Resimlemelerin Metne Uygunluklarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Önerisi

Yıl 2018, Cilt: 38 Sayı: 1, 405 - 429, 24.04.2018

Tülay Kayabekir , Adnan Tepecik

Öz

Eğitimde etkili bir araç olan resimli kitaplarda yer alan
resimlemelerin okuyucunun görsel algısı ve bilişsel sistemiyle tam olarak
etkileşim içinde olması resim metin arasındaki tutarlı ilişkiye bağlıdır.

Araştırmada resimlemelerin metne uygunluğunu
değerlendirebilmek için uzman görüşlerine dayalı iki ölçek geliştirilmiştir. Bu
ölçekler “Yapısal İlkeler Açısından, Tasarım Elemanlarının Tasarım İlkelerine
Göre Değerlendirilmesi” ve “Bilişsel İlkeler Açısından, Tasarım Elemanlarının
Tasarım İlkelerine Göre Değerlendirilmesi” olarak geliştirilen iki ölçme
aracıdır. Uzmanların her birinin yapmış olduğu değerlendirmelerin iç tutarlığı
Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı ile hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlara
göre “Değerlendirme Ölçeğinin maddelerine ilişkin Cronbach Alfa katsayısı α= 0,96 olarak
bulunmuştur. Bu sonuç, resimlemelerin metne uygunluklarının değerlendirebilmesi
için ölçeğin yüksek güvenirliğe sahip olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Resim Metin İlişkisi, Bilişsel Kuram ve Yapısal İlkeler

Kaynakça

• Becer, E. (1997). İletişim ve grafik tasarım, Dost Kitabevi, Ankara.
• Curzon L.B. (1985). Teaching ın futher education: an outline of prenciples and practice. London.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
• Demirel, Ö. 1990. Yabancı dil öğretimi ilkeler yöntemler teknikler. Ankara: USEM Yayınları.
• Ericsson, K.A. Kintsch W. (1995). Long-term working memory. Psychological Review.
• Falkenhainer, B. Forbus K.D. Gentner D. (1989). The structure-mapping engine: algorithm and examples. Proceedings of the Fifth National Conference on Artificial Intelligence.
• Graham, L. (2008). Gesthalt theory in interactive media designe, Humanities&Social Siciences, Vol. 2. Grodal T.K. (1997). Moving pictures. A new theory of film genres, feelings and cognition. Oxford: Clarendon/Oxford University Press.
• Jackson. I. (2008). Gestalt-a learningtheory for graphic design education. Journal compilation NSEAD/Blackwell Publishing.
• Kalaycı, S. (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, 2.Baskı, Asil Yayınevi, Ankara
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler, Nobel Yayınları, Ankara
• Levin J.R. Mayer RE. (1993). Understanding illustrations ın text lerning from textbooks: theory and practice. Ed. Andwoodward BK, Britton A. ve Binkly M. Hillsdale: Lawrence Erlbaum Associates.
• Lohr, L.L. (2003). Creating graphics for learning and performance. Lessons in visual literacy. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education, Inc.
• Nikolajeva, M. Scott, C. (2001a). How picturebooks work, Newyork: Gardland
• Nikolajeva, M. Scott, C. (2001b). İmages of the mind: the depiction of consciousness ın picturebooks. CREArTA 2, 12-36
• Nikolajeva, M. (2003). Art, narrative and childhood. Chapter4; picturebook characterisation: word/image interaction. Edit. Styles M., Bearne E., London.
• Nikolajeva, M. (2002). Children’s literature as comunicotion. The verbal and the visual, the picturebook as a medium. Chapter: 5. Edit. Roger Sell D., ChiLPA Project.
• Nikolajeva, M. (2003). Verbal and visual literacy: the role of picturebooks ın the reading experience of young children. İn handbook of childhood early literacy. Edited by Nigel Hall Joanne Larson and Jackie Marsh. Londan. Sage Publications.
• Öztuna H, Yakup G. (2007). İletişimde temel tasarım. Tibyan Yayıncılık.
• Özcan, M. (2004). Bilişsel bilim çerçevesinde filmsel anlatı ve görsel algılama, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Sinema Anabilim Dalı, Yayınlanmış Y. Lisans Tezi. Ankara
• Pipes A. (2003). Foundations of art and design. Ed. Lawrence King. Londan.
• Pettersson, R. (2007). It depends: ıd-principles and guidelines, 2nd Ed., Tullinge.
• Schnotz, W. Bannert, M. (2003). Construction and ınterference in learning from multiple representation. Learning and Instruction. By: Elsevier Science Ltd.
• Schnotz, W. (2002). Towards an ıntegrated view of learning from text and visual displays. Educational Psychology Review.
• Sipe, L.R. (1998). How picture books work: A Semiotically Framed Theory of Text-Picture Relationships Children’s Literature in Education.
• SİPE, L. R. (2008). Learning from illustrations in picture books. Teaching Visual Literacy. Ed. Frey N, Fisher D. CA: Corwin Press
• Tepecik, A. (2002). Grafik sanatlar. Detay Sistem Ofset. Ankara.