Ortaokul Öğrencilerinin Öğretmen Etkililiği Algısı ile Okula Bağlılıkları Arasındaki İlişkide Öğrenci Mutluluğunun Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 41 Sayı: 3, 1839 - 1868, 30.12.2021

Veysel Bora Vicdan Altınok

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokullarda eğitim ve öğretime devam eden öğrencilerin öğretmen etkililiği algısı ile okula bağlılıkları arasındaki ilişkide öğrenci mutluluğunun aracı etkisini saptamak ve bazı değişkenlere göre incelemektir. Araştırma, betimsel nitelikte ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi farklı illerde yaşayan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini 600 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada öğrencilerin öğretmen etkililiği algı düzeylerini belirlemek için “Öğretmen Etkililiği Değerlendirme Ölçeği”, okula bağlılık düzeylerini belirlemek için “Okula Bağlılık Ölçeği” ve mutluluk düzeylerini belirlemek için “Oxford Mutluluk Ölçeği-Kısa Formu” kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; öğrencilerimizin okula bağlılık, mutluluk ve öğretmen etkililiği algılarının iyi düzeyde olduğu, bu değişkenler arasında pozitif yönlü ilişkilerin olduğu ve öğrencilerin yaşadıkları illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyine göre okula bağlılık, öğretmen etkililiği ve mutluluk algı düzeylerinin anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Araştırmada öğretmen etkililik algısının okula bağlılık üzerindeki doğrudan etkisinin ve öğrenci mutluluğu üzerinden dolaylı etkisinin olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul bağlılık, Öğretmen etkililiği, Mutluluk

