İnkılâp Tarihi Öğretimine Yönelik Tarama Modelindeki Tezlerin Analizi

Yıl 2020, Cilt: 40 Sayı: 1, 289 - 328, 30.04.2020

Bülent Akbaba

https://doi.org/10.17152/gefad.655371

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de inkılâp tarihi öğretimine yönelik tarama modelinde gerçekleştirilen lisansüstü tezlerin genel eğilimini ve önemli bulgularını ortaya koyabilmek; literatürde görülen eksiklikleri ve farklılıkları belirlemek ve ileride yapılacak araştırmalara katkı sağlamaktır. İnkılâp tarihi öğretimi konulu tarama modelindeki lisansüstü tezleri belirli ölçütlere göre incelemek ve bu tezlerin eğilimlerini tespit etmek amacıyla gerçekleştirilen bu çalışma tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın verileri Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi sayfasında yer alan ve kullanım izni verilen 36 adet lisansüstü eğitim tezinden elde edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. İnkılâp tarihi öğretimi ile ilgili tarama modelindeki tezlerin analizinde yayın yılı, tezin yazıldığı üniversite, araştırma yöntemi, araştırmanın odaklandığı eğitim düzeyi, veri toplama araçları, veri analiz yöntemlerine yönelik betimsel analiz sonuçlarına yer verilmiştir. Bununla birlikte bu tezlerin sonuçları ve önerilerine yönelik içerik analizi ile inkılâp tarihi öğretimine sorunlar ve çözüm önerilerine yönelik kodlar ve temalar ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucuna göre inkılâp tarihi öğretimi ile ilgili hazırlanan tarama modelindeki lisansüstü tezlerde ortaya konan sorunlar öğretim programı, ders saatinin yetersizliği, öğrenme-öğretme süreci, fiziki ortam, ölçme ve değerlendirme, ders ve çalışma kitabı, ders içeriğinin kronolojik sınırları, kavram öğretimi ve hassas konular temaları altında toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnkılâp tarihi, master tezi, doktora tezi, betimsel analiz, İçerik analizi

