DİLENDİRİLEN ÇOCUKLARIN GÖRÜNMEZLİĞİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 517 - 542, 24.11.2021

Hakkı Şimşek

https://doi.org/10.28956/gbd.1028705

Öz

Dilencilik kısaca yoksulluk kaynaklı olarak bir başkasından para ya da değerli eşya isteme eylemidir. Eylem aynı zamanda bir meslek olarak da değerlendirilebilir ve bu meslek insanlık tarihinde eşitsizlik olduğu sürece varlığını sürdürmüş; farklı motivasyonlarla, farklı şekillerde gerçekleşmiştir. Dilenme eyleminin norm dışı olarak kabulü ve suç olarak kabul edilmesi zamana, coğrafyaya ve kültüre göre değişiklik göstermektedir. Dilenme eylemine yaklaşım özellikle halkın dilenci algısından bağımsız şekilde düşünülemez. Bu algı eylemin yasallığı, yasal yaptırım uygulanması, eylemde bulunanların dışlanması, dilenci alt kültürünün oluşması gibi sonuçları da beraberinde getirmiştir.
Dilencilikle ilgili olarak toplumsal vicdanı en çok yaralayan husus hiç şüphesiz zorla dilendirme suçudur. Bu suçun en savunmasız hedefleri arasında çocuklar bulunmaktadır. Dilenen çocukların oluşturduğu rahatsızlık hissi söz konusu çocuklara daha fazla yardım ederek giderilmeye çalışılması sorunun çözümünü daha da zorlaştırmaktadır. Çalışmada dilenen/dilendirilen çocuklara yönelik toplumsal tepki adil dünya inancı kuramı kapsamında ele alınmıştır. Elde edilen çıkarımlar mevcut literatürle birleştirilerek, dilenciliğin ve özelde çocukların dilenmesi/dilendirilmesinin önüne geçebilmek için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dilenci, dilenme, çocuk, adil dünya inancı, mağduru değersizleştirme

THE INVISIBILITY OF CHILDREN WHO ARE FORCED TO BEG

Öz

Begging, in short, is the act of asking someone else for money or a valuable item due to poverty. Action can also be considered as a profession, and this profession has existed in different ways and with different motivations as long as there has been inequality in human history. The acknowledgement of begging as an out-of-the-norm and criminal act varies based on time, geography and culture. The view about the act of begging cannot be considered apart from the public perception of beggar. This perception has brought about consequences such as the legality of the action, the imposition of legal sanctions, the exclusion of those who act, and the formation of a beggar subculture.
Regarding begging, what hurts the social conscience the most is undoubtedly the crime of forced begging. Children are among the most vulnerable targets of this crime. People try to help those children begging more to eliminate the discomfort; however, it makes the solution of the problem even more difficult. In this study, social reaction against those children who beg and are to beg is discussed within the context of the just world theory. By combining the knowledge obtained with the existing literature, suggestions were made to prevent begging and especially begging of children