Kaynakça

• Akbaba, T. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançlar ve Mutluluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Arastaman, G. (2009). Lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 102-112.
• Argon, T., & İsmetoğlu, M. (2016). Öğrencilerin lise yaşam kalitesi algıları ile okula bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 238-249.
• Argyle, M. (2001). The psychology of happiness. New York: Routledge. Arslan, R. Ş. (2014). Integrating feedback into prospective english language teachers’ writing process via blogs and portfolios. The Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET). 13(1). 131-150.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy. Vilayanur S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (pp. 71-81). New York: Academic.
• Baker, J.A. & Maupin, A.N. (2009). School satisfaction and children's positive school adjustment. In J. Gilman, E.S. Huebner, & M.J. Furlong (Eds.), Handbook of Positive Psychology in Schools (pp. 189-19). New York, NY: Routelage.
• Barth, R.S. (2001). Learning by Heart. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Blazer, D. & Kraft, M. (2017). Teacher and teaching effects on students attitudes and behaviors. Educational Evaluation and Policy Analysis [Internet]. 2017;39 (1) :146-170.
• Bozkuş, K. & Marulcu, İ. (2016). Qualities of effective teachers according to teacher candidates. 8th International Congress of Educational Research, Çanakkale, Turkey.
• Buchanan, J.,( 2012). Sustainability Education and Teacher Education: Finding a Natural Habitat,Australian Journal of Environmental Education, Volume 28, Issue 2 December 2012 , pp. 108-124.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak E.K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem A.
• Cavaluzzo, L. (2004). Do teachers with National Board Certification improve student outcomes? The CNA Corporation: Alexandria, VA. Retrieved from: http://www.cna.org/documents/CavaluzzoStudy.pdf
• Cemalcılar, Z. (2010). Schools as socialisation contexts: Understanding the impact of school climate factors on students’ sense of school belonging. Applied Psychology: An International Review, 59(2), 243–272
• Creemers, B.P.M., Kyriakides, L., & Antoniou, P. (2012). Teacher professional development for ımproving quality of teaching, New York, USA.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik, SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem.
• Darling-Hammond, L. (2010). Evaluating Teacher Effectiveness: How Teacher Performance Assessments can Measure and Improve Teaching. Washington DC: Center for American Progress
• Doğan, T. & Çötok, N. (2011). Oxford mutluluk ölçeği Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 165-172.
• Erdoğdu, Y. M. & Yüzbaşı, D. (2018). Lise öğrencilerinde okula bağlılık ile genel özyeterlilik düzeyleri arasındaki ilişki. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(32), 205-227.
• Fall, M. A. & Roberts, G. (2012). High school dropouts: interactions between social context, self-perceptions, school engagement, and student dropout. Journal of Adolecence. 35(4), 787-798.
• Finn, J. D., & Voelkl, K. E. (1993). School characteristics related to student engagement. The Journal of Negro Education, 62(3), 249-268.
• Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology. American Psychologist, 56, 218-226.
• Fullan, M. (2003). The moral imperative of school leadership. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Gable, S. & Haidt, J. (2005). What (and why) is positive psychology? Review of General Psychology, 9(2), 103-110
• Gallagher, J. J. (2004). Introduction to public policy in gifted education. In J. Gallagher (Ed.), Public policy in gifted education (pp. xxiii–xxix). Thousand Oaks, CA: Corwin Press
• Gao, L., Bell, C. & Little, O. (2008). Approaches to Evaluating Teacher Effectiveness: A Research Synthesis, National Comprehensive Center for Teacher Quality, 8(8), 4. ERIC Number: ED521228,
• Goodenow, C. & Grady, K. E. (1993). The relationship of school belonging and friends’ values to academic motivation among urban adolescent students. The Journal of Experimental Education, 62(1), 60-71.
• Harris, D. N., Rutledge, S.A., Ingle, W. K., & Thompson, C. C. (2007). Mix and match: What principals look for when hiring teachers and what this means for teacher quality policies. Retrieved from www.teacherqualityresearch.org/mix_match
• Hills, P. ve Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences, 33, 1073–1082.
• Huebner, E.S., & McCullough, G. (2000). Correlates of school satisfaction among adolescents, Journal of Educational Research, 93(5), 331-335.
• İhtiyaroğlu, N., (2014). Okul ikliminin öğretmen etkililiği ve öğrenci okul bağlılığı ile ilişkisinin incelenmesi. (Yayımlanmış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karabağ Köse, E. (2019). Dezavantajlı bölge okullarında öğrenim gören risk altındaki öğrencilerin okul bağlılıklarını etkileyen faktörler. Eğitim ve Bilim, (44)199, 321-336.
• Karabova, N. (2012). A comparative study of student engagement,satisfaction, and academic success among international and American student.( Doctoral Dissertation). Iowa State University, Educational Leadership, Ames, Iowa
• Kyriakides, L., Campbell, R.J., & Christofidou, E. (2002). Generating criteria for measuring teacher effectiveness through a self-evaluation approach: A complementary way of measuring teacher effectiveness. School Effectiveness and School Improvement, 13 (3), 291-325.
• Little, O., Goe, L., & Bell, C. (2009). Apractical guide to evaluating teacher effectiveness. National Comprehensive Center for Teacher Quality.
• Mengi, S. (2011). Ortaöğretim 10. ve 11.sınıf öğrencilerinin sosyal destek ve özyeterlik düzeylerinin okula bağlılıkları ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Milanowski, A.T. & Heneman III, H.G. (2001). Assessment of Teacher Reactions to a Standards-based Teacher Evaluation System: A Pilot Study. Journal of Personnel Evaluation in Education 15(3), 193–212.
• Muijs, D., & Harris, A. (2006). Teacher led school improvement: Teacher leadership in UK. Teaching and Teacher Education, 22, 961–972.
• Noddings, N. (2003). Happiness and education. New York: Cambridge University Press.
• Ouweneel, E., Le Blanc, P.M., & Schaufeli, W.B. (2011). Flourishing students: A longitudinal study on positive emotions, personal resources, and study engagement. Journal of Positive Psychology, 6(2), 142–153.
• Özdemir M. & Kalaycı H. (2013). Lise öğrencilerinin okul yaşamının niteliğine ilişkin algılarının okul bağlılıkları üzerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,13, 2134-2137.
• Pajares, F. (2001). Toward a positive psychology of academic motivation. The Journal of Educational Research, 95(1), 27-35.
• Raza, S. A. (2010). Relationship between organizational climate and performance of teachers in public and private colleges of Punjab. Doctoral Dissertation, Arid Agriculture University Graduate School, Rawalpindi, Pakistan.
• Rushton, S., Morgan, J., and Richard, M. (2007). Teacher’s Myers-Briggs PersonalityProfiles: Identifying Effective Teacher Personality. Teacher and Teacher Education. 23 (1): 432-441.
• Ryan, R. M. Ve Deci, E., L. (2001), On happiness and human potentials: a review of research on hedonic and eudaimonic well-being, AnnualReview of Psychology, 52, 141-166.
• Salanova, M., Schaufeli, W., Martínez, I., & Bresó, E. (2010a). How obstacles and facilitators predict academic performance: The mediating role of study burnout and engagement. Anxiety Stress and Coping,23(1), 53–70.
• Sancak, T. (2019). Öğretmenlerin okullardaki mekân düzenlemelerine ilişkin memnuniyetleri ile mutluluk ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sarıçam, H. (2014). Belirsizliğe Tahammülsüzlüğün Mutluluğa Etkisi. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8),1-12.
• Seligman, M. E. P. (2002). Positive psychology, positive prevention, and positive therapy. In C. R. Snyder and S. J. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (pp. 3-9). New York: Oxford.
• Senemoğlu, N., (2001). Öğrenci Görüşlerine Göre Öğretmen Nitelikleri. Ankara:2000 Yılında Türk Milli Eğitim Örgütü ve Yönetimi Ulusal Sempozyumu, Tekışık Yayın
• Sergiovanni, T.J. (2007). Rethinking leadership: A collection of articles. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Sinclair, M. F., Hurley, C. M., Evelo, D. L., Christenson, S. L., & Thurlow, M. L. (2001), “Making Connections That Keep Students Coming To School”, In R. Algozzine, P. Kay (Eds.), Preventing problem behaviors: A Handbook of Successful Prevention Strategies, Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Sinclair, M. F., Christenson, S. L., Lehr, C. A., & Anderson, A. R. (2003). Facilitating student engagement: Lessons learned from Check & Connect longitudinal studies. The California School Psychologist, 8(1), 29 - 41.
• Stronge, J. H. (2010). Effective teachers = student achievement: What the research says. Larchmont: Eye on Education
• Stronge, J. H., Ward, T. J., & Grant, L. W. (2011). What makes good teachers good? A crosscase analysis of the connection between teacher effectiveness and student achievement. Journal of Teacher Education, 62(4), 339-355.
• Şirin, S. R., & Rogers- Şirin, L. (2004). Exploring school engagement of middle-class African American adolescents. Youth & Society, 35(1), 323-240.
• Tarhan, Ö. (2015). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının politik okuryazarlığa ilişkin görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9, 649-669.
• UNESCO : United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. (2003). Teacher Professionel Development. Unesco Publıshing. unesdoc.unesco.org
• Yazıcı, Ö.F. (2015). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının mutluluk ve zindelik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Yılmaz, Z. (2015). Ortaöğretim Kurum Öğrencilerinde Okula Bağlılık Olgusunun aşarı Düzeylerine Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi, İşletme Anabilim Dalı, Kocaeli.