Tarihi gar binalarının kullanıcı tercihlerine göre zamansız müzeye dönüştürülmesi üzerine bir araştırma: Ankara Gar Binası örneği

Yıl 2025, Cilt: 40 Sayı: 1, 429 - 442

Esra Uslu Yasin Dönmez A.esra Bölükbaşı Ertürk

https://doi.org/10.17341/gazimmfd.1413669

Öz

Bir kentin sahip olduğu mimari formlar ve özelliklerinin yanı sıra, şehre ait gar binaları kentin kimliğini oluşturan önemli unsurlar arasındadır. Tarihi gar yapıları, kenti ziyaret etmek ve deneyimlemek isteyen kişilerin, kent ile ilk karşılaştıkları anı simgeledikleri için insanların hafızalarında önemli bir yer edinir. Bu kapsamda, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş döneminde yapılmış ve tarihsel olarak önemli olaylara şahitlik etmiş, hala aktif olarak kullanılan Ankara Gar Binası’nı deneyimleyen kişilerin görüşleri alınarak, kullanıcı tercihleri tespit edilmiş ve yapının zamansız müzeye dönüşümü ile ilgili düşünceleri alınmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kapsamında anket tekniği kullanılmıştır. Örneklem alanını Ankara Gar Binası kullanıcıları oluşturmuş ve kolayda örneklem yöntemi ile anket soruları beşli Likert ölçeğinde hazırlanmıştır. 521 kişinin anket verileri IBM SPSS Statistics programına işlenmiş ve yanıtlar analiz edilerek yorumlanmıştır. Sonuç olarak, bazı faktörler için farklı yaş grupları, meslek grupları, eğitim durumları, medeni durum ve ikamet yeri arasında belirgin farklılıklar ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tarihi gar binası, zamansız müze, kullanıcı tercihleri, Ankara Gar Binası

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi beyan ederim.

Research on adapting historical station buildings to timeless museums according to user preferences: The case study of the Ankara Station Building

Öz

Station buildings stand among the significant elements shaping the identity of a city, alongside its architectural form and characteristics. The historical station buildings hold a significant place in people's memories, as they symbolize the initial encounter of individuals who wish to visit and experience the city. In this context, to take the opinions of people who experienced the Ankara Station Building, which was built during the founding of the Republic of Turkey and witnessed historically important events and is still actively used, a survey was conducted to identify user preferences. The aim is to explore the adaptation of the building into the timeless museum. During the study, the survey technique was used within the scope of the quantitative research method. The sampling area consisted of Ankara Station Building users and the survey questions were prepared on a five-point Likert scale with the convenience sampling method. The survey data of 521 people were processed into the IBM SPSS Statistics program and the responses were analyzed and interpreted. As a result, significant differences emerged in some factors between different age groups, employment groups, educational groups, marital status, and location status.

Anahtar Kelimeler

Historical station building, timeless museum, user preferences, Ankara Station Building

