Çocukların Sebze ve Meyve Tüketim Durumu: Anne ve Çocuk Görüşleri

Yıl 2019, Cilt: 39 Sayı: 2, 681 - 701, 01.08.2019

Serap Demiriz Leyla Özgen

https://doi.org/10.17152/gefad.377716

Cited By: 1

Öz

Çalışmanın amacı, anne ve
çocuk görüşlerine göre çocuğun sebze ve meyve tüketim durumlarını
belirlemektir. Çalışma evreninde yer alan 48 - 72 ay grubu çocuk arasından uygun
örnekleme yöntemi ile 229 çocuk ve anneye ulaşılmıştır. Araştırmada, çocukların
besin grupları tercihinde; meyve grubunu daha çok sebze grubunu daha az tercih
ettikleri hem anne hem de çocuk görüşlerinde bildirilmiştir. Çocukların sebze
ve meyve tüketim durumunu belirlemek için; kereviz, enginar, brokoli,
karnabahar, pırasa, ıspanak, taze fasulye, domates, havuç, salatalık olmak
üzere on sebze ve portakal, üzüm, kavun, erik, şeftali, çilek, mandalina, muz,
karpuz, elma olmak üzere on meyve seçilmiştir. Anne ve çocuk görüşlerine göre, çocukların
sebzelerden daha çok enginar, kereviz, brokoli, pırasa, karnabaharı
tüketmedikleri, tüketmeme nedeni ise bunları hiç yememiş olması ve tadı olarak belirlenmiştir.
Meyvelerden ise, çocukların daha çok anne görüşlerine göre, portakal, üzüm,
kavun, eriği, çocuk görüşlerine göre ise, erik, kavun, şeftaliyi tüketmedikleri
saptanmıştır. Tüketmeme nedenleri daha çok tadı olarak belirtilmiştir. Eğitim kurumlarında ve evlerde çeşitli
etkinliklerle, farklı pişirme teknikleri ve ilginç sunumlarla çocukların
yemedikleri sebze ve meyvelerin tüketimleri arttırılabilir. 

