JANDARMA KARAKOLU KURULUŞ YERİNİN AHP-TOPSIS TABANLI BİR MATEMATİKSEL MODEL İLE SEÇİMİ VE CAS/CBS İLE ANALİZİ; BİR İLİMİZDE UYGULAMA

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 305 - 338, 24.11.2021

Adnan Abdulvahitoğlu , İrfan Macit , Melik Koyuncu

https://doi.org/10.28956/gbd.1028022

Cited By: 4

Öz

Küreselleşmenin, nüfus artışının ve teknolojideki hızlı değişimin getirdiği dinamik ortam; ülkelerin iç ve dış güvenlik algılarının belirsizleşmesine ve güvenlik paradigmalarının değişmesine neden olmaktadır. Bu nedenle kamu düzeni ile ulusal güvenliğe yönelik tehditler de farklılaşmaktadır. Bu bağlamda terörizm, ayrılıkçı ve bölücü hareketler, etnik ve dini çatışmalar, göçmen kaçakçılığı, uluslararası organize suçlar vb. asimetrik tehditler, yeni değişkenler olarak ortaya çıkmaktadır. Bu husus güvenlik algılarının da büyük ölçüde değişmesine neden olmaktadır. Bununla birlikte hızla artan dünya nüfusunun ihtiyaç duyduğu kaynaklar da hızla tükenmektedir. İnsanların ihtiyaçlarının karşılanamaması nedeniyle ortaya çıkan toplumsal kargaşa ve ekonomik sorunlar kamu düzeninin bozulmasına neden olmaktadır. Ayrıca teknolojik gelişmelere paralel olarak artan suç ve suç çeşitleri, ülkelerin en önemli güvenlik sorunu haline gelmektedir.
Türkiye’de iç güvenlik ve kamu düzeni polis, jandarma ve sahil güvenlik birimlerince sağlanmaktadır. Jandarma, sorumluluk bölgesinde jandarma karakolları vasıtasıyla emniyet ve asayişi sağlamaktadır. Bu çalışmada, jandarma karakollarının kuruluş yerleri, Çok Kriterli Karar Verme(ÇKKV) yöntemleri tabanlı Karma Tam Sayılı Programlama ile belirlenerek, sezgiler ve duygulardan uzak en uygun karar verilmiş olunacaktır. Daha sonra tespit edilen kuruluş yeri, Coğrafi Analiz Sistemi(CAS) ve Coğrafi Bilgi Sistemi(CBS) kullanılarak analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler

AHP, TOPSIS, Karma Tam Sayılı Programlama, Jandarma Karakolu, CAS/CBS

SELECTING THE FACILITY LOCATION OF THE GENDARMERIE STATION WITH AN AHP-TOPSIS BASED MATHEMATICAL MODEL AND ANALYSIS USING GAS/GIS; A CASE STUDY IN A CITY

Öz

Dynamic environment, brought about by globalization, population growth and rapid change in technology, causes the internal and external security distinction of the countries to become more ambiguous and to change security paradigms too. Therefore, threats to national security and public order also differ. In this context, terrorism, separatist movements, ethnic and religious conflicts, international organized crime etc. asymmetric threats emerge as new parameters. Thus, security perceptions change drastically. However, the resources needed by the rapidly increasing, world population are also rapidly depleting. The social turmoil and economic problems that arise due to the inability to meet the needs of people cause public order to deteriorate. Furthermore increases in crime numbers and crime types in parallel with technological developments, become the most important security problem of the countries.
he police, the gendarmerie and the coast guard units ensure internal security and public order in Turkey. Gendarmerie provides safety and security in the field of responsibility with its stations. In this study, facility locations of gendarmerie stations will be determined by using Multiple Criteria Decision Making (MCDM) based Mixed Integer Programming. Thus, the optimum decision is made without intuition and emotions. Then the detected location is analyzed with Geographic Analysis System (GAS) and Geographic Information System (GIS).

