Kentsel kurguya doğal yaklaşım: Yapraktan kente

Yıl 2023, Cilt: 38 Sayı: 1, 127 - 142, 21.06.2022

Ömer Atabeyoğlu Gülşah Bilge

https://doi.org/10.17341/gazimmfd.845241

Öz

Doğadan öykünerek tasarlanan, üretilen ve geliştirilen sistemler zamanla hayatın ve yaşam alanlarının kalıcı bir parçası haline dönüşmüştür. Doğanın hala çok fazla gizem ve öğüt barındırdığı gerçeğinden yola çıkılarak gerçekleştirilen bu çalışma; kent formasyonlarına doğal bir çözüm önerisi olarak yaprak damarlanma şekillerinin bir atfı temelinde kurgulanmıştır. Yaprak damarlarının dizilimi ve oranlarından esinlenerek bir kent kurgusunun işlevselliği ve estetiğinin sorgulandığı bu çalışma, zamanın gerektirdiği enerji etkin, sürdürülebilir ve doğa ile uyumlu bir kent düzeni oluşturmayı hedef almaktadır. En etkin taşınım ve alan yönetim kurgusunu barındırdığı düşünülen yaprakların kent formasyonuna da optimum bir referans olacağı düşünülmektedir. Bu amaçla, 38 adet odunsu geniş yapraklı bitkiden toplanan yaprak örnekleri bütünüyle ve detayda mikroskop ile 1mm ile 200µ arasında olmak üzere görüntülenerek fotoğraflandırılmıştır. Örneklerden elde edilen yaprak damar şekillenmesinden kentsel kurguya uygun olanlar seçilmiştir. Bu seçim sürecinde fraktal analiz ve Space Syntax yöntemleri gerçekleştirilmiştir. Önerilen kent kurgularının bir kentin fonksiyonel gereklilikleri dikkate alınarak, çeşitli fonksiyonlar özelinde etkinliği analiz edilmiştir. Çalışmada, farklı yaprak damarlarından yola çıkılarak önerilen farklı kent formasyonlarının birbirlerine üstünlükleri sorgulanmıştır. Ayrıca öneriler Norberg Schulz ve Lynch mekan kuramları ve tasarım ilkeleri doğrultusunda yorumlanmıştır. Bununla birlikte, dünyada bu kuramın varlığına işaret edebilecek örnek kentler de araştırılmıştır. Biyobenzetimin kent boyutunda hayata aktarılmasını amaçlayan bu çalışma, kentlerin sağlıklı gelişimini teminat altına almada bir alternatif olarak görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Biyobenzetim, kentsel tasarım, yaprak, sürdürülebilirlik, space syntax, fraktal analiz, mekan kuramları

Kaynakça

• Rao, R. (2014). Biomimicry in architecture. International Journal of Advanced Research in Civil, Structural, Environmental and Infrastructure Engineering and Developing, 1(3), 101-107.
• Salim, N. A., Mydin, M. A. O., & Ulang, N. M. (2014). Biomimetic Architecture in Building Envelope Maintenance (A Literature). In E3S Web of Conferences (Vol. 3, p. 01007). EDP Sciences.
• Erdine, E. (2013). Biomimetic Strategies in Tower Design. Biomimetics and Bio-Inspiration - Volume 1 - Computation and Performance
• Arslan, G. Y. (2014). Biomimetic Architecture A New Interdisciplinary Approach to Architecture. ALAM CIPTA, International Journal of Sustainable Tropical Design Research and Practice, 7(2), 29-36.
• Yeler, G. (2015). Influences of The Living World On Architectural Structures: An Analytical Insight. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering, 20(1), 23-38.
• Naguib, M., & Hanafi, A. M. (2013). Exploring the Applications of Bio-Eco Architecture for Sustainable Design and Construction process. European Journal of Sustainable Development, 2(4), 85-96.
• Yuran, F. A., & Taşgetiren, S. A. (2010). Biologically Inspired Design. Electronic Journal of BioTechnology, 1(2), 23-30.
• Zari, M. P. (2007). Biomimetic approaches to architectural design for increased sustainability. In The SB07 NZ Sustainable Building Conference.
• Selçuk, A., & Sorguç, A. (2007). Impact Of Biomimesis In Architectural Design Paradigm. Gazi University Journal of Engineering and Architecture, 22(2), 451-459.
• Alqalami, T., Ahmed, V., & Ormerod, M. (2015). Bio-inspired design material: a multipurpose case study. WIT Transactions on The Built Environment, 149, 567-577.
• Dengler, N., & Kang, J. (2001). Vascular patterning and leaf shape. Current opinion in plant biology, 4(1), 50-56.
• Nelson, T., & Dengler, N. (1997). Leaf vascular pattern formation. The Plant Cell, 9(7), 1121.
• Runions, A., Fuhrer, M., Lane, B., Federl, P., Rolland-Lagan, A. G., & Prusinkiewicz, P. (2005, July). Modeling and visualization of leaf venation patterns. In ACM Transactions on Graphics (TOG) (Vol. 24, No. 3, pp. 702-711). ACM.
• Scarpella, E., Barkoulas, M., & Tsiantis, M. (2010). Control of leaf and vein development by auxin. Cold Spring Harbor perspectives in biology, 2(1), a001511.
• Scoffoni, C., Rawls, M., McKown, A., Cochard, H., & Sack, L. (2011). Decline of leaf hydraulic conductance with dehydration: relationship to leaf size and venation architecture. Plant Physiology, pp-111.
• Roth-Nebelsick, A., Uhl, D., Mosbrugger, V., & Kerp, H. (2001). Evolution and function of leaf venation architecture: a review. Annals of Botany, 87(5), 553-566.
• Barthélemy, M., & Flammini, A. (2008). Modeling urban street patterns. Physical review letters, 100(13), 138702.
• Katifori, E., Szöllősi, G. J., & Magnasco, M. O. (2010). Damage and fluctuations induce loops in optimal transport networks. Physical Review Letters, 104(4), 048704.
• Hillier, B., 2003. The architectures of seeing and going: or, are cities shaped by bodies or minds? And is there a syntax of spatial cognition?, in: Hanson, J. (Ed.), Fourth International Space Syntax Symposium. University College London, London.
• Eskidemir, K., 2016. Urban Morphology & Culture: Comparative Analyses From Anatolian And Italian Towns. İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology.