Yükseköğretimdeki Yabancı Diller Eğitimi Programlarına Yönelik Bir Çeviri Dersi Önerisi

Yıl 2022, 1.Uluslararası Yabancı Dil Eğitimi Sempozyumu (YABDİLSEM) Özel Sayısı, 1 - 32, 31.01.2022

Onur Özcan

Öz

Yükseköğretimdeki yabancı dil eğitimi programlarının dersleri genel olarak okuma, yazma, dinleme ve konuşma becerilerini ve bu becerilerin alt kazanımlarını içeren derslerden oluşturulmuştur. Çeviri dersi de, bu derslerden biri olup genel olarak lisans eğitiminde öğrencilere kimi zaman zorunlu kimi zaman seçmeli bir ders olarak sunulmaktadır. Türkiye’deki yükseköğretimde bulunan yabancı diller eğitimi programlarının Bologna Bilgi Paketi sistemindeki çeviri derslerinin içerikleri incelendiğinde ise çoğunlukla metin çevirisine dayalı bir yönteme başvurulduğu ve bu çerçevede öğrencilerin kaynak dil ve hedef dile ilişkin dil kullanımları ve çeviri becerisinin geliştirilmesinin amaçlandığı gözlemlenmektedir. Bu amaçlar hem geleneksel dil eğitimi açısından hem de kısmi olarak Avrupa Dilleri Ortak Çerçeve Programı tarafından yeterli gibi görülse de, çeviri eyleminin asıl işlevi tekrar tartışılarak çeviribilimin kuramsal ve uygulamalı bilgilerinin söz konusu çeviri derslerinin içeriklerine dahil edilmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu çalışma ise, yukarıdaki düşünceler bağlamında bünyesinde birden çok yabancı dil eğitimi programı bulunduran Gazi Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi Bologna Bilgi Paketi sistemindeki çeviri derslerine ilişkin bilgilerden yola çıkarak çeviribilime ait kuramsal ve uygulamalı içeriklere sahip bir çeviri dersini öneri olarak sunmayı amaçlamaktadır. Böylece öğrencilerin çeviri eylemlerinin çok yönlü ve kontrollü geliştirilmesinin yanı sıra ilerideki mesleki kariyerlerinde çeviribilim bağlamında kendilerine bir hazırbulunuşluk sağlanması öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı diller eğitimi, Çeviri dersi, Çeviri eğitimi, Çeviribilim, Mütercim-Tercümanlık

Kaynakça

• ADOÇP (Common European Framework of Reference for Languages), (2001). Retrieved from https://rm.coe.int/1680459f97
• ADOÇP (Common European Framework of Reference for Languages), (2018). Retrieved from https://rm.coe.int/cefr-companion-volume-with-new-descriptors-2018/1680787989
• ADOÇP (Common European Framework of Reference for Languages), (2020). Retrieved from https://rm.coe.int/common-european-framework-of-reference-for-languages-learning-teaching/16809ea0d4
• DİAOBM, (2009). Diller için Avrupa ortak başvuru metni, MEB.
• Diriker, E. (2018). Sözlü çeviri: tarih, eğitim ve araştırmalar. Diriker, E.(Ed.), Türkiye’de sözlü çeviri(s.13-36) içinde. İstanbul: Scala.
• Doğan, A. (2017). Sözlü çeviri. Ankara: Siyasal.
• Gazi Üniversitesi Arapça Öğretmenliği Programı Arapça-Türkçe Çeviri 1 Dersi, https://obs.gazi.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=05&curSunit=56868759# adresinden erişilmiştir.
• Gazi Üniversitesi Arapça Öğretmenliği Programı Arapça-Türkçe Çeviri 2 Dersi,, https://obs.gazi.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=05&curSunit=56868759# adresinden erişilmiştir.
• Gazi Üniversitesi Arapça Öğretmenliği Programı Türkçe-Arapça 1 Çeviri Dersi, https://obs.gazi.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=05&curSunit=56868759# adresinden erişilmiştir.
• Gazi Üniversitesi Arapça Öğretmenliği Programı Türkçe-Arapça 2 Çeviri Dersi, https://obs.gazi.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=05&curSunit=56868759# adresinden erişilmiştir.
• Gazi Üniversitesi Fransızca Öğretmenliği Programı Fransızca-Türkçe Çeviri Dersi, https://obs.gazi.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=05&curSunit=567676# adresinden erişilmiştir.
• Gazi Üniversitesi Fransızca Öğretmenliği Programı Türkçe-Fransızca Çeviri Dersi, https://obs.gazi.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=05&curSunit=567676# adresinden erişilmiştir.
• Gazi Üniversitesi İngilizce Öğretmenliği Programı Çeviri Dersi, https://obs.gazi.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=05&curSunit=56565756# adresinden erişilmiştir.
• Germain, C. & Séguin, H. (1995). Le point sur la grammaire en didactique des langues, CEC: Québec-Canada.
• Guidère, M. (2008). Introduction à la traductologie. Paris-Bruxelles: De Boeck.
• Hacettepe Üniversitesi Alman Dili Öğretmenliği Programı Almanca-Türkçe Çeviri Dersi, https://bilsis.hacettepe.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=440&curSunit=783# adresinden erişilmiştir.
• Hacettepe Üniversitesi Alman Dili Öğretmenliği Programı Türkçe-Almanca Çeviri Dersi, https://bilsis.hacettepe.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=440&curSunit=783# adresinden erişilmiştir.
• Hacettepe Üniversitesi Fransız Dili Öğretmenliği Programı Fransızca-Türkçe Çeviri Dersi, https://bilsis.hacettepe.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=440&curSunit=784# adresinden erişilmiştir.
• Hacettepe Üniversitesi Fransız Dili Öğretmenliği Programı Türkçe-Fransızca Çeviri Dersi, https://bilsis.hacettepe.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=440&curSunit=784# adresinden erişilmiştir.
• Hacettepe Üniversitesi İngiliz Dili Öğretmenliği Programı Çeviri Dersi, https://bilsis.hacettepe.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=440&curSunit=785# adresinden erişilmiştir.
• Puren, C. (1988). Histoire des méthodologies de l’enseignement des langues. Paris: Nathan-CLE International.
• Yazıcı, M. (2007). Yazılı çeviri edinci. İstanbul: Multilingual.