BİR ŞEHNAZ OYUN PİYESİNİN ŞEKERPARE FİLMİNE UYARLANIŞINDAKİ KURGUSAL DEĞİŞİMLERİN KARAKTERLERE YANSIMASI

Yıl 2024, Sayı: 34, 213 - 226, 30.06.2024

Bilginç Eyan

Öz

Tiyatral metinlerin sinemaya uyarlanmış formlarını incelemek tiyatro ve edebiyatın, sinema ile ilişkisini hem görünür kılar hem de bu iki alan arasındaki farkları belirginleştirir. Söz konusu farklılıklar, doğal olarak birçok kez uyarlama metnin, asıl esere göre birtakım değişimler yaşamasını gerektirir. Bu değişimlerden en çok etkilenen yapı unsurlarından biri de kişiler dünyasıdır. Bu durum Türk Edebiyatı’nda da birçok kez varlık gösteren bir yapıya sahiptir. 1983 yılında Turgut Özakman’ın yazmış olduğu “Bir Şehnaz Oyun” isimli tiyatro oyunu, aynı dönemde Yavuz Turgul’un senaryolaştırmasıyla birlikte “Şekerpare” ismiyle sinema filmi olarak uyarlanmıştır. Yapılan uyarlama neticesinde özellikle karakterler çerçevesinde hem yapısal ve teknik hem de karakteristik açılardan birçok değişim ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, tiyatral bir anlatı olan “Bir Şehnaz Oyun” isimli piyes ve sinemasal bir kurgu olan “Şekerpare” isimli sinema filminin şahıs kadroları arasında karşılaştırmalı bir inceleme yapılmış ve orijinal eserin sinema filmine aktarımı sırasında karakterlere yansıdığı gözlemlenen değişimlerin gerekçeleri, her iki formun da gereklilikleri doğrultusunda analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bir Şehnaz Oyun, Şekerpare, Turgut Özakman, Tiyatro, Film

The Reflections Of Fictional Changes On The Characters In The Adaptation Of Bir Sehnaz Oyun To Sekerpare Film

Öz

Studying the forms of theatrical texts adapted to cinema both makes the relationship of theater and literature with cinema visible and decrees the differences between these two fields. These differences naturally often require the adaptation to undergo some changes compared to the original work. One of the building elements most affected by these changes is the characters This situation has a structure that exists many times in Turish Literature. In 1983, the theater play “Bir Şehnaz Oyun”, written by Turgut Özakman, was adapted as a motion picture under the name “Şekerpare” with the screenplay by Yavuz Turgul at the same time. As a result of the adaptation, many changes have emerged both structurally, technically and characteristically, especially within the framework of the characters. In this study, a comparative examination was made between the individual cast of the play “Bir Şehnaz Oyun”, which is a theatrical narrative, and the film “Şekerpare”, which is a cinematic fiction. the reasons for the changes observed to be reflected in the characters during the transfer of the original work to the motion picture have been analyzed in accordance with the requirements of both forms.

Anahtar Kelimeler

Bir Şehnaz Oyun, Şekerpare, Turgut Özakman, Theatre, Film

Kaynakça

• ARSLAN, E. (2018). Şener Şen’in Rol Aldığı Filmlerde Halk Kültürü Unsurlarının Kullanımı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erzurum Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ARZU FİLM (21 Ağustos 2023). Şekerpare FULL HD. Arzu Filim (Video). Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=Z36c3fDqvJY
• AYDOĞAN, D. vd. (2021). Tiyatroda Sanal Gerçeklik Atılımı. Akademik Sanat, 14: 130-140. DOI: 10.34189/asd.2021.14.010
• BALOĞLU, U. (2012). Tiyatro Yapıtlarının Sinemaya Uyarlanmasında Anlatısal ve Yapısal Değişiklikler: William Shakespeare’ın Hamlet Oyununun Filmsel Uyarlama Örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ÇAĞLAR, M. (2010). Turgut Özakman’ın Oyun Yazarlığı. (Yayımlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• GÖĞEBAKAN, E. (2008). Açık Biçim Oyun Tekniği ve Turgut Özakman’ın Oyunlarında Açık Biçim Unsurların İrdelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.