BALKAN SAVAŞLARI'NDAN LOZAN'A BATI TRAKYA MESELESİ VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ÜN BATI TRAKYA POLİTİKASI From Balkan Wars to Lozan: The Western Thrace Problem and the Western Thrace Policy of the Mustafa Kemal Ataturk

Yıl 2008, Cilt: 1 Sayı: 3, 83 - 96, 01.09.2008

Sedef Bulut

Öz

Anahtar Kelimeler

-

BALKAN SAVAŞLARI'NDAN LOZAN'A BATI TRAKYA MESELESİ VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ÜN BATI TRAKYA POLİTİKASI

Öz

Balkan Coğrafyası jeopolitik konumu dolayısıyla tarih boyunca birçok savaş ve mücadeleye sahne olmuştur. 19. yy başlarında “ Doğu Meselesi” ekseninde bu bölgede kısa sürede din, dil, ırk, kültür ve mezhep kavgaları etrafında gelişen bir mücadele başlamıştır. Özellikle Balkan savaşlarından önce Bulgarlar, Yunanlar ve Sırplar arasında Batı Trakya üzerinde yoğun bir rekabet yaşanmıştır. Bununla birlikte bu bölge Balkan savaşları sonrasında tamamen kaybedilmiştir. Söz konusu rekabet çerçevesinde bir çok çete bu bölgede yıkıcı faaliyet göstermiştir. I. Dünya Savaşı esnasında çetelerin faaliyetleri hız kazanırken Osmanlı Devleti çeşitli tedbirler almaya çalışmıştır. Bu faaliyetler karşısında Rumeli halkı varlığını korumak için olağanüstü çaba göstermiştir.Bu makalede, 20.yy. başlarından Lozan Konferansına kadar olan mücadele ana hatlarıyla değerlendirilmiş, Batı Trakya meselesi ağırlıklı olarak Misak-ı Milli ve Mustafa Kemal’in görüşleri çerçevesinde incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Batı Trakya, Balkan Savaşları, Misak-ı Milli, Lozan, Atatürk

Kaynakça

• ATATÜRK, Mustafa Kemal (1989), Nutuk- Söylev, c.III, TTK Yayınları, Ankara.
• Atatürk’ün Milli Dış Politikası (1919-1923), (1992),c.I.,Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• AKMAN, Halil. (2006), Paylaşılamayan Balkanlar, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
• ATAY, Falih Rıfkı (1984), Çankaya, İstanbul.
• AYIŞIĞI, Metin, “Mütareke Dönemi Batı Trakya Meselesi”, www. metinayisigi. com.
• BAYTOK, Taner (2007), İngiliz Belgeleriyle Sevr’den Lozan’a, Doğan Kitapçılık,İstanbul.
• BIYIKLIOĞLU,Tevfik (1992), Trakya’da Milli Mücadele c. I-II,.TTK Yayınları, Ankara
• EROĞLU, Hamza (1994), Atatürk Hayatı ve Üstün Kişiliği, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• DEDE, Abdürrahim(1978), Balkanlar’da Türk İstiklal Hareketleri, Türk Dünyası Yayınları,İstanbul.
• EZHERLİ, İhsan (1992), Türkiye Büyük Millet Meclisi(1920-1992) ve Osmanlı Meclis-i Mebusanı (1877-1920),TBMM Yayınları, Ankara.
• GENÇ, Reşat. (2007), (der.Semih Yalçın vd.), “Atatürk ve Balkanlar”, Makaleler 2, Berikan Yayınları, Ankara.
• GÜNER, Zekai (1998), “Atatürk’ün Trakya Üzerine Düşünceleri, Trakya- Paşaeli Cemiyeti ile İlişkileri”, Üçüncü Uluslararası Atatürk Sempozyumu”, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara.
• GÜNDAĞ, Nevzat (1987), “ 1913 Garbi Trakya Müstakil Hükümeti”, H.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Dergisi, c.I., S:1, Ankara.
• İstiklal Harbi Gazetesi, (2004), ATO Yayınları,Ankara.
• KAFALI, Mustafa. (2005), (der. Semih Yalçın vd.), “ Batı Trakya Türkleri ve Yunanistan”, Makaleler 2, Berikan Yayınları, Ankara.
• KARACA, Taha Niyazi, Son Osmanlı Meclis-i Mebusan Seçimleri,TTK Yayınları, Ankara.
• KARACAN, Ali Naci (2006), Lozan, Nokta Kitap, İstanbul.
• KURTULUŞ,Ümit (1979), Batı Trakya’nın Dünü Bugünü, Sincan Matbaası, Ankara
• MECLİS-İ MEBUSAN ZABIT CERİDESİ, c.1,ictima:1,Devre:4,TBMM Basımevi,1992, Ankara.
• MERAY, Seha (1969), Lozan Barış Konferansı, Tutanaklar, Belgeler,c.I, SBF yayınları, Ankara.
• NUR, Rıza, Joseph C. Grew (2003), Lozan Barış Konferansı’nın Perde Arkası (1922-1923),Örgün Yayınevi,,İstanbul.
• ORAN, Baskın (1991), Türk- Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• ŞİMŞİR, Bilal N., (1990), Lozan Telgrafları I (1922-1923), TTK Yayınları, Ankara.
• TBMM GİZLİ CELSE ZABITLARI, Devre:1, C.III.
• TEMİZ, Ahmet, (2007), Velid Ebuzziya’nın Lozan Mektupları, IQ Yayınları, İstanbul.
• TURAN, Şerafettin (1989), Atatürk’ün Düşünce Yapısını Etkileyen Olaylar, Düşünürler, Kitaplar,TTK Yayınları, Ankara.
• YALÇIN,Semih(2007), Atatürk’ün Milli Dış Siyaseti,Berikan Yayınları, Ankara.
• YALÇIN, Semih. (edit.) (2008), Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Berikan Yayınları, Ankara.