ÖZEL GÜVENLİK MESLEK İMAJI VE ÜNİFORMANIN ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 595 - 620, 24.11.2021

Uğur Demirci

https://doi.org/10.28956/gbd.1028721

Öz

Bireyler, örgütler ve meslekler açısından iş elbisesinden daha fazla anlamlar taşıyan üniformalar meslek imajı üzerinde önemli etkilere sahiptir. Türkiye’de İçişleri Bakanlığı özel güvenlik görevlilerinin saygınlıklarını ve güvenilirliklerini artırmak, olumlu özel güvenlik meslek imajı geliştirmek amacıyla kamu kurumları için tek tip üniforma zorunluluğu başlatmıştır. Araştırma, kamu kurumlarında çalışan özel güvenlik görevlileri ve diğer çalışanların özel güvenlik meslek imajına ve üniformanın bu meslek imajına etkisine ilişkin algılarını tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Nitel paradigma çerçevesinde gerçekleştirilen araştırma durum çalışması olarak belirlenmiştir. Araştırma, Ankara ilinde bulunan dört kamu kurumunda çalışan özel güvenlik görevlileri ve kurum çalışanlarının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında 47 özel güvenlik görevlisi ve 56 kurum çalışanıyla yüz yüze görüşme gerçekleştirilmiştir. Yapılan analiz neticesinde çok daha fazla kurum çalışanının özel güvenlik meslek imajını özel güvenlik görevlilerine göre olumlu olarak nitelendirdiği tespit edilmiştir. Ayrıca hem özel güvenlik görevlileri hem de diğer çalışanlar açısından yeni üniformanın mesleki imajı olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Özel Güvenlik, Meslek, İmaj, Üniforma

PRIVATE SECURITY OCCUPATIONAL IMAGE AND THE EFFECT OF UNIFORM

Öz

Uniforms, which mean more than work clothes for individuals, organizations and professions, have significant effects on the image of the occupation. Ministry of Interior in Turkey initiated mandatory monotype uniform clothing for public institutions in order to increase the reputation and reliability of private security officers, and to develop positive private security occupational image. The research was carried out to determine the perceptions of private security officers and other employees working in public institutions regarding private security occupational image and the effect of uniform on the occupational image. The research conducted within the framework of qualitative paradigm was determined as a case study. The research involved private security officers and other employees working in four public institutions in Ankara. Within the scope of the research, face to face interviews were conducted with 47 private security officers and 56 institution employees. As a result of the analysis, it was determined that much more institution employees described private security occupational image as positive than private security officers. Moreover it was determined that regarding both private security officers and other employees new uniform have positive effects on occupational image.

