KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER

Yıl 2019, Sayı: 25, 179 - 210, 31.12.2019

Adem Bulut

Öz

Kitābu’l İdrāk Li-Lisāni’l Etrāk, 14. yüzyılda yazılmış Türkçe sözlük ve gramer kitaplarının en eskisi olup içermiş olduğu malzeme ile dönemin dil bilgisi yapı kuralları ile söz varlığı hakkında bilgi sunmaktadır. Sözlük ve dil bilgisi bölümlerinden oluşan eser, Mısır sahasında Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmıştır. Sözlük bölümünde üç binden fazla isim ve fiil madde başları bulunmaktadır. Bu madde başlarının ve dil bilgisi bölümünde Türkçede kullanıldığı bilgisi verilen sözcüklerin kimisi diğer dillerden ödünçlemedir. Eserdeki alıntı kelimelere yönelik çalışma, daha önce Musa Salan tarafından yapılmıştır. Bu çalışmada da Kitābu’l İdrāk Li-Lisāni’l Etrāk’te geçen ve Salan’ın çalışmasında yer almayan alıntı kelimeler işlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Kitābu’l İdrāk Li- Lisāni’l Etrāk, Ebū Ḥayyān, Alıntı Kelimeler

Kaynakça

• ARGUNŞAH, Mustafa ve GÜNER, Galip (2015), Codex Cumanicus, İstanbul: Kesit Yayınları.
• CAFEROĞLU, Ahmet (1931), Abû Hayyan Kitâb Al-İdrâk Li-Lisân Al-Atrâk, İstanbul: Evkaf Matbaası.
• CLAUSON Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary Of Pre-Thirteenth-Century Turkish, London: Oxford University Press.
• DEVELLİOĞLU, Ferit (2003), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, (20. Baskı), Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
• DOERFER, Gerhard (1965), Türkische und Mongolische Elemente ım Neupersischen, Band I, Wiesbaden: Franz Steiner Verlag GMBH.
• DOERFER, Gerhard (1967), Türkische und Mongolische Elemente ım Neupersischen, Band II, Wiesbaden: Franz Steiner Verlag GMBH.
• ERDAL, Marcel (1991), Old Turkic Word Formation. Volume. I, Wiesbaden: Otto harrassowitz.
• ERDAL, Marcel (1991), Old Turkic Word Formation. Volume. II, Wiesbaden: Otto harrassowitz.
• EREN, Hasan (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• GOLDEN, Peter (1992), An Introduction to the History of the Turkic Peoples Ethnogenesis ans StateFormation in Medieval and Early Modern Eurasia and the Middle East. Wiesbaden: Otto Harrassowitz.
• GOLDEN, Peter (2000), The King’s Dictionary, Leiden-Boston-Köln: Brill.
• GOLOVİNSKY, M. (1913), A New English-Russian and Russian-English Dictionary Containing The Whole Vocabulary in General Use With Copious Selecetions of Scientific, Technical and Commercial Terms and Others Lately Brought into Use with Their Pronunciation Figured, Philadephia: David McKay.
• GÜLENSOY, Tuncer (2011), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• GÜNER, Galip (2013), Kıpçak Türkçesi Grameri, İstanbul: Kesit Yayınları.
• KANAR, Mehmet (2010), Farsça-Türkçe Sözlük, (2. Baskı), İstanbul: Say Yayınları
• KAYMAZ, Zeki (2015), Kitâbu’l İdrâk li-Lisani’l Etrâk’e Eklemeler. X. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı Bildirileri, Saraybosna, 242-246.
• KAYMAZ, Zeki (2017), Kitâbu’l İdrâk li-Lisani’l Etrâk Eserinin Kahire Nüshası Üzerine Mülahazalar, Kazguu Üniversitesi, 21-25.
• KAYMAZ, Zeki (2016), Kitâbu’l İdrâk li-Lisani’l Etrâk Hakkında Bazı Notlar (Ed: Bilgehan Atsız Gökdağ, Nazım Muradov). Ankara: Prof. Dr. Tofiq Hacıyev Türklük Biliminde Bir Ömür, Akçağ Yayınları, 323-328.
• LESSİNG, Ferdinand De (2003a), Moğolca-Türkçe Sözlük 1 A-N, (çev. Günay Karaağaç), Ankara: Türk Dil Kurumu.