Öz
Baldaken, Klasik Dönem Osmanlı camilerinin çekirdeğini oluşturan en önemli strüktürel sistemdir. Bu sistem; ana kubbenin, birbirine askı kemerleriyle bağlanan ayakların oluşturduğu strüktüre oturtulmasıyla meydana getirilmiştir. Bu tür camilerde mekan, bu baldaken strüktürün etrafında gelişmiştir. Dört, altı veya sekiz ayaktan meydana gelebilen bu sistem Osmanlı mimarisinde son derece özgün ve zengin bir cami geleneğinin oluşmasına ve Klasik çizgilerine kavuşmasına neden olmuştur. Bu baldaken strüktürler arasında en yaygın uygulamalar dört ayaklı baldaken strüktürlerle gerçekleştirilmiştir. Nitekim mekanın bazen iki yana, bazen de dört yana genişletildiği bu sistemde 6 farklı mekansal varyasyonun denendiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Kuban, D., Osmanlı Dini Mimarisinde İç
- Mekan Teşekkülü - Rönesansla Bir Mukayese,
- Güven Basım ve Yayınevi, İ.T.Ü. Mimarlık
- Fakültesi, s. 15-16, İstanbul, 1958.
- Kuban, D., Sinan’ın Sanatı ve Selimiye, Türkiye
- Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, s. 49-50,
- İstanbul, 1997.
- Kuran, A., İlk Devir Osmanlı Mimarisinde
- Cami, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları, No:
- , s. 16, Ankara, 1964.
- Aslanoğlu, İ., Tire’de Camiler ve Üç Mescit,
- ODTÜ, s. 71, Ankara, 1978.
- Eyice, S., “Fatih Külliyesi” maddesi, İstanbul
- Ansiklopedisi, Cilt: 3, Tarih Vakfı, s. 265,
- İstanbul, 265-270, 1994.
- Uzluk, Ş., “İstanbul’daki Eski Fatih Camiinin Bir
- Benzeri Konya’da Selimiye Camii”, Vakıflar
- Dergisi, IX, 173-181, s. 177, 1971.
- Kuban, D., “Zal Mahmud Paşa Külliyesi”
- maddesi, İstanbul Ansiklopedisi, Cilt: 7, Tarih
- Vakfı, s. 542, İstanbul, 542-543, 1994.
- Çelikkol, Z., Rodos’taki Türk Eserleri ve
- Tarihçe, Türk Tarih Kurumu Basımevi, T.T.K.
- Yayınları, s. 69, Ankara, 1992.
- Aslanapa, O., Türk Cumhuriyetleri Mimarlık
- Abideleri, Türksoy Yayınları, No: 7, s. 197,
- Ankara, 1996.
- Kuban, D., 100 Soruda Türkiye Sanatı Tarihi,
- Gerçek Yayınevi, s. 79, İstanbul, 1981.
- Kuran, A., Mimar Sinan, Hürriyet Vakfı
- Yayınları, s. 214, İstanbul, 1986.
- Kuban, D., “Yeni Cami Külliyesi” maddesi,
- İstanbul Ansiklopedisi, Cilt: 7, Tarih Vakfı, s.
- , İstanbul, 464-467, 1994.
- Ahunbay, Z., “Sultan Ahmed Külliyesi” maddesi,
- İstanbul Ansiklopedisi, Cilt: 7, Tarih Vakfı, s.
- , İstanbul, 55-61, 1994.
VARIATIONS ON THE SQUARE BASED BALDACHIN IN OTTOMAN MOSQUES FOR THE CONCEPT OF SPACE (15TH-17TH CENTURIES)
Öz
Baldachin which has constituted the core of mosques is the most important structural system. In this system, the
main dome is seated on structure which constitute with pillars anchored each other with supporting arches. The
spatial composition developed around this domed baldachin structural system in these mosques. This system
which can be constituted four, six or eight pillars caused to come into existence original and rich mosque
tradition for Ottoman architecture and it reached the Classical line. The most widespread applications were
constructed with four pillars system. As a matter of fact, it was observed that six different spatial variations were
tried in this system in which space was expanded to two or four sides.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Kuban, D., Osmanlı Dini Mimarisinde İç
- Mekan Teşekkülü - Rönesansla Bir Mukayese,
- Güven Basım ve Yayınevi, İ.T.Ü. Mimarlık
- Fakültesi, s. 15-16, İstanbul, 1958.
- Kuban, D., Sinan’ın Sanatı ve Selimiye, Türkiye
- Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, s. 49-50,
- İstanbul, 1997.
- Kuran, A., İlk Devir Osmanlı Mimarisinde
- Cami, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları, No:
- , s. 16, Ankara, 1964.
- Aslanoğlu, İ., Tire’de Camiler ve Üç Mescit,
- ODTÜ, s. 71, Ankara, 1978.
- Eyice, S., “Fatih Külliyesi” maddesi, İstanbul
- Ansiklopedisi, Cilt: 3, Tarih Vakfı, s. 265,
- İstanbul, 265-270, 1994.
- Uzluk, Ş., “İstanbul’daki Eski Fatih Camiinin Bir
- Benzeri Konya’da Selimiye Camii”, Vakıflar
- Dergisi, IX, 173-181, s. 177, 1971.
- Kuban, D., “Zal Mahmud Paşa Külliyesi”
- maddesi, İstanbul Ansiklopedisi, Cilt: 7, Tarih
- Vakfı, s. 542, İstanbul, 542-543, 1994.
- Çelikkol, Z., Rodos’taki Türk Eserleri ve
- Tarihçe, Türk Tarih Kurumu Basımevi, T.T.K.
- Yayınları, s. 69, Ankara, 1992.
- Aslanapa, O., Türk Cumhuriyetleri Mimarlık
- Abideleri, Türksoy Yayınları, No: 7, s. 197,
- Ankara, 1996.
- Kuban, D., 100 Soruda Türkiye Sanatı Tarihi,
- Gerçek Yayınevi, s. 79, İstanbul, 1981.
- Kuran, A., Mimar Sinan, Hürriyet Vakfı
- Yayınları, s. 214, İstanbul, 1986.
- Kuban, D., “Yeni Cami Külliyesi” maddesi,
- İstanbul Ansiklopedisi, Cilt: 7, Tarih Vakfı, s.
- , İstanbul, 464-467, 1994.
- Ahunbay, Z., “Sultan Ahmed Külliyesi” maddesi,
- İstanbul Ansiklopedisi, Cilt: 7, Tarih Vakfı, s.
- , İstanbul, 55-61, 1994.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mimarlık |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mart 2013 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Haziran 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2006 Cilt: 21 Sayı: 2 |