Anahtar Kelimeler

Private Security, Occupation, Image, Uniform

Kaynakça

• Akbolat, M., Durmuş, A. Ünal, Ö., Amarat, M. ve Fazla, İ. (2017). Hastaların kurumsal imaj algılarının hastane bağlılıklarına etkisi. Avrupa Eğitim ve sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 67-76.
• Akkol Gök, A. ve Derin, N. (2014). Pazarlama bölümü öğrencilerinin meslek imajı algıları ve meslek imajını oluşturan faktörlerin belirlenmesine dair bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(2), 133-156.
• Akyurt, H. ve Atay, L. (2009). Destinasyonda imaj oluşturma süreci. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(1), 1-14.
• Akyüz, Y. (1978). Türkiye’de Öğretmenin “Öğretmen” ve Meslek İmajı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 11(1), 115-121.
• Alias, M. R. ve Bahron, A. (2019). Review on police uniform perception. International Journal of Academic Research, 9(6), 808-816. DOI: 10.6007/IJARBSS/v9-i6/6035
• Aydınlıoğlu, Ö. (2014). Kent imajı ve kent imajının ölçümü, Kahramanmaraş kenti imajı üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum
• Bağçeci, B., Çetin, B. ve Ünsal S. (2013). Öğretmenlerin meslek imajı ölçeği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 34-48.
• Balkin, S. ve Houlden, P. (1983). Reducing fear of crime through occupational presence. Criminal Justice and Behavior, 10, 13–33.
• Başbakkal, Z., Sönmez, S. ve Çoban, A. (2001). Çocuk hemşirelerinin imajında ailelerin üniformalar hakkındaki görüşleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 17(1-3), 25-31.
• Bell. D. J. (1982). Police uniforms, attitudes, and citizens. Journal of Criminal Justice. 10, 45-55.
• Bickman. L. (1974). The social power of the uniform. Journal of Applied Social Psychology. 4, 47-61.
• Birnbaum, B. ve Somers, M. J. (1989). The meaning and measurement of occupational image for the nursing role. Work and Occupations, 16, 200-213.
• Birnbaum, D. ve Somers, M. J. (1991). Prevocational experience and postentry behavior: Occupational influences on job attitudes and turnover. Journal of Apllied Social Psychology, 21(6), 508-523.
• Cizanckas, V. ve Feist, F. (1975). A community's response to police change. Journal of Police Science and Administration. 3, 284- 291.
• CoESS (2015). Avrupa Özel Güvenlik Servisleri Konfederasyonu sektör raporu. Erişim adresi: ff-2015-private-security-services-in-europe-coess-facts-and-figures (1).pdf Erişim tarihi: 01.12.2020
• Daniel, K., Johnson, L. W. ve Miller, K. E. (1996). Dimensions of uniform perceptions among service providers. MCB University Press: The Journal of Services Marketing, 10(2). 42-56.
• Davis, A. (2006). Halkla ilişkilerin ABC’si. (Çeviren: Ümit Şendilek). İstanbul: MediaCat Yayınları.
• Demirci, U. (2019). İş doyumu ve işten ayrılma niyeti ilişkisine istihdam şekillerinin etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1246-1258.
• Demirci, U. ve Ergen, B. (2020). The effect of wage on private security officers job satisfaction and intention to quit: An empirical study in Turkey. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(75), 1314-1334.
• Demiröz, S. (2014). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları, örgütsel imaj algıları ve öğrenci başarıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Dinçer, M. K. (2001). Kişisel imaj. Alfa Basım Yayım Dağıtım, 3. Baskı, İstanbul.
• Dost, A. ve Bahçecik, A. N. (2015). Hemşirelik mesleğine yönelik imaj ölçeği geliştirilmesi. JAREN, 1(2), 51-59.
• Emiroğlu N. (2000). Sağlık personelinin ve toplumun hemşirelik imajı. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 1, 9-18.
• Erciş, S., Geçikli, F. ve Çat, A. K. (2016). Tüketicilerin mağaza imajı algıları ile mağaza sadakati arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Bir alışveriş merkezinde uygulama. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(2), 46-56.
• Gemlik, N. ve Sığrı, Ü. (2007). Kurum imajı analizi ve bir belediye üzerindeki uygulamanın değerlendirilmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (11), 267-282.
• Gundersen, D. F. (1987). Credibility and the police uniform. Journal of Police Science and Administration, 15, 192-195.
• Gürbüz, S. (2010). Algılanan kurumsal imajın yöneticilerin bazı tutum ve davranışlarına etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 229-240.
• Jasovsky, D. A. (2001). The effect of occupational image on the relationship between organizational citizenship behavior, job satisfaction, and organizational commitment among hospital staff nurses. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Newark, New Jersey.
• Johnson, R. R. (2005). Police uniform color and citizen impression formation. Journal of Police and Criminal Psychology, 20(2), 58-66.
• Kaplan, M. (2020). Değişen jandarma tören kıyafetlerinin personel imaj ve aidiyet algısına etkisi. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 9(1), 15-36.