Kaynakça

• 1. Jokilehto J., A history of architectural conservation, Routledge, 2017.
• 2. Wong L., Adaptive Reuse in Architecture: A Typological Index, Birkhäuser, 2023.
• 3. Simons R., DeWine G., Ledebur L., Retired, Rehabbed, Reborn: The Adaptive Reuse of America’s Derelict Religious Buildings and Schools, 1, The Kent State University Press, 2017.
• 4. Zuraini Md A., Rodiah Z., Nik E.M., Nabila M., Adaptive reuse of historical buildings: Service quality measurement of Kuala Lumpur museums, Int. J. Build. Pathol. Adapt., 37 (1), 54–68, 2018.
• 5. Miran F.D., Husein H.A., Introducing a Conceptual Model for Assessing the Present State of Preservation in Heritage Buildings: Utilizing Building Adaptation as an Approach, MDPI, 13 (4), 2023.
• 6. Arandelovic B., Musil R., The renovation, rehabilitation, and adaptation of Historical Heritage Buildings in Public Ownership. The case of historical buildings of exceptional importance in Vienna, Building and Environment, 246, 110937, 2023.
• 7. Song Y., Adaptation of historical buildings: a coevolutionary approach applied to an historical palace in Vimercate, ARC I - Scuola di Architettura Urbanistica Ingegneria delle Costruzioni, 2022.
• 8. Pérez M. F. C., Klaus Biesenbach Y Bettina Funcke (ed.): MoMA PS1. A History, Proyecto, Progreso, Arquitectura, 22 160-161, 2020.
• 9. Meshal A., Tareq M., Adaptive Reuse of Heritage Buildings ‘Old Buildings in Mosul as A Case Study, ZJPAS, 31 (3), 2019.
• 10. Cupper D., Railroad Museum of Pennsylvania: Pennsylvania Trail of History Guide. Stackpole Books, 2002.
• 11. Sato M., Transportation Museum in Tokyo and railway heritage conservation, Japan Railway & Transport Review, 43, 2006.
• 12. Zein R., Marco A., Da Estação Julio Prestes à Sala São Paulo de Concertos: um estudo de caso, 2007.
• 13. Lunardon A., Vladimirova D., Boucsein B., How railway stations can transform urban mobility and the public realm: The stakeholders’ perspective, Journal of Urban Mobility, 3, 100047, 2023.
• 14. Triggianese, M., Cavallo R., Baron N., Kuijper J., Stations as Nodes: exploring the role of stations in future metropolitan areas from a French and Dutch perspective, TU Delft OPEN Publishing, 2018.
• 15. Yakın Ö., Demiryolu Yapılarının Ankara’daki Oluşumu, Online Journal of Art and Design, 9 (4), 2021.
• 16. Xie K., Liang B., Song Y., Dong X., Analysis of Walking-Edge Effect in Train Station Evacuation Scenarios: A Sustainable Transportation Perspective, Sustainability, 11 (24), 2019.
• 17. Soimun A., Johnata W., Evaluation of Facility Services at Kepatang Train Station Based on User and Community Interest, 2 (2), 46–56, 2023.
• 18. Akabal F.M., Masirin M.I.H.M., Akasah Z.A., Rohani M.M., Review on Selection and Suitability of Rail Transit Station Design Pertaining to Public Safety, IOP Conf. Ser.: Mater. Sci. Eng., 226 (1), 012033, 2017.
• 19. Naubada A., Qi Z., Historical Study and Strategies for Revitalisation of Burt Institute (A Railway Heritage Building), The Historic Environment: Policy & Practice, 11 (1), 40–55, 2020.
• 20. Azhari N.F.N., Mohamed E., Public Perception: Heritage Building Conservation in Kuala Lumpur, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 50, 271–279, 2012.
• 21. Joudifar F., Olgaç T.Ö., A ‘Reuse Projection Framework’ Based on Othello’s Citadel and Cultural Tourism, The Historic Environment: Policy & Practice, 11 (2–3), 202–231, 2020.
• 22. Önder B.Z., Kültür Mekan Tasarım Bağlamında Kültür Kodlarının (1891) 1. ve (1935-1937) 2. Gar Binası`nın Üzerindeki Etkisi, Hacettepe Üniversitesi, 2018.
• 23. Başbolat Ö., Ankara İstasyon ve Çevresinin Tarihi ve Fiziksel Gelişimi, Ankara Üniversitesi, 2022.
