The Relationship Between The Power Socurces of TheLectures And The Organizational Identification of The Prospective Teachers : The Mediator Role of The Intrinsic Motivation

Yıl 2013, Cilt: 33 Sayı: 2, 269 - 291, 01.06.2013

Asım Özdemir

Öz

The purpose of this research is to determine whether power sources used by the lectures are predictors of intrinsic motivation and organizational identification of prospective teachers. Data was with the help of survey conducted on 720 prospective teachers, studying at Gazi University. In this research, the data was collested by using a “Lectures Power Use Scale, a” Intrinsic Motivation” and a “Organizational Identification Scale”. In the analyses of the data, means, standart deviation, PearsonMoments Product CorrelationCoefficient and Regression Analysis were used. The results indicated a significant positive relation between some dimensions of power sources and instrinsic motivation and organizational identification in addition between intrinsic motivation and organizational identification. Results also indicate that intrinsic motivation has a medaiator role in power sources effects on organizational identification.

Anahtar Kelimeler

Lectures , power, Intrinsic motivation , organizational identification.

Öğretim Elemanlarının Kullandıkları Güç Kaynakları ile Öğretmen Adaylarının Örgütsel Özdeşleşmeleri Arasındaki İlişki: İç Motivasyonun Aracılık Rolü

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretim elemanlarının kullandıkları güç kaynaklarının, öğretmen adaylarında iç motivasyon ve örgütsel özdeşleşmenin yordayıcısı olup olmadığını belirlemektir. Veriler Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesinde okuyan 720 öğretmen adayına uygulanan anketler sonucunda elde edilmiştir. Araştırmada Öğretim Elemanı Güç Kullanımı Ölçeği, İç Motivasyon Ölçeği ve Örgütsel Özdeşleşme Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde ortalama, standart sapma, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve Regresyon Analizi kullanılmıştır. Sonuçlar kullanılan güç kaynaklarının bazı boyutlarının iç motivasyon ve örgütsel özdeşleşme ile ve iç motivasyonun örgütsel özdeşleşme ile pozitif ilişkili olduğunu göstermiştir. Yine sonuçlar, iç motivasyonun, kullanılan güç kaynaklarının örgütsel özdeşleşme üzerindeki etkisinde aracı olduğunu göstermektedir. Bu araştırmanın amacı, öğretim elemanlarının kullandıkları güç kaynaklarının, öğretmen adaylarında iç motivasyon ve örgütsel özdeşleşmenin yordayıcısı olup olmadığını belirlemektir. Veriler Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesinde okuyan 720 öğretmen adayına uygulanan anketler sonucunda elde edilmiştir. Araştırmada Öğretim Elemanı Güç Kullanımı Ölçeği, İç Motivasyon Ölçeği ve Örgütsel Özdeşleşme Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde ortalama, standart sapma, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve Regresyon Analizi kullanılmıştır. Sonuçlar kullanılan güç kaynaklarının bazı boyutlarının iç motivasyon ve örgütsel özdeşleşme ile ve iç motivasyonun örgütsel özdeşleşme ile pozitif ilişkili olduğunu göstermiştir. Yine sonuçlar, iç motivasyonun, kullanılan güç kaynaklarının örgütsel özdeşleşme üzerindeki etkisinde aracı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretim elemanı, güç, iç motivasyon, örgütsel özdeşleşme.

Kaynakça

• (müracaat) edilme gücü öğretmenlerin öğrencilerin kendisiyle özdeşleşmelerini sağlayarak etkileyebilme becerisidir. Referans gücüne sahip olan birey beğenilen, saygı duyulan ve model alınan kişidir. Burada gücün kaynağı bireyin sıra dışı kişiliği ve iletişim becerisidir (Horan & Myers, 2009). Öğrenciler öğretmeni takdire değer, sıra dışı bir kişi olarak gördüklerinde ondan etkilenecek ve öğretmenin önerilerini doğal olarak daha çok dikkate alacaklardır. Model alınan öğretmenin davranışları öğrenciler tarafından dikkatle izlenir. Öte yandan öğretmenin öğrencileri etkileme yeteneği öğrencilerin öğretmene karşı pozitif ilgisinden de kaynaklandığı düşünülebilir. Son olarak beşinci güç kaynağı öğretmenin alanında bilgi ve becerisini ifade eden uzmanlık gücüdür. Öğrenciler öğretmenin öğretim ilke ve yöntemlerini sınıfta başarılı bir şekilde kullanıp kullanmadığını ve mesleki tecrübesini fark edebilirler (Schrodt ,Witt & Turman , 2007).
• Bu güç son derece önemli görülmektedir. Çünkü uzman kaynakların konuşmaları insanlar üzerinde daha etkili olmaktadır. Eğer öğretmenler öğrenciler üzerindeki etkilerini artırma başarısı gösterirlerse, eğitimle ilgili olumlu sonuçlar ortaya çıkar (Kearney ve ark., 1991). Öte yandan bu tür gücün başka alanlara da transfer edilerek etkisinin genişletildiği görülmektedir. Sözgelimi bir matematik uzmanı, uzmanı olmadığı siyaset, din, sanat gibi alanlarda da görüşlerini ifade ederek liderliğini ya da gücünü bu alanlar da transfer edebilir. Görüşleri yanılgılı bile olsa. Çünkü insanlar “önemli” birisinin açıklamalarını kabul etmeye eğilimlidirler (Fichter, 2004).
• Yasal ve zorlayıcı güçler öğrenciler tarafından anti-sosyal güç formu olarak görülür. Bu güçler ile öğretim yöntemlerinin gerçekleştirilme düzeyi arasında negatif bir ilişki vardır. Buna karşın ödül, referans ve uzman gücü öğrenciler tarafından sosyal güç Arends, R. I. (2004). Learning to Teach, Sixth Edition. Boston :McGraw Hill.
• Ashforth, B. E., and Mael, F. (1989). Social identity theory and the organization, Academy of Management Review, 14(1), 20-39.
• Cameron, J., Pierce, W. D., Banko, K. M., and Gear, A. (2005). Achievement-Based Rewards and Intrinsic Motivation: A Test of Cognitive Mediators. Journal of Educational Psychology, 97, 641-655.
• Celep, C. (2000). Eğitimde Örgütsel Adanma ve Öğretmenler. Ankara: Anı Yayıncılık. Çelik, V. (2005). Sınıf Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Chan, S. H. (2006). Organizational identification and commitment of members of a human development organization, Journal of Management Development, 25 (3), 249-2
• Deci, E. L., Koestner, R., Koestner, R., and Ryan, R.M. (1999). A meta–analytic review of experiments examining the effects of extrinsic rewards on intrinsic. Psychological Bulletin, 125, 627-668.
• Edwards, M. R. (2005). Organizational identification: a conceptual and operational review. Journal of Management Reviews, 7 (4), 207-230.
• Eggen, P., and Kauchak, D. (1997). Educational Psychology. New Jersey: PrenticeHall, Inc. s. 42.