Anahtar Kelimeler

Beggar, begging, child, belief in a just world, blaming the victim

Kaynakça

• Abebe, T. (2008). Earning a living on the margins: Begging, street work and the socio-spatial experience of children in Addis Ababa. Geografiska Annaler: Series B, Human Geography, 90(3), 271–284.
• Abebe, T. (2009). Begging as a livehood pathway of street children in Addis Ababa. Forum for Development Studies, 36(2), 275-300. doi: 10.1080/08039410.2009.9666438
• Adriaenssens, S., ve Hendrickx, J. (2011). Street-level ınformal economic activities: Estimating the yield of begging in Brussels. Urban Studies, 48(1), 23–40. doi: 10.1177/0042098009360688
• Akça, Ü. (2009). Sosyal dışlanma ve arınma arasında dilencilik. S. Parin (Ed.). Bir Kent Sorunu: Dilencilik Sorunlar ve Çözüm Yolları içinde (413-419). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanlığı: İstanbul.
• Akgün, S. (2019). Adil dünya inancı ve toplumsal sonuçları. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 2227-2247.
• Alabi, O., Tshotsho, B., Cekiso, M. ve Landa, N. (2017). An examination of emotive style in online begging discourse. Gender and Behaviour, 15(2), 8639-8650.
• Anbarlı-Bozatay, Ş. (2009). Gizli dilenciler: İstanbul’da sokakta çalıştırılan çocuklar. S. Parin (Ed.). Bir Kent Sorunu: Dilencilik Sorunlar ve Çözüm Yolları içinde (225-247). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanlığı: İstanbul.
• Avşar, Z. ve Öğütoğulları, E. (2012). Çocuk işçiliği ve çocuk işçiliği ile mücadele stratejileri. Sosyal Güvenlik Dergisi, 2(1), 9-40.
• Bauman, Z. (2010). Sosyolojik Düşünmek. (A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Becker, H. S. (2017). Hariciler (Outsiders). (Ş. Geniş ve L. Ünsaldı, Çev.). Ankara: Heretik
• Bègue, L., Charmoillaux, M., Cochet, J., Cury, C., & De Suremain, F. (2008). Altruistic behavior and the bidimensional just world belief. The American Journal of Psychology, 121(1), 47-56. doi:10.2307/20445443
• Bilgin, R. (2009). Diyarbakır’da sokakta çalışan çocuklar üzerine sosyolojik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 232-244.
• Birtek, F. (2014). Dilencilik suçu. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2), 121-172.
• Collective for Social Science Research (2004). A Rapid Assessment Of Bonded Labour in Domestic Work And Begging in Pakistan. Uluslararası Çalışma Örgütü: Cenevre.
• Çakıroğlu, B. A. (2009). Belediyeler ve Türkiye’de dilenciliğin boyutları. S. Parin (Ed.). Bir Kent Sorunu: Dilencilik Sorunlar ve Çözüm Yolları içinde (45-63). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanlığı: İstanbul.
• Dalbert C. (1998). Belief in a just world, well-being, and coping with an unjust fate. Montada L., Lerner M.J. (Ed.). Responses to Victimizations and Belief in a Just World içinde (87-105). Springer, Boston, MA. doi: 10.1007/978-1-4757-6418-5_6
• Dalbert, C. (2009). Belief in a just world. M. R. Leary ve R. H. Hoyle (Ed.). Handbook fo Individual Differences in Social Behavior içinde (288-298). The Guilford Press: New York.
• Demirdağ, S. (2015). Bireylerin dilenciler hakkındaki görüşleri ve okul çağındaki çocukların dilenme nedenleri. Pamukkale Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 85-93.
• Dzuka, J. ve Dalbert , C. (2006) The belief in a just world and subjective well-being in old age. Aging and Mental Health, 10(5), 439-444. doi: 10.1080/13607860600637778
• Furnham, A. and Gunter, B. (1984), Just world beliefs and attitudes towards the poor. British Journal of Social Psychology, 23: 265-269. doi:10.1111/j.2044-8309.1984.tb00637.x
• Genç, M. (2009). Osmanlı dünyasında dilencilik. S. Parin (Ed.). Bir Kent Sorunu: Dilencilik Sorunlar ve Çözüm Yolları içinde (13-17). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanlığı: İstanbul.
• Goel, A. (2010). Indian anti-beggary laws and their constitutionality through the prism of fundamental rights, with special reference to Ram Lakhan V. State, Asia-Pacific Journal on Human Rights and the Law, 11(1), 23-38. doi: 10.1163/157181510793468653
• Göregenli, M. (2012). Ayrımcılığın meşrulaştırılması. K. Çayır ve M. Ayan-Ceyhan (Ed.). Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar içinde (s. 61-73). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları: İstanbul.
• Groce, N., Murray, B. ve Kealy, A. (2014). Disabled Beggars in Addis Ababa. Uluslararası Çalışma Örgütü: Cenevre.
• Halabi, S. (2015). Children Living and Working on the Streets in Lebanon: Profile and Magnitude. The Consultation and Research Institute: Beyrut.
• Helleiner, J. (2003). The politics of traveller “child begging” in Ireland. Critique of Anthropology, 23(1), 17–33. doi: 10.1177/0308275X03023001810
• Igou, E.R., Blake, A.A.ve Bless, H. (2020). Just-world beliefs increase helping intentions via meaning and affect. J Happiness Stud. doi: 10.1007/s10902-020-00317-6