Anahtar Kelimeler

Sebze, Meyve, Tüketimi

Kaynakça

• KAYNAKLAR Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E, Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem
• ChooseMyPlate. (2017). United States Department of Agriculture (USDA) ChooseMyPlate .gov. https://www.choosemyplate.gov/.pdf. sayfasından erişilmiştir. Erişim tarihi: 07/04/2017.Erişim saati: 10:30.
• Coulthard, H. & Ahmed, S. (2017)a. Non taste exposure techniques to increase fruit and vegetable acceptance in children: Effects of task and stimulus type. Food Quality and Preference. 61: 50-54.
• Coulthard, H. & Sealy, A. (2017)b. Play with your food! Sensory play is associated with tasting of fruits and vegetables in preschool children. Appetite. 113: 84-90.
• Creswell, J.W. (2016). Araştırma Deseni. Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. 2. Baskı. Ankara: Eğitim Kitap Yayıncılık.
• de Wild, V.W.T., de Graaf, C. & Jager, G. (2017). Use of Different Vegetable Products to Increase preschool-Aged Children’s preference for and intake of a Target Vegetable: A Randomized Controlled Trial. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics. 111(6): 859-866.
• Erkuş, A. (2013). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin.
• Ferna´ndez-Rivas, M., Benito, C., Gonza´lez-Mancebo, E. & Alonso Dı´az de Durana, A.D. (2008). Allergies to fruits and vegetables. Pediatrics Allergy and Immunology: 19: 675–681.
• Hanks, A.S., Just, D.R. & Brumberg, A. (2016). Marketing Vegetables in Elementary School Cafeterias to Increase Uptake. Pediatrics: 138(2):e20151720. Hendy, H.M. & Raudenbush, B. (2000). Effectiveness of teacher modeling to encourage food acceptance in preschool children. Appetite. 34(1): 61-76.
• Izumi, B.T., Eckhardt, C.L., Hallman, J.A., Herro, K. & Barberis, D. (2015). Harvest for Health Kids Pilot Study: Associations between Exposure to a Farm-to- Preschool Intervention and Willingness to Try and Liking of Target Fruits and Vegetables among Low-Income Children in Head Start. Journal of the Academy of Nutrition and Diettetics.115(2): 2003-2013.
• Izumi, B.T., Eckhardt, C.L., Herro, K. & Barberis, D.(2014). Harvest for Healthy Kids: Impact of a farm-to-preschool pilot study on recognition of and attitudes towards fruits and vegetables among children enrolled in Head Start. Conference: 142nd APHA Annual Meeting and Exposition, New Orleans, LA. November. https://www.researchgate.net/pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim tarihi: 07/04/2017. Erişim saati: 10:00.
• Jimenez, M., Rodriquez, D., Greene, N., Zellner, D. A., Cardello, A.V. & Nestrud, M. (2015). Seeing a meal is not eating it: Hedonic context effects differ for visually presented and actually eaten foods. Food Quality &Preference. 41: 96-102.
• Johnson, C.C., Myers, L., Mundorf, A.R., O’Malley, K., Spruance L.A. & Harrs, D.M. (2017). Lunch Salad Bars in New Orleans’ Middle and High Schools: Students Intake of Fruit and Vegetables. International Journal of Envorenmental Research and Publich Health, 14, 415: 1-10.
• Kobak, C. & Pek, H. (2015). Okul Öncesi Dönemde (3-6 Yaş) Ana Çocuk Sağlığı ve Anaokulundaki Çocukların Beslenme Özelliklerinin Karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi: 42-55.
• Lehto, E., Ray, C., Haukkala, A., Yngve, A., Thorsdottir, I. & Roos, E. (2016). Do descriptive norms related to parents and friends predict fruit and vegetable intake similarly among 11-year-old girls and boys?, British Journal of Nutrition, 115: 168–175.
• Özyürek, A., Begde, Z. & Özkan, İ. (2013). Okul Öncesi Dönem Çocukların Beslenmesi Konusunda Ebeveyn Görüşlerinin Belirlenmesi, Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademi Bilimleri Dergisi Nisan-Haziran İlk Bahar Dönemi. 2(4):130-143.
• Roberto, C.A., Baik, J., Harris, J.L. & Brownell, K.D.(2010). Influence of Licensed Characters on Children’s Taste and Snack Preferences. The American Academy of Pediatrics.126 (1): 88-93.
• Sağlık Bakanlığı (2013). Okul Öncesi ve Okul Çağı Çocuklara Yönelik Beslenme Önerileri ve Menü Programları. http:// beslenme.gov.tr/okul_oncesi_ve_okul_cagi_cocuklara_yonelik_beslenme_öneriler. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 915. Serisi pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 04/07/2017. Erişim Saati: 10:00
• Schwartz, M.B., Henderson, K.E., Read, M., Danna, N. & Ickovics, J.R.(2015). New School Meal Regulations Increase Fruit Consumption and Do Not Increase Total Plate Waste. Childhood Obesity. 11(3): 242-246.
• Shim, J.E., Juhee K. J. & Lee, Y. (2016). Fruit and Vegetable Intakes of Preschool Children Are Associated With Feeding Practices Facilitating Internalization of Extrinsic Motivation. Journal of Nutrition Education and Behavior. 48:311-317.
• Shonkoff, E.T., Anzman-Frasca, S., Lynskey, V.M., Chan, G., Glenn M.E. & Economos, CD.(2018). Child and parent perspectives on healthier side dishes and beverages in restaurant kids’ meals:results from a national survey in the United States. BioMed Central Public Health.18-56.
• Terzi, A.Ö. (2005). Bir-üç yaş grubu sağlıklı çocuklarda beslenme alışkanlıkları ve günlük posa alım düzeyleri (Yüksek lisans tezi). Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Türkiye Beslenme Rehberi (2015). Sağlık Bakanlığı Türkiye Beslenme Rehberi TÜBER. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/10915,tuber-turkiye-beslenme-rehberipdf.pdf sayfasından erişilmiştir. T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1031. ISBN: 978-975-590-608-9. Erişim Tarihi: 04/07/2017. Erişim Saati: 10:10.
• Whiteley, C. & Matwiejczyk, L. (2015). Preschool Program Improves Young Children’s Food Literacy and Attitudes to Vegetables. Journal of Nutrition Education and Behavior. 47(4): 397-98. GEM No.547.
• Yip, P.S., Chan, V.W.Y., Lee, Q.K.L. & Lee, H.M. (2017). Diet quality and eating behavioural patterns in preschool children in Hong Kong. Asia Pac J Clin Nut.26(2):298-307.
• Zellner, D. & Cobuzzi, J.L.(2016). Just dessert: Serving fruit as a separate “dessert” course increases vegetable consumption in a school lunch. Food Quality and Preference. 48:195-198.
• Zuidmeer, L., Salentijnw, E., Rivasz, M.F., Manceboz, E.G., Asero, R., Matosw, C.I., Pelgromw, K.T.B., Gilissenw, L.J.W.J., & van Ree, R. (2006).The role of profilin and lipid transfer protein in strawberry allergy in the Mediterranean area. Clinical and Experimental Allergy. 36: 666–675.