Üniversitelerde Örgüt Kültürü Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Yıl 2019, , 963 - 987, 01.08.2019

Mehmet Fatih Köse , Mehmet Korkmaz

https://doi.org/10.17152/gefad.496039

Öz

Bu çalışma, Cumhuriyet’in ilk üniversiteleri arasında yer
alan ve 2017 yılında Yükseköğretim Kurulu tarafından araştırma üniversitesi
olarak tanımlanan, Ankara’daki dört büyük devlet üniversitesinin örgüt
kültürünü karşılaştırmalı olarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın
örneklemini dört farklı üniversitede görev yapan 647 akademik personel
oluşturmuştur. Araştırmada ölçme aracı olarak Örgüt Kültürü Değerlendirme
Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın temel sonuçları, rekabetçi değerler
çerçevesinde üniversitelerde; yenilikçi takım kültürü, rekabetçi kültür ve
hiyerarşik kültür olmak üzere üç farklı örgüt kültürü tipi görüldüğünü, örgüt
kültürünün üniversite ve fakülte değişkenine göre farklılaştığını, cinsiyet ve
akademik görev değişkenlerinin ise farklılık ortaya koymadığını göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Yükseköğretim, Üniversitelerde örgüt kültürü

Kaynakça

• Ankara Üniversitesi [AÜ], (2012). Ankara Üniversitesi 2014-2018 stratejik planı. ankara.edu.tr sayfasından erişilmiştir. Bartell, M. (2003). Internationalization of universities: A university culture-based framework. Higher Education, 45(1), 43-70. Berrio, A.A. (2003). An organisational cultural assessment using the competing values frame- work: A profile of Ohio state university extension. Journal of Extension, 41(2). Beytekin, O.F., Yalçınkaya, M., Doğan, M. ve Karakoç, N. (2010), The organizational culture at the university, The International Journal of Educational Researchers, 2(1), 1-13.Braxton, J. M. ve Bayer, A. E. (1999).Faculty misconduct in collegiate teaching. Balimore: Johns Hopkins University. Burnett, S. A. ve Huisman, J. (2010). Universities' responses to globalisation: the influence of organisational culture. Journal of Studies in International Education, 14(2), 117-142.Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.Cameron, K. S. ve Ettington, D. R. (1988). The conceptual foundations of organizational culture. J.C. Smart, (Ed.), Higher education handbook of theory and research içinde. New York: Agathon. Cameron K.S. ve Freeman, S. J. (1991). Cultural congruence, strength, and type: relationaships to effectiveness. Organizational Change and Development, 5, 23-58.Cameron, K. S. ve Quinn, R. E. (2011). Diagnosing and changing organizational culture San Francisco: Jossey-Bass.Celep, C. ve Tülübaş, T. (2015). Yükseköğretimin yönetimi. Ankara: Nobel.Cole J. (2011). The great American university. Bulletin of the American Academy. https://amacad.org/publications/bulletin/spring2011/great.pdf sayfasından erişilmiştir.Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası. Ankara: YÖK. Dale, K. K. (2012). Perceptions of organizational culture of a multi-campus community college district: mixed methods in concert. Doktora Tezi, Colorado State University, Colorado. Deal, T. E. ve Kennedy A. A. (2000). Corporate cultures. New York: Basic. Dhaya, N. (2013). Reconciling Organisational Culture And External Quality Assurance İn Higher Education, Higher Education Management and Policy, 24(2), 85-98.Eren, E. (2004). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta. Erdem, R., Adıgüzel, O. ve Kaya, A. (2010). Akademik personelin kurumlarına ilişkin algıladıkları ve tercih ettikleri örgüt kültürü tipleri, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, 73-88.Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.Fralinger, B. ve Olson, V. (2007). Organizational culture at the university level: A study the OCAI instrument. Journal Of College Teaching&Learning, 4(11), 85-97.Gazi Üniversitesi [GÜ], (2014). Gazi Üniversitesi Stratejik Planı 2014-2018. gazi.edu.tr sayfasından erişilmiştir. Hacettepe Üniversitesi [HÜ], (2012). Hacettepe Üniversitesi Stratejik Planı 2013-2017. hu.edu.tr sayfasından erişilmiştir. Hofstede, G., Neuijen, B., Ohayv, D. D. ve Sanders, G. (1990). Measuring organizational cultures: a qualitative and quantitative study across twenty cases. Administrative Science Quarterly, 35(2), 286-316.Hoy W. K. ve Miskel, C. G. (2015). Eğitim yönetimi teori araştırma ve uygulama. Ankara: Nobel. İplikçi F. N. ve Topsakal, Y. (2014). Üniversitelerde örgüt kültürünü belirleyen ve etkileyen boyutlar: ampirik bir çalışma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 47-60. Karataş-Acer, E. (2015). Türki̇ye’de yükseköğreti̇mi̇n geni̇şlemesi̇ ve yeni̇ kurumsalcılık ışığında devlet üni̇versi̇teleri̇ni̇n incelenmesi̇. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi. Ankara. Kavak, Y. (2011). Türkiye’de yükseköğretimde büyüme: yakın geçmişe bakış ve uzun vadeli (2010-2050) büyüme projeksiyonları. Yükseköğretim Dergisi, 1(2), 95-102. doi: 10.2399/yod.11.095.Kaufman, J. A. (2013). Organizational Culture as a Function of Institutional Type in Higher Education. Doktora Tezi, Minnesota State University. Kenan, S. (2013). Türk eğitim düşüncesi ve deneyiminin dönüm noktaları üzerine bir çözümleme. Osmanlı Araştırmaları, 41, 1-31.Kenan, S. (2015). Modern üniversitenin oluşum süreci. Osmanlı Araştırmaları, 45, 333-367.Kezar, A. J. ve Eckel, P. D. (2002). The effect of ınstitutional culture on change strategies in higher education: universal principles or culturally responsive concepts?. The Journal of Higher Education, 73, 435-460.Kuh, G. D. ve Whitt, E.J. (1988). The ınvisible tapestry: culture in American colleges and universities. ASHE-ERIC Higher Education Report No. 1. Washington, D.C.: Association for the Study of Higher Education. Kurt, T., Gür, B. ve Çelik, Z. (2017). Türkiye yükseköğretim sisteminde reform ihtiyacı ve devlet üniversitelerinde mütevelli heyeti yönetiminin uygulanabilirliği. Eğitim ve Bilim Dergisi, 42(189), 49-71. doi: 10.15390/EB.2017.6253. Lee, J.J. (2007).The shaping of the departmental culture: Measuring the relative influences of the institution and discipline. Journal Of Higher Education Policy And Management, 29(1), 41-55. doi: 10.1080/13600800601175771. Mintzberg, H. (1996), Musings on management, Harvard Business Review, https://hbr.org/1996/07/musings-on-management sayfasından erişilmiştir. ODTÜ, (2011). Orta Doğu Teknik Üniversitesi stratejik planı 2011 – 2016. http://sp.metu.edu.tr/system/files/odtu_stratejik_plan_2011_2016.pdf sayfasından erişilmiştir. Özer, M. (2017). A New page in Turkish higher education: the ınstitutional evaluation era. http://thenewturkey.org/a-new-page-in-turkish-higher-education-the-institutional -evaluation-era/ sayfasından erişilmiştir. Pettigrew, A. M. (1979). On studying organizational cultures. Administrative Science Quarterly, 24, 570-581.Ramachandran, S. D., Chong, S. C. ve Ismail, H. (2011). Organisational culture: An exploratory study comparing faculties’ perspectives with public and private universities in Malaysia. International Journal of Educational Management, 25(6), 615-634.Sargut, A. S. (2007). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim. Ankara: İmge. Sporn, B. (1996). Managing university culture: An analysis of the relationship between institutional culture and management approaches. Higher Education, 32(1), 41–61.Şişman, M. (1994). Örgüt kültürü. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. Toffler, A. (2012). Üçüncü dalga. İstanbul: Koridor. Toprak, Z. ve Yücel, V. (2016). Lisansüstü Öğretimde Akademik Yazım Turnitin Örnekliğinde. International Conference on Quality in Higher Education sunulmuş bildiri, Sakarya Üniversitesi, Sakarya. ISCED, (1997). International standard classification of education 1997. http://www.unesco.org/education/information/nfsunesco/doc/isced_1997.htm. sayfasından erişilmiştir. YÖK, (2017). Yükseköğretim Kurulu 2016-2017 Eğitim Öğretim Yılı İstatistikleri. https://istatistik.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.