Kaynakça

• Akbaba, B. (2007). Atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi dersinin amaçlarına yönelik öğrenci görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 339-352.
• Akbaba, B. (2008). Atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi dersinin öğretiminde karşılaşılan sorunlar (gazi üniversitesi örneği), Gazi Akademik Bakış Dergisi, 1(2), 177-197.
• Akbaba, B. (2009). Atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi dersinin öğretimine yönelik bir durum değerlendirmesi (gazi üniversitesi örneği), Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(1), 29-52.
• Akbaba, B., Demirtaş, B., Birbudak, T.S. ve Kılcan, B. (2014). Tarih öğretmeni adaylarının atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi öğretimine yönelik görüşleri. Journal of World of Turks, 6(2), 207-226.
• Akbaba, B., Demirtaş, B., Birbudak, T.S. ve Kılcan, B. (2016). The Views Of Pre-Service Social Studies Teachers Regarding The Teaching Of The Atatürk’s Principles And History Of Revolution, Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1343-1358.
• Akbaba, B., Kaymakcı, S., Birbudak, T. S., ve Kılcan, B. (2016). Üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitimle Atatürk ilkeleri ve inkılap tarihi öğretimine yönelik görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 9(2), 285-309.
• Akça, N., Gültekin, F. ve Berk, F. (2016). “hocam… ne demek?” 8, 11 ve lisans 1. sınıf öğrencilerinin inkılâp tarihine yönelik kavramlara ilişkin bilgileri, TUHED, 5(2), 464-490.
• Aksoy, İ. (2003). Yüksek Öğretim Kurumlarında İnkılâp Tarihi Öğretimi, Doktora Tezi Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Babaoğlu, R. (2013). Yükseköğretimde “atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi” dersi (amaç, kapsam ve güncel tartışmalar ışığında), Tarih Okulu Dergisi, 6(16), 589-603.
• Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
• Çencen, N. (2018). Opinions of the students of the faculty of medicine towards the subjects of Atatürk’s principles and history of revolution (example of Gazi Unıversity). Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 247-253. doi:10.24106/kefdergi.361826.
• Doğaner, Y. (2005). Yükseköğrenimde atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi dersinin öğretiminde karşılaşılan problemler ve yeni yaklaşımlar, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 21(62), 589-611.
• Doyran, F. ve Doyran, M. (2013). atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi dersi zorunlu ders olmalı mı? üniversite öğrencilerinin görüş ve önerileri, Turkish Studies, 8(3), 163-177.
• Eraslan, C. ve Kaşkaya, A. (2011). Atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi dersi'nin uygulanmasına yönelik öğretim üyesi görüşleri: sorunlar ve çözüm önerileri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 27, 325-350.
• Erol, H. (2016). TEOG sınavında “t.c. inkılap tarihi ve atatürkçülük dersi” ile ilgili sorulan sorular hakkında sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(57), 548-567.
• Gülmez, N. (2003). Üniversite gençliğinin atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi dersine bakışı, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 19(57), 1043-1088.
• Hatipoğlu, M. (2004). Atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihinin amaç ve kapsamı, B. Yediyıldız vd. (Ed.), Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihinde Yöntem Arayışları, içinde (s.13-58). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü.
• İnan, S. (2012). Türkiye’deki üniversitelerde inkılâp dersleri: tarihsel bakış. Yükseköğretim Dergisi, 2(1), 52-55.
• Kalelioğlu, O. (2017). Üniversitelerde, atatürk ilkeleri ve inkılap dersleri nasıl olmalıdır? International Journal of Humanities and Education, 3(12), 184-194. http://www.ijhe.org/Published/201710_006_3_012.pdf adresinden erişilmiştir.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi, Ankara: Nobel.
• Kaymakcı, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının inkılâp tarihi öğretiminde kullanılan bazı kavramları anlama düzeyi, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, I, 190-207.
• Kaymakcı, S. ve Er, H. (2009). Türk inkılâp tarihi ve atatürkçülük konularının öğretimi üzerine yapılan tezlerin analizi. CTAD, 5(9), 165-180.
• Metin, C. (2006). T.C. inkılâp tarihi ve atatürkçülük dersi konularının ortaöğretimde öğretimi: ders kitaplarının değerlendirilmesi, Y. Doğaner (Ed.), Türk Eğitim Sisteminde Atatürkçülük ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Öğretimi, içinde (s. 45-56). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Ozankaya, Ö. (1978). Türk devrimi ve yüksek öğrenim gençliği, Ankara: AÜ. SBF.
• Özçelik, M.H. ve Korkmazcan, S. (2016). Atatürk ilkeleri ve inkılap tarihi dersinin sanal ortam tecrübesi (istanbul aydın üniversitesi örneği). Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 1-11.
• Öztaş, S. ve Kılıç, B. (2017). Atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi dersi'nin uzaktan eğitim şeklinde verilmesinin üniversite öğrencilerinin görüşleri açısından değerlendirilmesi (kırklareli üniversitesi örneği), TUHED, 6(2), 268-293.
• Safran, M. (2006). Tarih eğitimi makale ve bildiriler. Ankara: Gazi.
• Şimşek, A., Güler, M. (2013). Öğretmen ve öğretmen adayı görüşlerine göre lise atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi dersinin öğretiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(14), 543-575.
• Tangülü, Z; Tosun, A. ve Kocabıyık, B. (2014). Ortaokul 8. Sınıf İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretiminde karşılaşılan sorunların sosyal bilgiler öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,16(2), 233-245.
• Taş, N.F. ve Sanalan, A. (2004). Öğrencilerin atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi dersini algılaması, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 71-82.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, M. (2004). Eğitim bilimi ve bilim teknolojisi ışığında yeni yöntem arayışları. B. Yediyıldız vd. (Ed.), Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihinde Yöntem Arayışları, içinde (s.100-111). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü.
• İncelenen Kaynaklar Adalar, H. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin 8. sınıf T.C. inkılâp tarihi ve atatürkçülük dersi yeni öğretim programına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Ahmetoğlu, S.S. (2018). T.C. inkılâp tarihi ve atatürkçülük dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