Anahtar Kelimeler

AHP, TOPSIS, mixed integer programming, gendarmerie station, GAS/GIS

Kaynakça

• Abdulvahitoğlu, A., (2021). AHP-TOPSIS Tabanlı Matematiksel Modelleme ile Jandarma Karakolu Kuruluş Yeri Seçimi ve CAS/CBS İle Analizi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği ABD, Doktora Tezi, 287 sayfa, Adana.
• Akça, M. ve Şahin, R., (2018). Çok Amaçlı Karma Tam Sayılı Tesis Yerleşim Problemi Modeli ve Askeri Tesiste Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 24(1):117-123.
• Akgün, İ., Erdal, H., (2019). Solving an Ammunition Distribution Network Design Problem Using Multi-Objective Mathematical Modelling, combined AHP-TOPSIS and GIS, Computers and Industrial Engineering, 129:512-528.
• Ayöperken, E. ve Ermiş, M., (2011). İnsansız Hava Araçları İçin Üs Konumlarının Kapsama Alanı Problemi Olarak Modellenmesi ve Eniyilenmesi. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 5(1):61-71.
• Chen S.J., Hwang C.L. (1992). Fuzzy Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications, Springer -Verlag, Berlin, Dağdeviren, M., Yavuz, S., Kılınç, N., (2009). Weapon Selection Using the AHP and TOPSIS Methods Under Fuzzy Environment, Expert Systems With Applications, 36:8143-8151.
• Erdal, H., (2018). Risk Tabanlı Tesis Yeri Seçimi Problemi: Güvenlik Sektörü İçin Bir Uygulama, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(2):461-477.
• Gencer, C. ve Açıkgöz, A., (2006). Türk Silahlı Kuvvetleri Arama Kurtarma Timlerinin Yerleşiminin Yeniden Düzenlenmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 21(1):87-105.
• Güzel, D., Erdal, H. ve Acar, E., (2015). Kolluk Kuvvetlerinin Hizmet Üretim Etkinliğinin Artırılmasına Yönelik Bir Model Önerisi: Bütünleşik Araç Atama Modeli. The Journal of Academic Social Science Studies, 40:463-483.
• Hakimi, S.L., (1964). Optimum Location of Switching Centers and the Absolute Centers and Medians of a Graph, Operations Research, 12(3):450-459.
• Hwang, C.L. ve Yoon, K., (1981). Multiple Attribute Decision Making, Springer-Verlag, Berlin.
• Kabak, M., Sağlam, F., Aktaş, A., (2017). Farklı Uzaklık Hesaplama Yaklaşımlarının TOPSIS Üzerinde Kullanılabilirliğinin İncelenmesi, Gazi Üniversitesi Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi Dergisi, 32(1):35-43.
• Jozaghi, A., Alizadeh, B., Hatami, M., Flood, I., Khorrami, M., Khodaei, N. ve Tousi, E.G., (2018). A Comparative Study of the AHP and TOPSIS Techniques for Dam Site Selection Using GIS: A Case Study of Sistan and Baluchestan Province, İran.
• Karavidic, Z., Projovic, D., (2018). A Multi-Criteria Decision-Making Model in the Security Forces Operations Based on Rough Sets, Decision Making, Applications in Management and Engineering, 1(1):97-120.
• Kress, M. ve Royset, J.O., (2007). Aerial Search Optimization Model (ASOM) for UAVs in Special Operations, Naval Postgraduate School, Monterey, CA, 13(1):23-33.
• Kurban, Ö.F. ve Can, T., (2016). Acil İstihbarat, Gözetleme ve Keşif İhtiyaçları için Mini İnsansız Hava Araçlarının Yer Kontrol İstasyonlarının Seçimi, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12(45):35-59.
• Lenegala, S., Stımers, M., (2017). The AHP in GIS-Driven Military Operation Base Selection: A Case Study in Sri Lanka, Journal of Defense Management, 7(1):1-11.
• Macit, İ., Oğulata, S.N. ve Alparslan, Z.N., (2018). Kentsel Arama Kurtarma Birliklerinin Yerleşim Yeri Problemi Çözümünde Matematiksel Programlama ve Simülasyon Yaklaşımları: İstanbul Örneği, Çukurova Üniversitesi Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi Dergisi, 33(1):55-66.
• Özcan, E.C., Ünlüsoy, S. ve Eren, T., (2017). AHP ve TOPSIS Yöntemleriyle Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Yatırım Alternatiflerinin Değerlendirilmesi, Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 5(2):204-219.
• Öztürk, A., (2011). Yöneylem Araştırmasına Giriş, 2. Baskı, İstanbul, Ekin Yayınevi.
• Razi, N. ve Karataş, M., (2016). A Multi Objective Model For Locating Search And Rescue Boats, European Journal of Operation Research, 254:279-273, 2016.
• Saaty, T.L.,(2004). Decision making with the AHP and ANP, Journal of Systems Science and Systems Engineering, 13(1):1-35.
• Saaty, T.L.,(2008). Decision making with the Analytic Hierarchy Process, International Journal of Services Sciences, 1(1):83-98.
• Sennaroğlu, B. ve Çelebi, G.V., (2018). A Military Airport Location Selection by AHP Integrated PROMETHEE and VIKOR Methods, Transportation Research Part D, 59:160-173.
• Uçar, U.Ü. ve İşleyen S.K. (2019). Hareketli Hedefli-Heterojen Filolu İHA Rotalama Problemi İçin Yeni Bir Çözüm Yaklaşımı, Gazi Üniversitesi Politeknik Dergisi, 22(4):999-1016.
• Uzun G. ve Kabak, M. (2019). Sahil Güvenlik Yüzer Unsurlarının Arama ve Kurtarma Önceliklerinin Tanımlanmasında Analitik Ağ Süreci Kullanımı, Gazi Üniversitesi Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi Dergisi, 34 (2):819-833.
• Tapkan, P., Özbakır, L., Kulluk, S. ve Telcioğlu, B. (2018), Raylı Sistemlerde Görev Çizelgeleme Probleminin Modellenmesi ve Çözümü Gazi Üniversitesi Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi Dergisi, 33(3):953-965.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2020), Erişim adresi:http://www.tuik.gov.tr,
• Wind, Y. ve Saaty, T.L (1980). Marketing Applications of the Analytic Hierarchy Process, Management Science, 26(7):641-658.
• Yönerge, JGY 27-3 (B), (2019). Devriye Yönergesi, Ankara, Jandarma Genel Komutanlığı Basımevi.
• Yönerge, JGY 187-2 (A), (2009). İç Güvenlik Birlik Komutanlarının Yapacağı Denetlemelerin Usul ve Esasları Yönergesi. Ankara, Jandarma Genel Komutanlığı Basımevi.
• 2803 Sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu (1983, 10 Mart). Resmi Gazete (Sayı. 17985) Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr.
• 668 Sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (2016, 27 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı:29783 (Mükerrer)). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr.
• 1409 sayılı Emniyet ve Asayiş İşlerinde İl, İlçe ve Bucaklardaki Jandarma ve Emniyet Ödevlerinin Yapılması ve Yetkilerinin Kullanılması Suretini ve Aralarındaki Münasebetleri Gösterir Yönetmelik (1961, 15 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı:10855) Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr.
• 9741 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Yönetmeliği (2016, 12 Aralık). Resmi Gazete (Sayı:29995) Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr. https://www.jandarma.gov.tr/jandarma-tarafindan-korunan-tesisler (Erişim Tarihi: 06.04.2020)