HBIM supported archive model

Yıl 2024, Cilt: 39 Sayı: 1, 443 - 460, 21.08.2023

Merve Anaç E. Gorun Arun

https://doi.org/10.17341/gazimmfd.1175113

Öz

Transferring historical structures to future generations with their unique construction technique, aesthetics, and material properties is only possible with the proper restoration and archiving. The fact that the sources and documents about the buildings are in different people and in different formats in Turkiye makes it difficult to understand their structural change and to analyze the current situation. It has been found that there is currently no digital archive system to control the processes of the structures and the flow of documents between institutions. In this study, a digital archive model that can be used in restoration projects and historical building research over Gaziantep's traditional civil buildings has been designed. The model provides a solution for prolonged restoration processes due to human errors by providing file control in the restoration workflow. In the designed model, the multi-layered information structure in cultural heritage buildings was supported by the Historical Building Information management (HBIM) systems by 3D visuals and the building alterations are collected on a single platform Besides the HBIM building library of components on studied building group was developed to be used as a decision support system for the next restoration works. This digital archive model, developed for an example of traditional civil buildings in Gaziantep will be a base for the development and use of HBIM models and the HBIM library.

Anahtar Kelimeler

Historical Building Information Management (HBIM), Archive System, Gaziantep Traditional Civil Building

HBIM destekli arşiv modeli

Öz

Yapım tekniği, estetik ve malzeme özelliği bakımından özgün olan tarihi yapıların gelecek nesillere aktarılması ancak doğru restorasyon ve doğru arşivleme ile mümkündür. Türkiye’de yapılara dair kaynakların ve belgelerin farklı kişilerde ve değişik formatlarda olması bunların yapısal değişimini anlamayı ve mevcut durum analizini zorlaştırmaktadır. Mevcut durumda yapıların geçirdiği süreçleri ve kurumlar arasında belge akışının denetimini sağlayacak herhangi bir dijital arşiv sisteminin olmadığı tespit edilmiştir. Bu çalışmada Gaziantep geleneksel sivil mimari yapıları üzerinden restorasyon süreçlerinde ve tarihi yapı araştırmalarında kullanılabilecek bir dijital arşiv modeli tasarlanmıştır. Model, restorasyon iş akışında dosya denetimi sağlayarak kişilerden kaynaklanan hatalardan dolayı uzayan restorasyon süreçleri için bir çözüm oluşturmaktadır. Tasarlanan modelde Tarihi Yapı Bilgi Yönetimi (HBIM) sistemlerinden yararlanılarak kültürel miras yapılarındaki çok katmanlı bilgi yapısı 3D görsellerle desteklenmiş ve yapı değişimleri tek bir platformda toplamıştır. HBIM modelleri aracılığı ile yapının hem geometrik hem de semantik bilgilerini tek bir platformda toplamak mümkün olmuştur. Ayrıca HBIM modeli içerisinde kullanılmak üzere çalışılan bina grubunda yapı bileşenlerine ait HBIM yapı bileşen kütüphanesi geliştirilerek sonraki yapılacak restorasyon çalışmaları için karar destek sistemi kurulmuştur. Gaziantep geleneksel sivil yapılar örneği üzerinden geliştirilen bu dijital arşiv modeli HBIM modellerinin ve HBIM kütüphanesinin geliştirilmesi ve kullanılması bakımından temel niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler

Tarihi Yapı Bilgi Yönetimi (HBIM), arşiv sistemi, Gaziantep geleneksel sivil yapı, Historical Building Information Management (HBIM), Archive System, Gaziantep Traditional Civil Building

Kaynakça

• [1] Ahunbay Z, Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, YEM Yayın, 7. baskı, İstanbul, 1996.
• [2] Farias T. M., Roxin A., Nicolle C., A Rule-based Methodology to Extract Building Model Views, Automation in Construction, 92, 214–229, 2018.
• [3] Ozcan Z., Planlamada Disiplinler Arası İlişkiler ve Kentsel Arkeolojinin Yerı̇, Journal of theFaculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 21 (4), 681–687, 2006.
• [4] Arayici Y., Towards Building Information Modelling for Existing Structures, Structural Survey, 26 (3), 210–222, 2008.
• [5] Korumaz A. G., Kültürel Miras Yönetiminde Karar Destek Sistemlerinin Kullanımına Yönelik Bir Model Önerisi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2015.
• [6] Aladağ H., Kültür Varlıklarının Korunmasında Koruma Yönetimı̇ Sürecı̇, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2010.
• [7] Ersen A., Türkiye’de Tarihi Çevre Koruma(Ma) Tarihi ve Rekonstrüksiyon Üzerine Düşünceler, Restorasyon ve Konservasyon Çalışma Dergisi, 12, 3–25, 2014.
• [8] Önge M., Kültür Mirasını Tanımlamak için Türkiye’de Kullanılan İlk Özgün Terim : Asar-ı Atika, Eurasscience Journals, 6 (1), 8–14, 2018.
• [9] Güler M., Ekinci Y., Tarihi Çevre Korumanın Yönetsel Boyutu ve Alan Yönetimi, Çağdaş Yerel Yönetimler, 19 (3), 1–24, 2010.
• [10] Ahunbay Z., Kültür Mirasını Koruma İlke ve Teknikleri,1. baskı, İstanbul, 2019.
• [11] Kayın E., Türkiye Koruma Tarihindeki Kırılmalar, Mimarlık Dergisi, 343, 18-26, 2008.
• [12] Pakben U., Tarı̇hı̇ Yapıların Rölöve ve Analizlerinde Kullanılan İlerı̇ Belgeleme Tekniklerı̇, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 2013.
• [13] ICOMOS, Venedik Tüzüğü. 1964.
• [14] Dağıstan Özdemir M. Z., Türkiye’de Kültürel Mirasın Korunmasına Kısa Bir Bakış, Journal of the Chamber of City Planners,31 (1), 20–25, 2005.
• [15] Kamacı E., 2863 Sayılı KTVKK’nın Uluslararası Yasal Düzenlemeler Bağlamında Değerlendirilmesi, Metu Journal of the Faculty of Architecture (Metu JFA), 31 (2), 1–23, 2014.
• [16] Yaldız E., Anıtsal Yapıların Kullanım Sürecinde Değerlendirilmesine Yönelik Bir Model Önerisi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya,, 2013.
• [17] T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu 660 Nolu İlke Kararı, Taşınmaz Kültür Varlıklarının Gruplandırılması, Bakım ve Onarımları,19,1–5, 1999.
• [18] Dik G., Kültür Varlığı Sivil Mimarlık Üzerinde İşlev Değişiklikleri Sonucu Ortaya Çıkan Sorunlar ‘Gaziantep Merkezi Örneği,’, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 2006.
• [19] Resuloğlu S., Koruma Olgusu ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurullarının Yaklaşımları, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 2005.
• [20] Kuban D., Türkiye’de Kentsel Koruma Kent tarihleri ve Koruma Yöntemleri, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2017.