• Karabey, C.N. ve İşcan, Ö. F. (2007). Örgütsel özdeşleşme, örgütsel imaj ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi: Bir uygulama. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 231-241.
• Kesen, M. ve Sipahi, G.A. (2016). Örgütsel imajın örgütsel bağlılık ve iş gören performansına etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1927-1934.
• Koçyiğit, M. (2018). Şehir imajı (İçinde: İmaj ve türleri- İmaja Dair Herşey (Ed: Nejat, Ö.)). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Lim, V.K., Teo, T., ve See, S.K. (2000). Perceived job image among police officers in Singapore: Factorial dimensions and differential effects. The Journal of Social Psychology, 140(6), 740–750.
• Mauro, R. (1984). The constable’s new clothes: Effects of uniforms on perceptions and problems of police officers. Journal of Applied Social Psychology, 14(1), 42-56.
• Mauro, R. (1984). The constable's new clothes: Effects of uniforms on perceptions and prob- lems of police officers. Journal of Applied Psychology, 69. 42-56.
• Okay, A. (2005). Kurum kimliği. Media Cat Kitapları, İstanbul
• Okay, A., Uzoğlu, S., Okay, A., Uztuğ F., Akyürek, R. ve Oyman, M. (2005). Kurumsal iletişim yönetimi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No:1643.
• Özbay Ö. A. ve Özbay, A. (2018). Antrenörlerin mesleki imajına ilişkin nitel bir araştırma. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 74-81.
• Özdemirci A. (2004). Popüler kültür, tüketim psikolojisi ve imaj yönetimi: Türkiye (1950-1980). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özer, A. (2011). Markaya yönelik tutumun sponsorluk sonrası marka imajı ve satın alma eğilimi üzerindeki etkisi, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(2), 145-174.
• Özer, D. (2018). Ülke imajı (İçinde: İmaj ve türleri- İmaja Dair Herşey (Ed: Nejat, Ö.)). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Özgözlü, S. (2016). Kurumsal imaj, örgüt kültürü ve örgütsel özdeşleşme ilişkisi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2), 581-596.
• Paul, J. ve Birzer M. L. (2004). Images of power: An analysis of the militarization of police uniforms and messages of service. Free Inquiry in Creative Sociology, 32(2), 121-128.
• Peltekoğlu, B F. (2001). Halkla ilişkiler nedir? (2 Baskı), Beta Yayınları, İstanbul.
• Peltekoğlu, B. F. (1997). Kurumsal iletişim sürecinde imajın yeri. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 4, 140-141.
• Robins, K. (1999). İmaj: Görmenin kültür ve politikası (Türkoğlu, N. Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Simpson, R. (2017). The Police officer perception project (POPP): An experimental evaluation of factors that impact perceptions of the police. Journal of Experimental Criminology, 13(3), 393-415.
• Simpson, R. (2018). Officer appearance and perceptions of police: Accoutrements as signals of intent. Policing: A Journal of Policy and Practice, 14(1), 243-257.
• Singer, M S. ve Stager. A. E. (1985). The effect of police uniform on interpersonal perception. The Journal of Psychology, 119, 157- 161.
• Solomon, M.R. (1985). Packaging the service provider. The Services Industries Journal, 5, 64-71.
• Şentürk, T. ve Kartal, B. (2018). Tutum teorisi açısından ülke imajı, ürün imajı ve tüketici satın alma niyeti. Journal of Management & Economics, 25(3), 1033-1050.
• Taşlıyan, M., Paksoy, H.M. ve Hırlak, B. (2013). Kurumsal imaj ile örgütsel bağlılık, örgütsel vatandaşlık davranışı ve akademik başarı arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(4), 775-805.
• Tolungüç, A. (2000). Turizmde tanıtım ve reklam, Mediacat Kitapları, Ankara.
• Volpp, J. M. ve Lennon, S. J. (1988). Perceived police authority as a function of uniform hat and sex. Perceptual and Motor Skillls, 67, 815-824.
• Wilensky, H. L. (1964). The professionalization of everyone?. American Journal of Sociology, 70, 137–158.
• Williams, L. S. ve Moffitt, M. (1997). Corporate image as an impression formation process: Prioritizing personal, organizational, and environmental audience factors. Journal of Public Relations Research, 9 (4), 237-258.
• Wolfe, H. A. (1979). Uniform facts: The uniform cap. Law and Order, 27(7), 58-71.
• Wolfe, H.A. (1975). Uniforms are an integral part of police work. Law and Order, 23(8), 70-82.
• Yalçın, S.Ö., Torun, S. ve Kadıoğlu, F.G. (2014). Tıbbın kültür tarihi çerçevesinde hemşire üniformasının evrimi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 4(1), 6-15.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. (1984). Case study research: Design and methods. (3. Basım). California: Sage Publications.
• Yonca, O. (2011). Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde polis imajı ve bu imaja etki eden faktörler: Uygulamalı bir çalışma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.