• 24. Erarslan A., The Art Déco Influence in the Modern Turkish Architecture of the Early Republican Period, Prostor, 30, 2 (64), 2022.
• 25. Toprak G.K., Şahlan K.Ç., Tarihi Yapı ve Yeni Yapı Arasındaki İlişkinin Göstergebilim Aracılığı ile Okunması: Ankara Tarihi Gar Binası ve Hızlı Tren Garı Örneği, Çağdaş Mimarlık ve Kentsel Tasarım Araştırmaları, Dakam Yayınları, 46-58, 2022.
• 26. Sedes F., Çıkrıkçı S., An Investigation of the Reuse Potential of Historical Train Stations by Considering the Effects of High-Speed Train Stations Aded to the Urban Fabric, Example of Ankara Railway Stations, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 9 (4), 1552-1573, 2022.
• 27. Kaymakci S., Functioning of Heritage Building as Museums and Examining with Examples from Istanbul, Journal of Architecture and Life, 7 (2), 647-667, 2022.
• 28. Kirci N., An Evaluation on Syntactic and Formal Analysis Of Museums, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 25 (2), 189-199, 2010.
• 29. Bakır B., Urfalıoğlu N., Bursa’da Müze Olarak Kullanılan Geleneksel Konutlara Bir Örnek: Hüsnü Züber Evi ve Restorasyonu, STAR Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 4 (6), 10, 2023.
• 30. Özri̇li̇ Y., Selçuklu Sanatının Yurt Dışındaki Müze Ortamlarında Görsel ve Kavramsal İfade Biçimleri, Library Archive and Museum Research Journal, 5 (1)1, 96–116, 2024.
• 31. Teki̇n F., Kolektif belleğin mekâna yerleştirilmesi: Kelime Müzesi örneği, Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 38, 887–907, 2024.
• 32. Zerrouki N., Harrou F., Houacine A., Bouarroudj R., Cherifi M.Y., Zouina A.D.A., Sun Y., Deep Learning for Hand Gesture Recognition in Virtual Museum Using Wearable Vision Sensors*, IEEE Sensors J., 1–1, 2024.
• 33. Aiello D., Fai S., Santagati C., Virtual Museums As A Means For Promotıon And Enhancement Of Cultural Herıtage, The International Archives of the Photogrammetry, ISPRS Annals of the Photogrammetry, 17 (2), 33–40, 2019.
• 34. White D., Vološin’s Poems on the Revolution and Civil War, The Slavic and East European Journal, 19 (3), 297–309, 1975.
• 35. Negassi K.M., Current Multifaceted Malaise Of Fdre Through The Prism Of Adwa, Sydney, Australia, 2021.
• 36. Aksoy E., Gültekin N., The Effects of Railway and Railway Station Complex on Urban Development: Ankara Turkey, in Twelfth International Conference on Urban Transport and the Environment in the 21st Century, 2007.
• 37. Aydar, A., Demiryolu istasyonlarının kentsel mekâna etkileri: Ankara garları örneği, masterThesis, 2022.
• 38. Çömlekçioğlu T., Pirinç Y.B., Top İ., Alpay G., Korkmaz E., Ankara Gar ve Kompleksi, Mehmet Süha Ünsal, HIST 203 (1), 2014.
• 39. Ural A., Kılıç İ., Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi SPSS 12.0 for Windows, Ankara, Detay Yayıncılık, 2013.
• 40. Tabachnick B.G., Fidell L.S., Using multivariate statistics, 5, Boston: Pearson/Allyn & Bacon, 2007.
• 41. Kalaycı Ş., SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, 2018.
• 42. Shrestha N., Factor Analysis as a Tool for Survey Analysis, AJAMS, 9 (1), 4–11, 2021.
• 43. Zhang Y., Liu S.F., Research on the Landscape Image of Urban Architecture Environment -A Case Study on Shenzhen, Ekoloji Dergisi, 107, 805–811, 2019.
• 44. Yong A.G., Pearce S., A beginner’s guide to factor analysis: Focusing on exploratory factor analysis, Tutorials in quantitative methods for psychology, 9 (2), 79–94, 2013.
• 45. Kaiser H.F., An index of factorial simplicity, Psychometrika, 39 (1), 31–36, 1974.
• 46. Kuyrukçu Yıldız E., Bir" Yapı" Değil Bir" His" Yaratmak: Troya Müzesi Örneği., Online Journal of Art & Design, 9 (3), 2021.
• 47. Kuyrukçu Yıldız E., Elitok M.K., Çağdaş Müze Mimarisine Bağlamsal Bir Yaklaşım: Odunpazarı Modern Müze Örneği, ASOS, 116, 187–201, 2021.