ÇUKUROVA YÖRESİNDEKİ MEVSİMLİK TARIM İŞÇİLERİNİN YERLEŞİM DOKULARI VE YAŞAM ÜNİTELERİ

Yıl 2004, Cilt: 19 Sayı: 4, 0 - , 10.04.2013

Şule Özbekmezci Sare Sahil

Öz

Bu makalede Çukurova Yöresindeki mevsimlik tarım işçilerinin barınma koşulları ele alınmıştır. Mevsimlik tarım işçileri, yöre içi mevsimlik tarım işçileri (I. grup) ve yöre dışı mevsimlik tarım işçileri (II. grup) olarak ayrıldığı için, bu işçilerin barınma sorunları ayrı ayrı gözlemlenmiş, yetersizlikler tespit edilmiş ve çözüm önerileri sunulmuştur. Mevcut durum; yerinde bizzat gözlemle yerleşim dokuları ve yaşam üniteleri olmak üzere iki bölümde incelenmiştir. Yerleşim dokuları kroki, yerleşim planları ve sülietlerle, yaşam üniteleri ise plan, kesit, görünüş ve perspektiflerle ifade edilmiştir. I. grup ve II. grup ailelere ait farklı yaşam ünitelerindeki çeşitliliklerde görsel malzemelerle birlikte sunulmuştur. Daha sonra yerleşim dokularında ve yaşam ünitelerinde görülen eksiklikler göz önüne alınarak birbirinden farklı yerleşim dokusu önerileri ve yaşam ünitesi önerisi geliştirilmiştir. Mevsimlik tarım işçilerinin geçici ikamet yerlerindeki barınma sorunun çözümünün, ailelerin gelenek, görenek ve alışkanlıkları dikkate alınarak planlanacak, barınma yurtlarıyla mümkün olduğu inancına varılmıştır. Barınma yurtlarının hayata geçirilmesiyle zaman içerisinde sürekli ikamet yerlerindeki sorunlarında ortadan kalkacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çukurova yöresi, mevsimlik tarım işçisi, barınma sorunu, yerleşim dokusu, yaşam ünitesi, barınma yurdu.

Kaynakça

• Anon, Genel Nüfus Sayımı, Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, Adana Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, D.İ.E. Matbaası, Ankara, 1985.
• M.P.M., Tarım ve Orman İşçilerinin Sorunlarına İlişkin Çözüm Önerileri Semineri, M.P.M. Yayınları, Ankara,1982.
• Yalçın, Ö.F., Çukurova Bölgesinde Mevsimlik Tarım İşçilerinin Sosyo-Ekonomik Sorunları Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, 1980.
• Köroğlu, M.,Ö., Beritanlı Aşireti ve Yerleştirme Modeli Toplumsal ve Mekansal Örgütlemme, Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi,1980.
• Yurdakul, O., Adana İlinde Geçici Tarım İşçilerinin Sosyo-Ekonomik Sorunları, M.P.M. Yayınları, Ankara, 1982.
• Şahinkaya, R., Diyarbakır İli Merkez Köylerinde Ailelerin Konut ve Sağlık Koşulları, Beklentileri ve Kadının Statüsü, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara,1983.
• Erk, N., Burgut, R., Yıldırım, E., Çukurova Bölgesine Gelen Geçici Tarım İşçilerinin Çalışma ve Yaşam Koşullarının İyileştirilmesi, TÜBİTAK- TOAG 519 Projesi, Adana,1986.
• Şeker, M., Güneydoğu Anadolu Projesi, Sosyal ve Ekonomik Sorunlar, Başarı Matbaası, Ankara, 1987.
• Akkoyunlu, Z., Geleneksel Urfa Evlerinin Mimari Özellikleri, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,1988.
• Alioğlu, E.,F., Geleneksel Mardin Şehir Dokusu ve Evleri Üzerine Bir Deneme, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi,1989.
• Sarptürk, İ., Adana İli Kır Toplum Yapısı İçinde Kadının Yeri, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı,1990.
• Karacan, A.R., Tarım Kesiminde Geçici Tarım İşçilerinin Çalışma Koşulları, Ücret Sistemleri ve Çalışanların Sosyal Güvenlikleri Üzerine Bir Araştırma, Manisa Örneği, Friedrich Ebert Vakfı, İstanbul, 1991.
• Nazik, M.H., Kadınların Mevsimlik Tarım İşlerinde Çalışmalarının Ailenin Ekonomik Durumu ve Yaşam Biçimine Etkisi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ev Ekonomisi Anabilim Dalı, 1993.
• Sanal, M.E., Tarım Kesiminde Ücretli Aracılık, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı, 1994.
• Önal, B., Tarım İşçilerinin Sağlık Sorunları, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, 1995.
• Demirkol, M., Tarımsal Üretimde Çalışan İşçilerin Ekonomik ve Sosyal Durumları (Gap ile Birlikte Diyarbakır’da Yaşanan Değişim), Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Maliye Ekonomisi Anabilim Dalı,1998.
• Seyhan, E., Mardin Evlerinde Mekan Kurgusu, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi, Mimarlık Ana Bilim Dalı, 1999.
• Dalkılıç, N., Geleneksel Diyarbakır Evlerinde Plan, Cephe ve Yapı Öğeleri Tipolojisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 1999.
• Bekleyen, A., Eski Diyarbakır Evlerinin Sosyal ve Kültürel Açıdan İncelenmesi: Fiziksel ve Davranışsal Konumlar, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mimarlık Ana Bilim Dalı, 1999.
• Kantar, M., Adana İl Merkezinde ve Kırsal Alanında Yaşayarak Tarımsal Faaliyetlerine Devam Eden Ailelerde Toplumsal Yapı ve Toplumsal Cinsiyet, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 2000.
• Hawkes, G.R., Taylor, M., Power Structure in Mexican and Mexican American Farm Labor Families, Journal of Marriage and the Family,1975.
• Johnston, G., Martin, P.L., Employment and Wages Reported by California Farmers in 1982, Monthly Labor Riviev, 1983.
• Whıtener, L.A., Statistical Portrait of Hired Farm Workers, Monthly Labor Reviev, 1984.
• Molnar, J.J., Determinants of Subjective Well-Being Among Farm Operators: Characteristics of The Individual And The Farm, Rual Sociology,1985.
• Godwin, D.D., Farm Wives Preferences, Time Allocation, and off Farm Employment Status, Home Economics Research Journal,1988.
• Özbekmezci, Ş., Mevsimlik Tarım İşçilerinin Barınma Sorunları ve Yaşam Üniteleri, Yayınlanmamış YL. Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2003.