• Işıker, M. (2020). Bireylerin dilendirilen çocuklara karşı davranışlarının bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 24-43.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanlığı Birim Faaliyet Raporu (Erişim tarihi 15.12.2020). Erişim adresi: https://zabita.ibb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/02/2019-Yillik-Faaliyet.pdf
• Kalfa-Topateş, A. (2014). Türkiye’de Yoksulluk Bağlamında Dilenme Kültürü (Doktora Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Karaman, B. ve Özçalık, M. (2007). Türkiye’de gelir dağılımı eşitsizliğinin bir sonucu: Çocuk işgücü. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(1), 25-41.
• Khan, N. ve Fahad, S. (2020). Begging negative impact on the world community. Social Science Research Network. 1 Aralık 2020 tarihinde https://ssrn.com/ abstract=3530070 adreslerinden erişildi. doi:10.2139/ssrn.3530070
• Lerner, M. J., ve Simmons, C. H. (1966). Observer's reaction to the "innocent victim": Compassion or rejection? Journal of Personality and Social Psychology, 4(2), 203–210. doi: 10.1037/h0023562
• Lerner, M. J. (1980). The Belief in a Just World: A Fundamental Delusion. Sipringer: New York.
• Lerner, M. J. (2003).The justice motive: Where social psychologists found it, how they lost it, and why they may not find it again. Personality and Social Psychology Review, 7(4), 388–399. doi: 10.1207/S15327957PSPR0704_10
• Lipkus, I. M., ve Bissonnette, V. L. (1996). Relationships among belief in a just world, willingness to accommodate, and marital well-being. Personality and Social Psychology Bulletin, 22(10), 1043–1056. doi: 10.1177/01461672962210008
• Lipkusa, I. M., Dalbert, C., ve Siegler, I. C. (1996). The importance of distinguishing the belief in a just world for self versus for others: Implications for psychological well-being. Personality and Social Psychology Bulletin, 22(7), 666–677. doi: 10.1177/0146167296227002
• Lu, H. (1999). Becoming urban: Mendicancy and vagrants in modern Shanghai. Journal of Social History, 33(1), 7-36.
• Öcel, H. (2011). İşyeri zorbalığı ve fiziksel rahatsızlık belirtileri: Adil dünya inancının düzenleyici rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 26(68), 76-89.
• Özbek, N. (2006). Cumhuriyet Türkiyesi’nde Sosyal Güvenlik ve Sosyal Politikalar. Emeklilik Gözetim Merkezi: İstanbul.
• Özbek, N. (2009). Osmanlı İmparatorluğu’nda dilencilere yönelik devlet politikaları ve kamusal söylemin değişimi. S. Parin (Ed.). Bir Kent Sorunu: Dilencilik Sorunlar ve Çözüm Yolları içinde (17-45). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanlığı: İstanbul.
• Özer, Y. E. ve Yontar, İ. G. (2013). Kent güvenliğini tehdit eden bir unsur olarak dilencilik. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43), 237-249.
• Özgün, C. (2016). Osmanlı Devleti’nin son zamanlarında çocuk dilenciler sorunu. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 16(33), 25-60.
• Öztürk, S. (2009). Osmanlı Devleti’nde dilenciliğin önlenmesi. S. Parin (Ed.). Bir Kent Sorunu: Dilencilik Sorunlar ve Çözüm Yolları içinde (109-123). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanlığı: İstanbul.
• Parin, S. (2010). Dilencilik yoksulluk ilişkisi. Sosyoloji Dergisi, 3(20), 23-37.
• Seyyar, A. (2009). Dilencilikle mücadelede koruyucu sosyal politikalar ve rehabilite edici sosyal hizmetler. S. Parin (Ed.). Bir Kent Sorunu: Dilencilik Sorunlar ve Çözüm Yolları içinde (329-347). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanlığı: İstanbul.
• Stephenson, S. (2002). Child Labour in the Russian Federation. Uluslararası Çalışma Örgütü: Cenevre.
• Swanson, K. (2007). Bad mothers and delinquent children: Unravelling anti-begging rhetoric in the Ecuadorian Andes, Gender, Place and Culture, 14(6), 703-720. doi: 10.1080/09663690701659150
• Tunçcan, N. (2000). Çocuk işçiliği: Nedenleri, boyutları ve küreselleşen dünyadaki konumu. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 43-44, 243-259.
• Uğur, H. (2009). Kabahatler kanunu ve 5252 sayılı kanuna göre idari para cezası ve Yargıtay uygulaması. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 85, 189-219.
• Uğur, D. ve Akgün, S. (2015). Bireysel ve genel adil dünya inancının depresyon ile ilişkisi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 103-116. doi: 10.1501/sbeder_0000000093
• Vatandaş, C. (2002). Dilenciler ve dilencilik (Sosyolojik bir araştırma). Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 170-183.
• Vatandaş, C. (2003). Toplumsal bir değer olarak yardımlaşma ve dilenciler. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 149-160.
• Yılmaz, E. (2009). Gizli dilenciler: İstanbul’da sokakta çalıştırılan çocuklar. S. Parin (Ed.). Bir Kent Sorunu: Dilencilik Sorunlar ve Çözüm Yolları içinde (193-205). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanlığı: İstanbul.