• Akman, S. (2015). Ortaokul sosyal bilgiler ve t. c. inkılap tarihi ve atatürkçülük dersi ders kitaplarındaki türk - ermeni ilişkileri ile ilgili konuların işlenişi ve yeni ünite konuları önerisi. Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Alperen, B.B. (2008). Tarih öğretmenlerinin türkiye cumhuriyeti inkılâp tarihi ve atatürkçülük dersinin öğretimine ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenler (kıdem, mezuniyet, okul türü ve cinsiyet) açısından incelenmesi (konya örneği). Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arslan, S. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin türkiye cumhuriyeti inkılap tarihi ve atatürkçülük dersinde kavram yanılgılarına ilişkin öğretmen görüşleri. Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Aycan, Y. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde yer alan kavramları anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları (Gördes örneği). Yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Camkıran, T.M. (2011). 1981 ve 2006 Türkiye Cumhuriyeti inkılâp tarihi ve Atatürkçülük 8. Sınıf ders programlarına göre hazırlanmış ders kitaplarının içerik ve kullanılabilirlik açılarından karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Cebeci, D. (2016). Türkiye cumhuriyeti inkılâp tarihi ve atatürkçülük derslerinde 'istiklâl yolu'nun öğretimi: (Mevcut ders kitapları, öğretmen ve öğrenci görüşleri ve çağdaş yayınlar ışığında yeni bir etkinlik paketi tasarımı). Yüksek lisans tezi, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çankırı.
• Çelebi, B.S. (2014). 11. sınıf türkiye cumhuriyeti inkılap tarihi ve atatürkçülük dersinde ölçme ve değerlendirme konusunda tarih öğretmenlerinin görüşleri (Trabzon ili örneği). Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Çençen, N. (2010). 11. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersinde Tarih Öğretmenlerinin “Edebi Ürün” Kullanımına İlişkin Görüşleri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Delen, S. (2007). İlköğretim ve ortaöğretimde öğretmen görüşlerine göre türkiye cumhuriyeti inkılâp tarihi ve atatürkçülük dersinin öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gencer, H. (2007). İlköğretim t.c. inkılap tarihi ve atatürkçülük dersinde amaç gerçekleştirme başarısına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi, Yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Gençmehmetoğlu, R. (2009). VIII. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersinde yer alan olgu, kavram ve genellemelerin öğretimi ve önemi. Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Ginesar, Ö. (2017). 8. sınıf türkiye cumhuriyeti inkılap tarihi ve atatürkçülük ders kitabına yönelik sosyal bilgiler öğretmenlerinin algı ve tutumlarının belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Göç, A. (2009). T.C inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersinin içeriğini öğretme stratejileri. Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gülnahar, F. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının lisans eğitimlerinde gördükleri Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi (Erzincan Üniversitesi örneği), Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• Kahramanoğlu, Ş. (2014). İlköğretim 8. sınıf t.c. inkılap tarihi ve atatürkçülük dersi'nin atatürkçülük ünitesinin işlenişinde karşılaşılan sorunların öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi aydın örneği. Yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Karademir, Y. (2015). 8. sınıf t.c inkılap tarihi ve atatürkçülük dersinde sosyal bilgiler öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunların incelenmesi(Bir keşfedici sıralı karma desen örneği.) Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Keskin, E. (2018). Sekizinci sınıf t.c. inkılap tarihi ve atatürkçülük dersi atatürkçülük ünitesinin işlenişine ilişkin öğretmen görüşleri. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Kont, A. (2008). 11. Sınıf öğrencilerinin Türkiye cumhuriyeti inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersine karşı ilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Metin, E. (2007). Lise türkiye cumhuriyeti inkılap tarihi ve atatürkçülük derslerinde ermeni meselesinin öğretimi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Namlı, İ. (2011). Ziya gökalp'in düşüncelerinin inkılap tarihi ders kitaplarına yansıması. Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
• Öz, M. (2018). 8. sınıf t.c. inkılap tarihi ve atatürkçülük dersi konularının anlatılmasında sözlü tarih metodunun kullanımına yönelik öğretmen görüşleri. Yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Özcanlı, İ. (2018). Üniversite öğrencilerinin Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersine yönelik ilgi düzeyleri ve tutumları ile dersin önemi konusundaki farkındalıkları. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özyurt, E. E. (2014). Vatandaşlık bilincinin oluşmasında T. C. inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersinin rolü. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sever, A. (2017). 2010 yılında yürürlüğe giren orta öğretim türkiye cumhuriyeti inkılap tarihi ve atatürkçülük dersi öğretim programı ve öğretmen görüşleri (samsun örneği). Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Sunay, C. (2018). Ortaöğretim inkılâp tarihi ve Atatürkçülük derslerinde anıların kullanımına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Tabur, E. (2014). Öğrencilerde milli kimlik kavramı ve t.c. inkılâp tarihi ve atatürkçülük dersinin milli kimlik kazanımına etkisi. Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Talay, H. H. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin türkiye cumhuriyeti inkılâp tarihi ve atatürkçülük dersindeki atatürkçülükle ilgili konulara hazır bulunuşluk düzeyleri. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tangülü, Z. (2011). 8.sınıf Türkiye Cumhuriyeti inkılâp tarihi ve Atatürkçülük dersinde gazete kullanımı ve buna ilişkin öğretmen görüşleri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tüzün, H. (2008). İlköğretim 8.sınıf TC. inkılap tarihi ve Atatürkçülük ders kitabında (MEB yayınları) Atatürkçülük bölümünün görsel materyallerle öğretilmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yelbaş, S. (2011). 11. Sınıf öğrencilerinin T. C. Atatürk ilkeleri ve inkılap tarihi dersi ile ilgili öğrencilerin kavram yanılgıları ve bu yanılgılarının nedenleri. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, F. (2014). 8. sınıf t.c. inkılap tarihi ve atatürkçülük dersi öğrenci çalışma kitaplarının sosyal bilgiler öğretmenlerince değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Yılmaz, M. S. (2004). İlköğretim türkiye cumhuriyeti inkılâp tarihi ve atatürkçülük programı içeriğinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara.
• Yoluk, Ü. (2010). 1981 türkiye cumhuriyeti inkılâp tarihi ve atatürkçülük dersi programı ''türk inkılâbı bölümü'' amaç/davranışlarının kazanılmışlık düzeyi (tarsus ve kastamonu örneği) Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yurteri, H. (2012). Ortaöğretim türkiye cumhuriyeti inkılap tarihi ve atatürkçülük ders kitaplarında materyal kullanımı (1931-2008), Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.