İlkokul Müdürlerinin Okul Yönetimlerinde Öğretmenlerin Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 40 Sayı: 1, 23 - 50, 30.04.2020

Ahmet Melih Güneş

https://doi.org/10.17152/gefad.674038

Öz

Bu araştırmanın amacı ilkokul müdürlerinin yönetim sürecinde öğretmen etkisine yönelik görüşlerini kendi anlatılarına dayalı olarak ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu çok aşamalı örnekleme yöntemiyle seçilen 12 ilkokul okul müdürü oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre okul müdürlerinin yönetim sürecinde cinsiyet, yaş/kıdem, aile yapısı, maddiyat ve kişilik etmenleriyle ilgili çeşitli sorunlar yaşadıklarını belirtmişlerdir. Okul müdürlerinin yönetim sürecinde karşılaştıkları bu sorunların çözümünde iletişim etmenini devreye soktukları; iletişim etmeninin etki etmediği durumlarda da genellikle kurumsal güçlerini kullandıklarını ifade etmişlerdir. Araştırmada son olarak okul müdürleri yönetim sürecine önerilerini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Okul müdürü, Öğretmen, Okul yönetimi, İlkokul

Kaynakça

• Aslanargun, E. ve Bozkurt, S. (2012). Okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştığı sorunlar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 349 -368.
• Bush, T. (2019). Distinguishing between educational leadership and management: Compatible or incompatible constructs?. Educational Management Administration & Leadership, 47(4), 501–503.
• Celep, C. (2004). Dönüşümcü liderlik. Ankara: Anı.
• Çetin, Ş. (2019). Okul müdürlerinin karşılaştığı sorunlar: nitel bir inceleme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(4), 1637-1648.
• Çevik, M. S. (2019). Main problems in the school administration and solutions proposed: A qualitative study. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25(3), 509-568.
• Çınkır, Ş. (2010). İlköğretim okulu müdürlerinin sorunları: Sorun kaynakları ve destek stratejileri. İlköğretim Online, 9(3), 1027-1036.
• Dağlı, A. ve Han, B. (2017). Öğretmen görüşlerine göre Diyarbakır ili eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(12), 108-124.
• Demir, M. K. ve Arı, E. (2013). Öğretmen sorunları: Çanakkale ili örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 107-126.
• Demirtaş, H., Üstüner, M. ve Özer, N. (2007). Okul yönetiminde karşılaşılan sorunların öğrenci ve okul ile ilgili değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,13(51), 421–455.
• Doğan, Z. G. (2015). Göreve yeni başlayan öğretmenlerin yaşadığı sosyal kültürel ve mesleki sorunlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Erdem, A. R. (2010). İlköğretim ve ortaöğretim öğretmenlerinin karşılaştığı ekonomik sorunlar ve bu ekonomik sorunların performanslarına etkisi konusundaki görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 7(1), 271-287.
• Gencer, İ. (2018). Okullarda yaşanan yönetsel sorunların iletişim sorunları ile ilişkisinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güven, İ. (2003) 1940' dan günümüze öğretmenlerin ekonomik sorunlarının tarihsel analizi, Milli Eğitim Dergisi, 160, 215-233.
• Hatch, J. A. (2002). Doing qualitative research in education settings. Albany: Suny Press.
• Johnson, B. & Christensen, L. (2008). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. Boston: Pearson.
• Kabaklı Çimen, L. (2015). Öğretmenlerin aile işlevleri ile mesleki performans düzeylerinin karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 759-772.
• Karlı, C. (2007). İlköğretim okullarında yönetici-öğretmen iletişimi: Öğretmen algılarına göre İstanbul ili Tuzla ilçesi örneğinde bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Katmer, B. (2013). Yeni eğitim sisteminde (4+4+4) ortaokul yönetici ve öğretmenlerinin karşılaştıkları iletişim sorunları üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kelce, M. (2009). İlköğretim okullarında yönetici ve öğretmenler arasındaki iletişim sorunları (İstanbul ili Gaziosmanpaşa ilçesi örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Kılınç, A. Ç. (2018). Çağdaş liderlik yaklaşımları. N. Güçlü (Ed.), Eğitim Yönetiminde Liderlik: Teori, Araştırma ve Uygulama içinde (s. 130-168). Ankara: PegemA.
• Koşar, D. (2018). Liderlerin etkileme taktikleri. N. Güçlü (Ed.), Eğitim Yönetiminde Liderlik: Teori, Araştırma ve Uygulama içinde (s. 203-228). Ankara: PegemA.
• Kurt, H., Ekici, G., Aktaş, M. ve Aksu, Ö. (2013). Öğretmen adaylarının kişilik tiplerinin sınıf yönetimine yönelik tutum ve inançlarına etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 199-208.
• Leithwood, K., & Riehl, C. (2003). What we know about successful school leadership. Nottingham, UK: National College for School Leadership.
• Memduhoğlu, B. H. ve Meriç, E. (2014). Okul müdürlerinin eğitim yönetiminin işlevleri bağlamında yönetim sürecinde karşılaştıkları temel sorunlar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(33), 653-666.
• Mendels, P. (2012). The effective principal: 5 pivotal practices that shape instructional leadership. Journal of Staff Development, 33(1), 54-58.
• National College for School Leadership (NCSL) (2007). What we know about school leadership. Nottingham: NCSL.
• Özbudak, F. (2009). Yönetici-öğretmen iletişimi (İstanbul ili Küçükçekmece ilköğretim okulları örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Patton M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. : Bütün, M. ve Demir, S.B.). Ankara: PegemA.
• Powell, S. T. (2004). Leadership and school success: The behaviors and practices of principals in successful and risk schools. PHD Thesis, Virginia Polytechnic Institute Virginia State University, Blacksburg, USA.
• Sağlam, M. ve Çiçek Sağlam, A. (2005). Öğretmenlik mesleğinin maddi yönüne ilişkin genel bir değerlendirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 317-328.
• Sancar, E. (2010). Öğretmen ve yönetici ilişkilerinde yaşanan engeller (İstanbul-Kağıthane ilçesi örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sarı, M. H. (2011). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin mesleklerinin ilk yıllarında karşılaştıkları sorunlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şahin, A. (2011). Öğretmen algılarına göre etkili öğretmen davranışları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 239-259.
• Taşdan, M., Tösten, R., Bulut, K. ve Karakaya, V. (2013). Okul yöneticilerinin ilköğretim okullarında karşılaşılan yönetim sorunlarına ilişkin görüşleri. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 12(24), 95-113.
• Tösten, R., Han, B. ve Ergül, H. F. (2016). Diyarbakır’daki kamu okullarının yönetim sorunları. EKEV Akademi Dergisi, 65, 433-450.
• Uyğur, G. (2014). İlk ve ortaokul müdürlerinin iletişim yeterlikleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Yağbasan, M. ve İmik, N. (2006). Öğretmenlerin aile içi iletişimi (Malatya ili örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 227-245.
• Yetim, A. A. ve Göktaş, Z. (2004). Öğretmenin mesleki ve kişisel nitelikleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 541-550.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8.baskı). Ankara: Seçkin.
• Yıldız, K. (1996). Bolu ilköğretim okullarında yönetici-öğretmen iletişimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2011). Öğretmen adaylarının Türk eğitim sisteminin sorunlarına ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 942-973.
• Yiğit, B. ve Bayrakdar, M (2006). Okul-Çevre İlişkileri, Ankara: PegemA.
• Yörük, S. ve Akdağ, G. A. (2010). İlköğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarının etkililiği ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(1), 66- 92.
• Yüksel, S. (2008). İlköğretim okullarında müdür öğretmen iletişimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.