Cambridge,
• Mass, 1977.
• Morgan, T.C. Psikolojiye Giriş, Hacettepe Üniv. Psikoloji Bölümü Yayınları,
• Ankara, Çeviren: S. Karataş, 1995.
• Goldstein, E.B. Sensation and Perception, Wadsworth Publ. Co., Belmont,
• California, 1989.
• Neisser, U. Cognition and Reality, Freeman, San Fransisco, 1977.
• Kandel, E.E.-Hawkins, R.D. “The Biological Basis of Learning and
• Individuality”, Scientific American, September, Vol. 267, No.3, 80, 1992.
• Norberg-Schulz, C. Intentions in Architecture, The M.I.T. Press, Cambridge,
• Mass, 56, 1988.
• Passini, R. Wayfinding in Architecture, NY: Van Nostrand Reinhold
• Company, 90-92, 1984
• Bonta, J. P. Architecture and its Interpretation: a study of expressive
• systems in architecture, Lund Humphries, London, 26, 1979.
• Smith, F. P. Architecture and the Human Dimension, George Godwin
• Limited, London, 137 1979.
• Passini, R. Wayfinding in Architecture, NY: Van Nostrand Reinhold
• Company, 97, 1984
• Norberg-Schulz, C. Intentions in Architecture, The M.I.T. Press, Cambridge,
• Mass, 53, 1988.
• Lozano, E. Community design and the culture of cities, Cambridge Univ.
• Press, Cambridge, 290-293, 1990.
• Porter, T. The Architect’s Eye: Visualization and Depiction of Space in Architecture, E&FN Spon, London, 44, 1997.
• Lang, J. Creating Architectural Theory: The Role of the Behavioural
• Sciences in Environmental Design, Van Nostard Reinhold Company, New
• York, 90, 1987.
• Porter, T. The Architect’s Eye: Visualization and Depiction of Space in
• Architecture, E&FN Spon, London, 26, 1997.
• Banks, S. Virtually Las Vegas, London, 1993.
• Jencks, C. Architecture Today, Academy Editions, London, 316, 1993.
• Lozano, E. Community Design and the Culture of Cities, Cambridge Univ.
• Press, Cambridge, 287-288, 1990.
• Eco, U. “İşlev ve Gösterge: Göstergebilim Açısından Mimari”, Erkman, F.
• Göstergebilime Giriş, Alan Yayıncılık, İstanbul, 97, 1987.
• Venturi, R.- Scott Brown, D “A Significance for A & P Parking Lots or Learning
• from Las Vegas”, Editör: Nesbitt, K. Theorizing a New Agenda for
• Architecture: An Anthology of Architectural Theory, 1965-1995, Princeton
• Architectural Press, New York, 308-321, 1996.